در این نوشتار زندگی نامه شهید مرتضی سلمان طرقی در بخشهای تولد و نوجوانی ، سربازی ، ازدواج ، طرق جهاد سلمان وار در پاسداری از انقلاب ، مجاهده در کردستان ، لبنان ، جبهه های جنوب و غرب و شهادتش تبیین شده و در انتها وصیت نامه شهید نمایه شده است .
دکترسیدجواد هاشمی فشارکی
**************************
- تولد و نوجوانی
ایثار پرس ، شناسه ۸۱۵۸ ، ۳۰ اذر ۱۴۰۰ به نشانی : http://www.isarpress.ir/?p=8158
با موضوعات :
فوق دیپلم نقشه کشی / عاشق گل و گیاه / هدیه گلدان / حساسیت روی حجاب / غیرتی / بخیه پا / کالبدشناسی قورباغه / فعالیت در مسجد جامع نارمک / روزه نذر سلامتی مادر / نیمکت کاردستی / طراحی ماشین بدون بنزین / یادگیری ومقام آوردن درکشتی بدون مربی / دریافت نشریه راه حق از قم / دعا برای قناری/پول حلال/شجاعت/علاقه به گل وگیاه/درست کردن و فروش فرفره/تشریح قورباغه/مارگزیدگی/یک دفعه
مرتضی در ششم تیرماه سال ۱۳۳۵ در خانواده ای متدین و زحمتکش در تهران به دنیا آمد. موفق به اخذ مدرک دیپلم در رشته ریاضی شد و در فرصتی که تا زمان اعزام به سربازی داشت، دیپلم نقشه کشی ساختمان را نیز با نمره های عالی کسب کرد.
از همان کودکی از هوش و ذکاوت زیادی بهره مند بود .و اقا غلام پدرش که اصالتا اهل طرق کاشان بود ، همواره مشوق فرزند بود . مرتضی از نوجوانی، نسبت به انجام واجبات دینی عشق و علاقه خاصی نشان می داد، از این رو، دوران بلوغ و جوانی را در دوران فاسد رژیم شاه، با پاکدامنی و تقوا سپری کرد و همسالان خود را نیز در جهت رعایت تقوا راهنمایی می نمود.
**************************
- خانواده انقلاب
ایثار پرس ، شناسه ۸۱۸۶ ، ۱ دی ۱۴۰۰ به نشانی : http://www.isarpress.ir/?p=8186
با موضوعات :
به هم خوردن خواستگاری / خواستگاری آسان / مهریه / عقد توسط آیت الله مرعشی / شب عروسی / بهشت‌زهرا
مرتضی جوان در کنار مبارزات خستگی ناپذیر خود، در سال ۱۳۶۰ با دختری مومن و پاکدامن، کانون گرم خانواده را تشکیل می دهد. و دو فرزند پسر از ایشان به یادگار مانده است.
**************************
- طرق جهاد
طرق جهاد سلمان وار در زندگی مرتضی سلمان طرقی
ایثار پرس ، شناسه ۶۱۷۶ ، ۳۱ تیر ۱۴۰۰ به نشانی : http://www.isarpress.ir/?p=6176
**************************
الف) جهاد با طاغوت
ازسرباز طاغوت تا سرباز انقلاب
- سرباز انقلاب
ایثار پرس ، شناسه ۸۲۴۲ ، ۳ دی ۱۴۰۰ به نشانی : http://www.isarpress.ir/?p=8242
با موضوعات :
حکومت نظامی / تئاتر در پادگان / فرار از پادگان / فراری دادن سربازان / سرباز انقلاب / سرباز با اخلاق / چتربازی / بوکسور / استخدام آموزش و پرورش / شهرداری / پاسدار انقلاب
مرتضی برای سربازی به هوابرد شیراز فرستاده شد. از آنجایی که او فردی معتقد و هدفمند بود، از دوران سربازی بهترین استفاده ها را برد. او فنون جنگی و چتربازی را به خوبی فرا گرفت. در همین زمان؛ حضرت امام فرمان فرار سربازان از پادگانهای ارتش شاه را صادر کرد. مرتضی که فردی متدین و مکتبی بود، در پی فرمان مرجع اش، خدمت سربازی را ترک کرد و به خیل مبارزان علیه رژیم ستم شاهی می پیوست. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مرتضی مجددا به خدمت سربازی باز می گردد و تا پایان خدمت در جهت اهداف انقلاب امام خمینی به فعالیت می پردازد.
