حنابندان در جبهه های دفاع مقدس
حنابندان در جبهه های دفاع مقدس

حنا یکی از گیاهان دارویی که از دیر باز در کشور ما مورد استفاده قرار می گیرد . خواص حنا از نظر پزشکی زیاد می باشد . در این یادداشت به سنت حنابندان در عروسیها و حنابندان در جبهه ها پرداخته شده است .
دکتر سید جواد هاشمی فشارکی

 

  • خاصیت حناگذاشتن

حنا چه بصورت مصرف موضعی و چه به صورت خوراکی در کتاب های طب سنتی ایران و چین توصیه شده است .و مصارف متعددی از جمله درمان جذام ، یرقان، سنگ کلیه، جرب و غیره برای آن ذکر شده است. از جمله خواص گیاه حنا در طب جدید نیز می توان به خاصیت ضد قارچی ، ضد باکتریایی ، تب بری، ضد التهاب و محافظت از پوست در برابر آفتاب اشاره نمود.

 

  • حنابندان در عروسی ها

رسم “حنا بندان” رسمي است كه در شرق آسيا علاوه بر ایران در كشورهاي پاكستان ، هندوستان بنگلاديش و افغانستان جايگاه ويژه ای دارد.

حنابندان در پاكستان معمولاً ۶ ماه قبل از عروسي و يكي دو ماه بعد از نكاح اين رسم برگزار مي گردد . اين مراسم را مي توان مخصوص خانم ها و خويشا وندان عروس دانست حضور مرد ها نيز بسيار پرشور است.

دوستان و خويشاوندان عروس با برنامه ريزي قبلي شروع به حنا نمودن دست و پاي عروس مي نمايند .امروزه با بازشدن آرايشگاه هاي جديد و با تكنيك خاص ، ديگر مراسم حنابندان شور قديمي خود را ندارد چون عروس را براي حنابندان به آرايشگاه ها مي بزند و مثل گذشته خويشاوندان و دوستان مسووليت حنا نمودن دست و پاهاي عروس را برعهده ندارند .

 

  • حنابندان در جبهه ها
  • شب قبل از حرکت نیروها به سمت خط مقدم و منطقه عملیاتی شب خوشحالی و شور و شعف رزمندگان محسوب می شد، گویی که به مراسم جشن و سرور و دامادی می روند و براساس آداب و رسومی که در بین برخی از مردم رایج است یک شب قبل از عروسی و دامادی جشنی را تحت عنوان حنابندان برگزار می کنند و در آن مراسم که با جشن همراه می باشد نزدیکان عروس و داماد به حاضران در مجلس صله و هدیه می دهند.
  • در جبهه ها تازه دامادها، دست هايشان را به ياد سرخي خون ياران سيدالشهدا (ع) با حنا سرخ مي كردند؛ براي آنها عمليات بزمي بود كه به ديدار محبوب ختم مي شد و شهادت همان سرور جاودانگي است؛ به همين دليل هم شب هاي عمليات، شب حنابندان رزمندگان بود؛ همان طور كه ياران امام حسين (ع) در شب عاشورا با سرخي دستانشان آماده شهادت بودند و صداي خنده و شادي شان آسمان كربلا را پر كرده بود.
  • مرحوم حاجي بخشي كه فرزند و دامادش را هم تقديم اسلام و انقلاب كرده بود؛ با خودروی خود می آمد و شب هاي عمليات حنا را در ظرفي درست کرده و كف دست رزمندگان مي گذاشت.
  • رزمندگان قبل از گذاشتن حنا غسل شهادت نموده و برخی نیز جهت ادای نماز شب ، وضوگرفته تا پوشش حنا سبب سلب توفیق نماز شب نشود.
  • اين جشن حنابندان، با جشن حنابندان هايي كه امروز به بهانه هايي برگزار مي شود، خيلي متفاوت بود؛ اين دامادها هم دامادهايي كه ما هميشه ديدم شان، فرق مي كردند؛ آنجا رزمنده ها پيش از رفتن به جبهه غسل شهادت مي كردند، لباس هايشان بوي عطر شهادت مي داد، خاك پاك جبهه بر روي صورت ها و محاسن شان نشسته بود.
  • هر کدام بعد از حنا بستن، به دست دوستان ديگر نگاه مي كرد؛ گويي مي خواست بداند كدام يك گوي سبقت را از ديگري خواهد ربود.
  • در بحبوحه عملیات حناي دست خيلي از تازه دامادهاي جبهه يا همان سربازهاي خميني (ره) ديگر رنگي نداشت؛ چرا كه دست هايشان به رنگ سرخ خون شان خضاب شده بود.
  • با آغاز عملیات بسیاری از رزمندگان با ریخته شدن خونشان بر سر و صورت و دست و پا رنگ حنا در مقابل رنگ خون دیگر جلوه ای نداشته و با خضاب مجدد بدن و سر و صورت که این بار با خون انجام می شد به دیدار دوست و معبود واقعی خویش رهسپار می گردیدند.
  • ضرب المثل دست کسی رو تو حنا گذاشتن

