ابتکار به معنی  نو آوردگی ؛ نو آوردن امربکر و بی سابقه پدید کردن وآوردن روشی نو، انجام دادن کار بی سابقه بوده و  ابداع نیز به معنی چیز نو آوردن. نو آوردن. نو نهادن. نو پدید آوردن. ایجاد. اختراع. خلقت. خلق می باشد .  در منابع دینی به صورت‌های مختلف به عنوان صفت خداوند تبارک و تعالی آمده است .

بیانات ومکتوبات امام‏‎ ‎‏خمینی(س) ، میراث گرانبهایی از یک مرد روحانی و رهبر آگاه وساده زیست می باشد ، که بعد ایمه اطهار (ع) بی نظیر بوده است  . گفتار و کردار ایشان تفسیری است ‎‏باز آیات و روایات در تطابق شرایط با عصر حاضر ، و یک منشور همه جانبه ماندگاری است برای‏‎ ‎‏ مجاهده در راه حق و نیز حکمرانی اسلامی . همانند اجداد مطهرش الگوی انسان کامل بود و  وصیتنامه امام خمینی عصاره همه وصایایی‏‎ ‎‏است که در طول حیات آن مردالهی در دوران مبازرات و تبعید و زعامت ده ساله جمهوری اسلامی داشته و برای نسلهای بعد خود بیان نموده است . رساله فوق دکترایی نظری وعملی برای زندگی‏‎ ‎‏خدا محوری و زیست تعالی بخش در ابعاد مختلف فردی واجتماعی است . در این نوشتار ؛ ابتکار و ابداع براساس وصیت امام تبیین شده است  .

• ابداع وابتکار در وصیت امام خمینی

1. ابتکارات مورد تاکید اسلام : گروه اول (روحانیان و متدینان بیخبر از اسلام )كه باید گفت از حكومت و قانون و سیاست یا اطلاع ندارند یاغرضمندانه خود را به بی اطلاعی می زنند. زیرا اجرای قوانین بر معیار قسط وعدل و جلوگیری از ستمگری و حكومت جائرانه و بسط عدالت فردی واجتماعی و منع از فساد و فحشا و انواع كجرویها، و آزادی بر معیار عقل و عدل و استقلال و خودكفایی و جلوگیری از استعمار و استثمار و استعباد، و حدود وقصاص و تعزیرات بر میزان عدل برای جلوگیری از فساد و تباهی یك جامعه ، و سیاست و راه بردن جامعه به موازین عقل و عدل و انصاف و صدها ازاین قبیل ، چیزهایی نیست كه با مرور زمان در طول تاریخ بشر و زندگی اجتماعی كهنه شود. این دعوی به مثابه آن است كه گفته شود قواعد عقلی و ریاضی درقرن حاضر باید عوض شود و به جای آن قواعد دیگر نشانده شود. اگر در صدر خلقت ، عدالت اجتماعی باید جاری شود و از ستمگری و چپاول و قتل بایدجلوگیری شود، امروز چون قرن اتم است آن روش كهنه شده ! و ادعای آنكه اسلام با نوآوردها مخالف است – همان سان كه محمدرضا پهلوی مخلوع می گفت كه اینان می خواهند با چهارپایان در این عصر سفر كنند – یك اتهام ابلهانه بیش نیست . زیرا اگر مراد از مظاهر تمدن و نوآوردها، اختراعات وابتكارات و صنعتهای پیشرفته كه در پیشرفت و تمدن بشر دخالت دارد، هیچ گاه اسلام و هیچ مذهب توحیدی با آن مخالفت نكرده و نخواهد كرد بلكه علم وصنعت مورد تاكید اسلام و قرآن مجید است ….. ( بند ب وصیت نامه امام خمینی )
2. ابداع وجلوه های راه اولیا وشهدا: و باید بدانیم كه طرفی از این جلوه ( راه اولیا وشهدا ) در كشتزارهای سوزان و در كارخانه های توانفرسا و در كارگاهها و در مراكز صنعت و اختراع و ابداع ، و در ملت به طوراكثریت در بازارها و خیابانها و روستاها و همه كسانی كه متصدی این امور برای اسلام و جمهوری اسلامی و پیشرفت و خودكفایی كشور به خدمتی اشتغال دارند جلوه گر است . ( بند “ص” وصیت نامه امام خمینی )
3. گرفتن جرات ابتکار توسط دشمنان: و غم انگیزتر اینكه آنان ملتهای ستمدیده زیر سلطه را در همه چیز عقب نگه داشته و كشورهایی مصرفی بار آوردند و به قدری ما را از پیشرفتهای خود وقدرتهای شیطانی شان ترسانده اند كه جرات دست زدن به هیچ ابتكاری نداریم وهمه چیز خود را تسلیم آنان كرده و سرنوشت خود و كشورهای خود را به دست آنان سپرده و چشم و گوش بسته مطیع فرمان هستیم . و این پوچی و تهی مغزی مصنوعی موجب شده كه در هیچ امری به فكر و دانش خود اتكا نكنیم وكوركورانه از شرق و غرب تقلید نماییم بلكه از فرهنگ و ادب و صنعت وابتكار اگر داشتیم ، نویسندگان و گویندگان غرب و شرقزده بی فرهنگ ، آنها را به باد انتقاد و مسخره گرفته و فكر و قدرت بومی ما را سركوب و مایوس نموده ومی نمایند و رسوم و آداب اجنبی را هر چند مبتذل و مفتضح باشد با عمل وگفتار و نوشتار ترویج كرده و با مداحی و ثناجویی آنها را به خورد ملتها داده ومی دهند. ( بند “ه” وصیت نامه امام خمینی ) .
4. ابتکار  در برابر تحریم دشمن : من وصیت دلسوزانه و خادمانه می كنم به ملت عزیز كه اكنون كه تاحدود بسیار چشمگیری از بسیاری از این دامها نجات یافته و نسل محروم حاضربه فعالیت و ابتكار برخاسته و دیدیم كه بسیاری از كارخانه ها و وسایل پیشرفته مثل هواپیماها و دیگر چیزها كه گمان نمی رفت متخصصین ایران قادر به راه انداختن كارخانه ها و امثال آن باشند و همه دستها را به سوی غرب یا شرق درازكرده بودیم كه متخصصین آنان اینها را به راه اندازند، در اثر محاصره اقتصادی و جنگ تحمیلی ، خود جوانان عزیز ما قطعات محل احتیاج را ساخته و با قیمتهای ارزانتر عرضه كرده و رفع احتیاج نمودند و ثابت كردند كه اگر بخواهیم می توانیم  . ( بند “ه” وصیت نامه امام خمینی ).