به خاطر راستی و رعایت تقوا درجوانی ، چندین بار مورد ضرب و شتم مأموران محل قرار گرفت. در همان زمان، انقلاب اسلامی اوج گرفت و مرتضی به روشنگری سربازان پادگان پرداخت. وی پس از فرمان امام به سربازان مبنی بر ترک پادگانها، از پادگان گریخت و به تهران بازگشت و حضوری فعال در وقایع آن دوران پیروزی انقلاب داشت.
- پاسدار انقلاب
او در سال ۱۳۵۸ به عضویت سپاه پاسداران در می آید . مسئوول حفاظت زندان اوین ؛ در شروع غائله کردستان، عازم منطقه غرب کشور ؛ با شروع جنگ تحمیلی ؛ راهی جبهه های جنوب ؛ با غائله منافقین عازم تهران ؛ با تجاوز اسراییل جنایتکار، عازم لبنان ، با فرمان امام عازم جبهه ها میشود، در این راه مجروح میشود ولی باز به جبهه ها باز می گردد و عاقبت نیز جان خود را تقدیم انقلاب می نماید.
**************************
ب) جهاد در کردستان
ایثار پرس ، شناسه ۸۲۸۰ ، ۵ دی ۱۴۰۰ به نشانی : http://www.isarpress.ir/?p=8280
با موضوعات :
سختی در کردستان/ فرماندهی در کردستان / پاوه / سنندج / بوکان / پیرانشهر / روحیه دادن به بچه ها / دیدار در کردستان / اتمام حجت
پس از شروع غائله کردستان، تاب ماندن در محیطی آرام و بی سرو صدا در تهران را در خود ندید، از این رو، با نیروهای تحت امر خود، راهی سنندج شد و در آنجا به مقابله با عناصر ضد انقلاب پرداخت. او با پایمردی و رشادت از اشغال فرودگاه سنندج توسط گروهکهای کومله و دموکرات جلوگیری کرد. استقامت و ایثار وی و نیروهای تحت امرش، حزب وابسته دموکرات را بر آن وا داشت که با ارتباط با برخی سران دولت موقت، مرتضی را به تهران باز گردانند. وی به تهران بازگشت اما خیلی زود خود را به شهر بوکان رساند و به مقابله با ضدانقلاب پرداخت. اما این بار دولت موقت فشار خود را به همه پاسداران مستقر در کردستان وارد آورد و تحت عنوان هیأت به اصطلاح حسن نیت، عملاً پاسداران را خلع ید کرد و کردستان را دو دستی به گروهکهای ضد انقلاب سپرد. مرتضی نیز از شهر بوکان به تهران باز گشت.
**************************
ج) جهاد درتهران
ایثار پرس ، شناسه ۸۲۶۱ ، ۴ دی ۱۴۰۰ به نشانی : http://www.isarpress.ir/?p=8261
با موضوعات :
پادگان حضرت ولی‌عصر (عج) / آشنایی درزندان / مسئولیت زندان اوین / منافقین / آشنایی /پالیزوان / تهدید جانی / تغییر ظاهری اوین / پست بیمارستان شهید رجایی / بنی صدر خائن / مبارزه با اشرار
وی که به ماهیت بنی صدر پی برده بود، مدتی به تهران بازگشت و پس از عزل بنی صدر از ریاست جمهوری، تلاش وسیعی را در سرکوبی غائله بنی صدر وگروهک منافقین نیز فعالانه شرکت می کند.
وی همچنین درزمانی که حضرت امام خمینی (ره) در بیمارستان قلب بستری بود، مسئولیت حفاظت بیمارستان را بر عهده گرفت.
**************************
د) جهاد در جبهه های جنوب و غرب
با شروع جنگ تحمیلی عازم جبهه میشود .