«دست کسی رو تو حنا گذاشتن» در فارسی کنایه از این است که کسی را کاملاً مستأصل کنند و در شرایطی قرار بدهند که هیچ کاری از دستش برنیاید. وشده حکایت برجام بی فرجام .

 

  • حنای امریکا دیگر رنگی ندارد

در زمان های قدیم برای رنگ کردن مو و پوشاندن سفیدی آن از حنا استفاده می شد،از آنجایی که هنوز در خانه ها حمام نبود،حنا گذاشتن روی سر در گرمابه ها و توسط دلاک ها انجام می شد ،دلاک ها حنا را خیس کرده و روی سر مشتریان می گذاشتند. رنگی که از حنا بیرون می آمد با نوبت مشتری نسبت مستقیم داشت ، یعنی مشتریان اولی رنگ خوبی دریافت می کردند و کم کم از میزان رنگ کم می شد، برای همین زمانی می رسید که حنا باید عوض می شد اما دلاک ها برای سود بیشتر هنوز اصرار داشتند که از همان حنا استفاده کنند. این جا بود که دیگر مشتری ها از حنا گذاشتن فرار می کردند و حرف های دلاک حمام را قبول نمی کردند، از همین جا بود که استعاره «حنایش دیگر رنگی ندارد » برای کسی به کار رفت که حرف ها و کارهایش دیگر اعتبار لازم را ندارد.مانند کشوری که بعد از دوشیدن صنعت هسته ای ایران از برجام خارج شد و سبب بی اعتباری امضایشان شد.

 

  • زیان بار بودن حنای امریکا

حنای امریکا اثر نخواهد داشت: رهبر انقلاب اسلامی در بیانیه گام دوم :” اینها بخشی از مظاهر عزّت جمهوری اسلامی است که جز با شجاعت و حکمت مدیران جهادی به دست نمی‌آمد. سردمداران نظام سلطه نگرانند؛ پیشنهادهای آنها عموماً شامل فریب و خدعه و دروغ است. امروز ملّت ایران علاوه‌ بر آمریکای جنایت‌کار، تعدادی از دولتهای اروپایی را نیز خدعه‌گر و غیرقابل اعتماد میداند. دولت جمهوری اسلامی باید مرزبندی خود را با آنها با دقّت حفظ کند؛ از ارزشهای انقلابی و ملّی خود، یک گام هم عقب‌نشینی نکند؛ از تهدیدهای پوچ آنان نهراسد؛ و در همه حال، عزّت کشور و ملّت خود را در نظر داشته باشد و حکیمانه و مصلحت‌جویانه و البتّه از موضع انقلابی، مشکلات قابل حل خود را با آنان حل کند. در مورد آمریکا حلّ هیچ مشکلی متصوّر نیست و مذاکره با آن جز زیان مادّی و معنوی محصولی نخواهد داشت. ” ( بند دوم توصیه ششم گام دوم انقلاب اسلامی ، ۲۲ بهمن ۱۳۹۷ )

جشن حنابندان در منطقه بستان در تابستان ۱۳۶۳

   شهید کاظم مقدسی  –    سید جواد هاشمی فشارکی

 جیبپ مرحوم حاج بخشی ، در حال پخش حنا