پس از اشغال مهران، امام خمینی(ره) به باز پس‌گری این شهر اصرار داشت و از فرمانده جنگ آن را پیگیری می‌کرد. بر همین اساس، بلافاصله باز پس‌گیری مهران در دستور کار قرارگاه نجف سپاه پاسداران قرار گرفت. ابتدا یگان‌های سپاه سعی کردند تا با عملیات مهندسی و زدن خاکریز، مواضع خود را حدود ۱۰ کیلومتر […]
پس از اشغال مهران، امام خمینی(ره) به باز پس‌گری این شهر اصرار داشت و از فرمانده جنگ آن را پیگیری می‌کرد. بر همین اساس، بلافاصله باز پس‌گیری مهران در دستور کار قرارگاه نجف سپاه پاسداران قرار گرفت. ابتدا یگان‌های سپاه سعی کردند تا با عملیات مهندسی و زدن خاکریز، مواضع خود را حدود ۱۰ کیلومتر به خط اول ارتش عراق نزدیک کنند. در این مرحله لشکر ۲۵ کربلا پیشروی شبانه با بلدوزرها را آغاز کرد. لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله(ص) نیز با عبور از مواضع کمین دشمن، ۱۱ نفر از آنها را به اسارت گرفت. سپس با شناسایی‌های انجام شده، عملیاتی به نام کربلای ۱ طرح‌ریزی شد. پیش از اجرای این عملیات، بیشترین نگرانی فرماندهان از کمبود نیرو و مهمات بود. فرمانده سپاه پس از جلسه با فرماندهان یگان‌های عمل کننده تفألی به قرآن زد. این آیه آمد: «به کسانی که با آنها جنگ می‌شود، اجازه جهاد داده شد، زیرا که مورد ظلم قرار گرفته‌اند و البته خداوند بر یاری آنها تواناست.»
عملیات آزادسازی مهران با رمز «یا اباالفضل العباس ادرکنی» از ساعت ۲۲ و ۲۰ دقیقه دوشنبه شب، نهم تیرماه ۱۳۶۵ آغاز شد. ۷۲ گردان برای اجرای این عملیات برآورد شده بود که تنها ۳۳ گردان از لشکرهای ۲۵، ۲۷، ۱۷، ۴۱، ۱۰، ۵ و تیپ‌های ۲۱ امام رضا، ۱۵ امام حسن و ۳۸ ذوالفقار برای اجرای آن اختصاص یافت. این در حالی بود که استعداد ارتش عراق در این منطقه ۴۲ گردان پیاده و ۶ گردان زرهی و ۱۵ گردان توپخانه بود.
با آغاز عملیات، طوفان و گرد و غبار منطقه را فرا گرفت که موجب تیراندازی دشمن و پرتاب گلوله‌های منور شد، ولی پس از یک ربع خاتمه یافت.
سرانجام با یک مانور احاطه‌ای دوطرفه و با حمله لشکر ۱۷ علی بن ابی‌طالب به ارتفاعات قلاویزان به عنوان محور تلاش اصلی، رزمندگان سپاه اسلام موفق شدند شهر مهران را در روز دوم عملیات دوباره از ارتش بعثی عراق پس بگیرند.
در این عملیات علاوه بر شهر مهران، حدود ۲۲۰ کیلومتر مربع از سرزمین‌های ایران و نیز ارتفاعات مهم قلاویزان و از جمله قله‌های ۲۲۳ و جبل حمرین و نیز پاسگاه دراحی آزاد شد. عملیات کربلای ۱، شش روز به طول انجامید. در این مدت تیپ‌های گارد ریاست جمهوری عراق چند بار پاتک زدند، ولی موفق نبودند.
آزادی مهران با شرکت ۴۰ هزار رزمنده
آزادی شهر مهران با شرکت حدود ۴۰ هزار رزمنده و با مجروح شدن ۴۵۰۰ نفر از آنان و نیز با شهادت ۹۱۳ نفر از ایشان از جمله شهیدان داوودآبادی و سیدمحمدرضا دستواره، از فرماندهان لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله (ص) به ثمر رسید. این عملیات نشان داد که ایران در جنگ کوهستان دست برتر را دارد. عملیات کربلای ۱ از عملیات‌های بسیار موفق دوران جنگ و پایانی بر سیاست دفاع متحرک ارتش متجاوز عراق بود. پس از این عملیات، تحرک مهم دیگری از ارتش عراق تا ماه‌های پایانی جنگ مشاهده نشد. ارتش عراق دوباره به سیاست استقرار و پدافند موثر از زمین روی آورد.
پیش از آغاز عملیات کربلای ۱ برخی فرماندهان نیروی زمینی ارتش ایران با اجرای آن خیلی موافق نبودند، اما پس از پیروزی‌های به دست آمده که بیش از حد انتظار بود، از آن اعلام رضایت کردند. عملیات مهران که پس از پیروزی در فاو انجام شد، این امید را در مسئولان کشور پدید آورد که ایران توان پایان دادن به جنگ از راه نظامی را دارد.
در دوران دفاع مقدس شهر مهران چهار بار به اشغال ارتش عراق درآمد و با دلاورمردی رزمندگان اسلام دوباره آزاد شد. آخرین عملیات آزادسازی مهران، عملیات کربلای ۱ بود که طی آن هزار نفر از نظامیان عراقی اسیر و حدود ۲۸۰۰ نفر آنان مفقود شدند. در عملیات بازپس‌گیری مهران ارتش عراق از سلاح‌های شیمیایی استفاده نکرد. در کل دوران هشت ساله دفاع مقدس مجموعاً حدود ۵۸۶۰ نفر از رزمندگان اسلام در منطقه مهران به شهادت رسیدند.
ایکنا ۸ تیر ۹۴