ایثار پرس ، شناسه ۸۵۱۹ ، ۱۲ دی ۱۴۰۰ به نشانی : http://www.isarpress.ir/?p=8519
با موضوعات :
اعزام به جبهه در آغاز جنگ / نبرد در خرمشهر / دلیل جبهه رفتن / دیدار با شهید / خاطره پنجوین / همرزمی با شهید چمران / مسئول عملیات / عملیات والفجر ۱ / عملیات والفجر۴ /آخرین دیدار در طلاییه / آشنایی در تیپ / نیروی عملیات / نامه از جبهه / همراهی با شهید / چمران و درو گندم / خاطره خرمشهر / آشنایی پسرخاله / آشنایی درمنطقه / از دوکوهه تا پیرانشهر
با اغاز جنگ تحمیلی ، عازم جبه های جنگ میشود و همچنین با باز گشت نیروهای مدافع از لبنان و تشکیل تیپ سیدالشهدا، مرتضی به عنوان مسئوول ستاد تیپ منصوب می گردد. و از آن پس، خدمات ارزشمندی را در این تیپ انجام داد .
او درعملیات های والفجر مقدماتی و والفجر چهار به عنوان مسئوول محور در تیپ سیدالشهدا انجام وظیفه می کند . و حماسه های ماندگاری را همراه دیگر نیروها خلق کرد و در عملیات خیبر اوج ایثار و پایمردی خود را به نمایش گذارد.
**************************
ه) جهاد در لبنان
ایثار پرس ، شناسه ۸۳۶۳ ، ۷ دی ۱۴۰۰ به نشانی : http://www.isarpress.ir/?p=8363
با موضوعات :
فرودگاه / آشنایی در هنگام اعزام به سوریه / استقرار در جولان / آشنایی دوست همرزم / آموزش لبنانی‌ها / الگوی حزب الله لبنان
با پیروزی ایران در فتح خرمشهر، دشمنان اسلام برای انتقام جویی از نهضت جهانی اسلام، مردم مسلمان لبنان را مورد تعرض وحشیانه خود قرار می دهند، اینجاست که سپاه محمد (ص) برای دفاع از ملت مظلوم لبنان، راهی آن دیار می گردد. مرتضی نیز با این کاروان همراه می شود. سلمان طرقی در بسیج و آموزش مبارزان لبنانی، فعالیت های چشمگیری از خود نشان می دهد.
**************************
و) ادامه جهاد در ایران
ایثار پرس ، شناسه ۸۵۱۹ ، ۱۲ دی ۱۴۰۰ به نشانی : http://www.isarpress.ir/?p=8519
با باز گشت نیروهای اسلامی از لبنان و تشکیل تیپ سیدالشهدا، مرتضی به عنوان مسئوول ستاد تیپ منصوب می گردد. و از آن پس، خدمات ارزشمندی را در این تیپ انجام داد
او درعملیات های والفجر مقدماتی و والفجر چهار به عنوان مسئوول محور در تیپ سیدالشهدا انجام وظیفه می کند . و حماسه های ماندگاری را همراه دیگر نیروها خلق کرد و در عملیات خیبر اوج ایثار و پایمردی خود را به نمایش گذارد.
**************************
جراحت و شهادت
ایثار پرس ، شناسه ۸۶۰۸ ، ۱۷ دی ۱۴۰۰ به نشانی : http://www.isarpress.ir/?p=8608
باموضوعات :
مجروحیت / شهادت /آخرین دیدار /نحوه شهادت / وصیت / آخرین دیدار / رویای مادر / رویای مادر در مکه / حرف از شهادت / اطلاع از فرمانده بودن با تشیع جنازه /خواب شهید / معراج شهدا / کارهای دفن شهید / بهشت زهرا / همان جایی که مشخص کرده بود دفن شد /مزار دائمی
سلمان‌طرقی شهید شده است . پیامی بود که درحین نبرد بیسیم چی با کد پشت بیسیم اعلام کرد. شهید مرتضی سلمان طرقی، پس از مدتها مجاهدت و مبارزه در راه حق و عدالت، سرانجام در روز ۷ اسفندماه ۱۳۶۲ درسن۲۷ سالگی در عملیات خیبر در جزیره مجنون به افتخار شهادت نایل آمد. وی در این عملیّات نیز همچون عملیّات‌های قبل مسئول محور بود و به شایستگی در هدایت نیروهای تحت امر عمل کرد. و مزد مجاهدتهای خویش را از حضرت دوست دریافت می کند و مورد خطاب آیه شریفه «ارجعی الی ربک» واقع می شود و با چهره ای گلگون به محضر دوست می شتابد. ونامش جادوان گردید .