• ابداع وابتکار در دوران دفاع مقدس

رزمندگان اسلام دردوران دفاع مقدس به دلیل نیازهای جبهه ها در برابر تهددیدات دشمن و نیز در شرایط سخت تحریم ، اقدامات بسیار را ابداع کردند  . مدل مدیریت جهادی ، نجوه جنگ با دشمن وباز پس گیری مناطق اشغالی ، واحد تبلیغات جنگ و اقدامات مهندسی رزمی و غیره را ابداع کردند .

طراحی و ساخت پل شناور ۱۴ کیلومتری خیبر ، طراحی و احداث پل بعثت لوله ای روی اروند رود ، ساخت پل شناور بشکه ای در دارخوین ، طراحی و احداث سنگر بتونی قابل حمل سریع الاحداث قرارگاهها و سنگرهای اجتماعی و بیمارستانهای صحرایی ،  ساخت قایق های چوبی برای حرکت در مرداب و هور و نیزارها ، ساخت شنی برای وانت لندکروز جهت عبور از رمل ها ،  ساخت بالن ابابیل برای مناطق تنگه ای برای برخورد با هواپیماهای دشمن و تغییرات زیادی که روی ماشین آلات و تجهیزات انجام دادند ، از مصادیق بسیار برجسته ابداع وابتکار دوران دفاع مقدس می باشد

• سخن پایانی

از آنجا که امام خمینی عمر خویش را صرف نهصت اسلامی و انقلاب اسلامی نمود و نظام  مردم سالاری دینی به برکت رهبربهای وی بنیان گذاری شده است ، لذا دینی بر گردن همه آحاد جامعه داشته  ، لذا ضرورت دارد، وصیت ایشان در حوزه های مختلف ملاک عمل قرار گیرد .

بخش های مختلف کشور در تامین نیازهای ضروری و اساسی جامعه ، وابسته به واردات از کشورهای خارجی می باشد ، که در بسیاری از زمینه ها یا تحریم بوده و یا با مشکل تامین ارز لازم مواجه می باشد ، و از انجا که این وابستگی ها سبب اهرم فشار دشمنان می باشد ، ویا در برخی شرایط با کمبودهای بوجود آمده سبب گرانی ها و فشار معیشتی برمردم گردیده است ، بایستی سازمانهای مربوطه در اولویت کارهای تحقیقاتی خود قرار داده و با اتکا به توان داخلی و امکانات وبومی و با روش ابتکار و ابداع این نیازهای اساسی را در اولویت بوجود آورند . وکشور را خود کفا نموده و سبب ارتقا توانایی های کشور و نیز ارتقا بنیه اقتدار ملی گردند .

دکتر سید جواد هاشمی فشارکی مولف کتاب فرهنگ موضوعی وصیت نامه حضرت امام خمینی (ره)