علی رغم اینکه تیپ سید الشهدا (س) در این عملیات در اوج قدرت و توانمندی بسیار بالای خود بود و از قوی‌ترین ومجربترین فرماندهان در سطوح مختلف بهره مند بود، سرداران مرتضی سلمان طرقی، فرمانده عملیات؛ رحمت ا… کرد، مسئول اطلاعات؛ حسین راحت، فرمانده محور؛ احمد ساربان نژاد، فرمانده گردان حضرت قمربنی هاشم (ع) و مرتضی حمزه دولابی، فرمانده گردان قاسم (ع) به شهادت رسیدند.
“در حین عملیات خیبر سردار شجاع سپاه اسلام مسئول محور تیپ ۱۰ سیدالشهدا (ع) مرتضی سلمان طرقی به وسیله گلوله مستقیم تانک در یک نبرد سخت و جان فرسا به اتفاق کمک ها و دستیاران و تیم مخابراتش در ساعت ۱۱ صبح به شهدا پیوستند. حسین راحت هم کنار مرتضی به فیض شهادت نائل شد. مرتضی هنوز هم بعد از گذشت سال ها از شهادتش جلو چشمانم با صلابت راه می رود.” ( روایت سردار شهید مدافع حرم حاج احمد غلامی از سردار شهید مرتضی سلمان طرقی)
- مزار دائمی
پیکر پاکش پس از تشیع باشکوه ، در گلزار شهدای بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد. و قطعه: ۲۴، ردیف: ۷۵، شماره: ۲۵ میشود مزار ؛ محل زیارت وابستگان و عاشقان میشود .
**************************
ویژگی‌های اخلاقی و رفتاری شهید طرقی
ایثار پرس ، شناسه ۸۶۷۴ ، ۲۱دی ۱۴۰۰ به نشانی : http://www.isarpress.ir/?p=8674
شامل بخش ها ومطالب زیر :
الف ) ویژگی‌های ظاهری شهید
تصویر اولیه ذهنی /خصوصیات /ویژگی خاص / لقب پلنگ /
ب ) ویژگی‌های اخلاقی شهید
تغییر خصوصیات / خضوع شهید/ مراعات بیت المال/ممانعت از مزاحمت/جذبه و لحن شیرین/بانشاط و با اراده محکم/مخالف تجملات/اطاعت از امام /منضبط و با صلابت/بی ادعا/مقید به اعتقادات / پنهان کاری /تنفر از سیگار/روحیات/لوتی منش/جذاب و شوخ طبع/جذبه و خنده رو/ایجادنشاط در بچه ها/ویژگی های شهید/خوش برخورد/اخت شدن/آرام/تمیزی/ سعه صدر/علاقه به خانواده/مشورت/متین و مقتدر/مثل پدر/مردمی بودن/با وقار و با ابهت/متین و راسخ/روحیه گذشت و عدم وابستگی به تعلقات/ویژگی خاص/
ج ) ویژگی‌های رفتاری شهید
اهل مطالعه/نذر هیات/تاکید بر حجاب/رسیدگی به خانواده رزمندگان/نظم وترتیب/دستگیری /مستمندان/خانه سازمانی/صله رحم/سیب زمینی/نخوردن پرتغال/مهربانی و فامیل دوستی/خوشحالی از آزادی خرمشهر/مرتب بودن/قرآن و نماز خواندن با صوت/دوماه روزه/مخالف فامیل منافق/روحیه پهلوانی/ارتباط با مادر/ویژگی اخلاقی/آموزش همراه فرماندهی/مدارا با بچه ها/راز داری در اطلاعات نظامی/صبوربودن/شوخی/آچار فرانسه/شجاعت/ملاقات با امام/مهربان/هرجا کارهست باید انجام داد/آماده کردن بچه‌ها/شخصیت شهید/روحیه عملیاتی/با سلیقه در آشپزی/رانندگی در خواب/ما همه سرباز تو هستیم/القارعه/زخمی کردن پا/بخور ازش/چک خورن ازسید احمد/تنبیه نگهبان/خلاقیت/خوش اشتها/ترشی خانگی/شیطنت شیرین/باسلیقه/چراغ خاموش/اولین دیدار/زیبایی شهید/عملیات زین العابدین/ستون کشی/شخصیت ویژه/شجاعت/جستجو شهید موحد/رزمایش/ابتکار لاستیک/مطالعه جنگ/شنوک/شوخی در زمان خطر/لقب امیر/قبول شکست والفجر ۴/هوشیاری شهید/بزرگوار/مناجات/بیت المال/آشنایی/کشتی گیری/لباس خاکی/آشنایی/مدیریت/معروف بودن/
د ) خاطراتی از شهید
ارادت به کوچک محسنی/پیچ انگیزه/صبحگاه/شناسایی منطقه/خرید خانه/دست نوشته/دانشگاه /ابری/گوسفند نذری برای نیازمندان/ تبلیغ شهدا برای اثرگذاری/نگهبانی به جای بسیجی/خوابیده/نماز زیبا دراوج عصبانیت/پوشیدن چکمه/دریاچه تار/نمونه ای از هوش وی در خصوص اسلحه/شهید ساربان نژاد/پاتک دشمن/درتبریز/عقب نشینی/خاطره برداشتن پول/عقرب/ارتباط شهید شاه‌حسینی و آقا مرتضی/جذبه برای شهیدشاه حسینی/نور بالا
**************************
شگفتگی های عجوبه شهید مرتضی سلمان طرقی
ایثار پرس ، شناسه ۸۲۲۲ ، ۲دی ۱۴۰۰ به نشانی : http://www.isarpress.ir/?p=8222
با موضوعات :
در بازکن طنابی / طناب کشی / بالای دیوار / یادگیری ذبح / از جبهه مرخصی آمدن / غنیمت جنگی / انتقام از صدام / مارگیری / ماهیگیری / ماهیگیری با دست / شکار / همه کاره / ورزش /کشتی گیر بی حریف / شکار / بالشت با پر کبک / موتور سواری / آشپزی
در این نوشتار برخی از کارهای اعجاب انگیز شهید مرتضی سلمان طرقی تبیین شده است .
**************************
وصیت نامه
ایثار پرس ، شناسه ۶۱۷۶ ، ۳۱ تیر ۱۴۰۰ به نشانی : http://www.isarpress.ir/?p=6176
وصیت نامه شهید که بیشتر شبیه مناجات نامه عاشقانه با معبود خویش می باشد ، چنین است :
- خدایا تو را شکر میکنم به لفظ و زبان که مرا مسلمان آفریدی، خدایا تو را شکر میکنم به اینکه مرا شیعه آفریدی، رهبرم را امام خمینی قرار دادی خدایا تو را شکر میکنم از این که مرا در این زمان آفریدی و من انتخاب شدم برای جنگ با دشمن کافر، خدایا تو را به لفاظ و زبان شکر میکنم که من را پیغام آور اسلام در این مکان قرار دادی. هرچند که این حقیر لایق آن نیستم خدایا این حقیر نمی‌دانم و نمی‌توانم که با جان و دل و اعمال شکر تو را بکنم فقط میدانم که باید شکر کنم.
- خدایا قرآن را آنچنان به من بیاموز که بدانم و آگاه باشم که نمی‌توان نمونه آن را آورد، خدایا بگذار آنقدر به قرآنت آشنا شوم که بدانم چرا نمی‌شود نمونه آن را آورد.
- من از سلاح خوشم نمی‌آید به خاطر اینکه آدم می‌کشد من از سلاح به خاطر این خوشم می‌آید که دشمن از آن خوشش می‌آید.
- خدایا خداوندا وای به حال کسی که حکمش حکم تو نباشد و به دلیل حکم و قانون خویش کسی را بکشد خدایا مرا یاری کن که هرکس را که می‌کشم حکم تو باشد و طبق قانون تو نه حکم من و قانون من زیرا قانون من کامل نیست و حکم من عادل نیست و قضاوتم اگه به منطقی باشد که منطق الهی نباشد ناقص است. خدایا مرا به حکم عدالت آشنا ساز و حکم حاکم به زمینت را به من شناسان.
- ای خوشا به حال آن کسانیکه دانستند که چرا شهید می‌شوند و آن لحظه مگر هیچ گونه شکی وجود هدف نداشته و از خط شروع تا پایان در گامهای خویش استوارتر و پابرجا تر حرکت می‌کردند.
- ای خوشا به حال آن کسانیکه از همان اول هدف را شناختند و در راه رسیدن به آن یک لحظه دریغ نکرده و هرگز گمراه نشدند. و آن گاه که شناخت در آنها بوجود آمد و مسئولیت برای آنها مشخص شد در راه رسیدن به بالاترین مقام انسانیت یعنی رسیدن به نهایت هدف و شهادت جهاد کردند و یک دم از جهاد خود باز نایستادند. و آنگاه که به بستر روند آسوده نخوابند و آنگاه که بیدارند آسوده ننشینند و در همه عمر و در همه حال در راه رسیدن به آنچه که بردوش آنها سنگینی می کند تلاش بدون وقفه می‌کنند.
- خداوندا ترا به وجودت، که هر آنچه هست و من ندانم که چیست و نخواهم توانست که بدانم و اگر بدانم این جسم در این قالب نتواند گنجید و انفجاری عظیم در جسم خاکی من روی خواهد داد در زمان نشانه‌ای است معلوم، از تو که همین نشانه هاست که مرا به عالم تعجب برده و از خود بی‌خود کرده و اگر به اندازه مغز و گنجایش آن، ترا باز شناسم گمان نبرم که این جسم طاقت آن توان کند و تو بر تمامی وجود من آگاهی و می‌دانی که این حقیر از کجا آمده و به کجا خواهد رفت زیرا سازنده این حقیر تو هستی. قسمت می‌دهم که این بنده ناچیز را راه حقیقت بنما و اراده پیمودن آن را بر قدمهایم بگذار و قدرت جهاد در راهت را بر من عطا فرما و قبل از اینکه مرا از این دنیا ببری توشه آن دنیا را به من بده تا در آن دنیا وقتی در مقابلت بازخواست می‌شوم جوابی برای گفتن داشته باشم. خدایا تو مرا [توفیق] دادی که حقیقت را بشناسم و جهاد کنم در راهت پس وای بر من اگر چنین نکنم. خداوندا قبل از اینکه مرا به دنیایی ببری که دیگر هیچ نتوانم کرد بر بنده حقیر ببخش و راه که و چاره بر من بنما و اراده استوار بر من بده تا عزم رفتن کنم و در راهت شهید شوم و آنگاه بدانم که چرا شهید شده‌ام و این شهادت مورد قبول خداوند است.
- والسلام
**************************
سخن پایانی
معیارهای انتخاب و سادگی در برگزاری مراسم عقد و عروسی ، الگوی مناسبی برای همه رهروان شهدا و تمسک به آنان میباشد.
دوران مجاهدت شهید والامقام مرتضی سلمان طرقی در جبهه های جنوب و غرب و نیز عرصه های دفاع از انقلاب اسلامی وی، الگوی مناسبی برای علاقمندان به شهدا و تمسک به آنان میباشد.
وصیت نامه عارفانه شهید نیز راه را بر همگان می نمایند و مسئولیت همه وارثان این سرزمین را که از نعمت امنیت واقتدار ملی برخوردارند ؛ سنگین ترمی کند ، وآنان که مسئولیتش بیش ، رسالتش بیشتر.
**************************
منابع
- احمدی، فیروز، همرزم شهید، ۲۸ /۱۱/۱۳۹۶
- اسدی ؛علی‌محمد ، روز نامه جوان ، همرزم شهید مسئول حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس لشکر ۱۰ سپاه سیدالشهدا (ع) ، ۱۸ آذر ۱۳۹۸
- اسماعیلی، اصغر، همرزم شهید، مصاحبه در ۱۷/۰۴/۹۷٫
- آل‌طه، محمد علی، روحانی از اقوام شهید، ۳۰/۳/۹۷٫
- بام‌افکن، احمد، همرزم شهید، ۲۶/۱۰/۹۶٫
- پالیزوان، علی، همرزم شهید، ۲۸/۹/۹۶٫
- پایگاه اطلاع رسانی حوزه ۱۸ آذر ۱۳۹۸
- پایگاه اطلاع رسانی لشکر ده ، ۲۱ آذر ۱۳۹۹
- پایگاه اطلاع رسانی نوید شاهد ، ۰۲ تير ۱۳۹۸
- پورقناد، حسن، همرزم شهید، ۲۵/۱۰/ ۱۳۹۶٫
- خانواده شهید سلمان طرقی ، مصاحبه صورت گرفته طی سال ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷؛ دفتر حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس لشکر ۱۰ سپاه سیدالشهدا (ع)
- دهقان نیری، علیرضا، دوست وهمرزم شهید، ۱۱/۴/ ۱۳۹۷٫
- رفیعی، داود، اقوام شهید، ۰۴/۰۲/۱۳۹۷.
- روایت سردار شهید مدافع حرم حاج احمد غلامی از سردار شهید مرتضی سلمان طرقی
- روز نامه جوان ، همرزم شهید برادر علی‌محمد اسدی مسئول حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس لشکر ۱۰ سپاه سیدالشهدا (ع) ، ۱۸ آذر ۱۳۹۸
- زارع ، محسن، همرزم شهید، ۱۰/ ۵/ ۱۳۹۷
- سعیدی ، نصراله ، همرزم شهید ، ۱۷/۱۱/۱۳۹۶.
- سلمان طراقی ، پدر و مادر شهید ، مصاحبه کننده : خانم زکی‌زاده ، پیاده ساز : خانم زهراشفیعی نژاد؛ ۲۴-۱۰-۱۳۹
- سلمان طرقی ؛ اقا رضا ، مصاحبه کننده : خانم زکی‌زاده ، پیاده ساز : خانم مریم سادات حسینی ؛ ۲۷/۰۵/۱۳۹۷
- سلمان طرقی ؛ آقا محمد ، مصاحبه کننده : خانم زکی‌زاده ، پیاده ساز : خانم فاطمه ساجد؛ ۲۰/۱۰/۹۶
- سلمان طرقی ؛ خانم افتخار ، مصاحبه کننده : خانم زکی‌زاده ، پیاده ساز : خانم لیلا رستم خانی؛ ۲۵/۱۰/۹۶
- سلمان طرقی ؛ خانم فاطمه ، مصاحبه کننده : خانم زکی‌زاده ، پیاده ساز : خانم حمیده غفاری؛۲۴/۰۴/۱۳۹۷
- سلیمیان ؛ علی اکبر ؛ همرزم شهید ، ۱۳ ابان ۱۴۰۰
- صادقی، شهید، مصاحبه، بی‌تا
- غلامی ؛ احمد ؛ روایت سردار شهید مدافع حرم حاج احمد غلامی از سردار شهید مرتضی سلمان طرقی
- فرخ‌زاد مهربانی، داوود، همرزم شهید، ۹ /۱۰/ ۱۳۹۶٫
- فلکی، محمدعلی، همرزم شهید، ۱۸/۰۹/۹۶٫
- معزپور، شمس‌الدین، همرزم شهید، ۲۸/۱۱/۱۳۹۶٫
- وحیدزاده، عابدین، همرزم شهید، ۱۶/۱۲/۱۳۹۶٫
- هاشمی فشارکی ، سید جواد ، جهاد طرقی در جبهه های جنوب و غرب ، ایثار پرس ، ۱۲ دی ۱۴۰۰ ،
- هاشمی فشارکی ، سید جواد ، طرق جهاد درزندگی شهید طرقی ، ایثار پرس ، ۳۱ تیر ۱۴۰۰
- همپای صاعقه، حسین بهزاد و گل علی بابایی، نشر سوره مهر
