دکتر سيدجواد هاشمي فشارکي کتاب تهديدات اقتصادي و اقتصاد مقاومتي
دکتر سيدجواد هاشمي فشارکي کتاب تهديدات اقتصادي و اقتصاد مقاومتي

تهديدات اقتصادي و اقتصاد مقاومتي
دکتر سيدجواد هاشمي فشارکي؛ سميه پورعبدي دًهنده
ناظر علمي:دکتراميرمحمودزاده
ناشر: انتشارات علم آفرين
نوبت چاپ: چاپ سوم /۱۳۹۳/۱۰۰۰نسخه/وزيري/۱۸۷ صفحه
مديريت توليد:پژوهشگاه مهندسي بحرانهاي طبيعي شاخص پژوه

تهدیدات اقتصادملی  و   اقتصادمقاومتی

۱۳۹۱  –     -۱۳۹۲   -۱۳۹۳

کشور پهناور ايران با برخورداري از منابع وسيع الهي اقتصادي و بازارگسترده‎ي آن، ساليان درازي در استثمار کشورهاي غربي و به خصوص امريکا قرار داشت و پس از وقوع انقلاب شکوهمند اسلامي ايران، دستان آنان از اين منابع، کوتاه گرديده و کشور بر پايه‎ي منافع ملي خود قدم نهاد؛ از اين رو از نخستين روزهاي پيروزي انقلاب اسلامي، تحريم‎هاي اقتصادي گوناگوني عليه اقتصاد نوپاي کشور تازه استقلال يافته شکل مي‎گيرد، تا بلکه اين نهال نوپا از پا افتاده و از لحاظ اقتصادي زانو زند. لذا قطع روابط، تحريم‎هاي اقتصادي در قالب قطعنامه‎هاي گوناگون، محدوديت‎هاي اقتصادي، افزايش بيمه‎ي تجارت و غيره با هدف ايجاد فشارهاي سخت اقتصادي بر مردم و ممانعت از پيشرفت و خود کفايي کشور در حوزه‎هاي صنعت، انرژي هسته‎اي و غيره بوده است. اين نبرد بي منتها سبب نام گذاري سال‎هاي ۸۸ الي ۹۳ با موضوعات سال اصلاح الگوي مصرف، سال همت مضاعف و کار مضاعف، سال جهاد اقتصادي وسال توليد ملي و حمايت از سرمايه‎ي ايراني و حماسه اقتصادي، از سوي رهبر انقلاب اسلامي رقم خورده و يکي از جهت گيري‎ها و سياست‎هاي رهبري نظام را به همراه داشته باشد. براين اساس اين کتاب به دنبال تبيين موارد زير مي‎باشد:

  • ضرورت و اهميت پايداري اقتصاد ملي در برابر تهديدات
  • شناخت ماهيت و ابعاد تهديدات اقتصادي
  • شناخت اقتصاد و حوزه‎ها وکارکردهاي آن
  • شناخت وضعيت کلان اقتصاد ملي و تبيين آسيب پذيري‎هاي آن
  • تبيين اقتصاد پايدار و دفاع اقتصادي در برابر تهديدات اقتصادي
  • راهکارهاي مقابله با تهديدات اقتصادي

بنابراين اساس ساختار کتاب پيش رو، در قالب پنج فصل با عناوين زير تدوين وارايه گرديده است:

  • فصل اول: ادبيات و مفاهيم اقتصاد
  • فصل دوم: شناخت اقتصاد ملي
  • فصل سوم: تهديدات عليه اقتصاد ملي
  • فصل چهارم: شناخت آسيب پذيري‎هاي حوزه‎ي اقتصاد ملي
  • فصل پنجم: پايداري اقتصادي و اقتصاد مقاومتي در برابر تهديدات

علي رغم وجود پيشينه‎ي جلوه‎هاي تهديدات اقتصادي، موضوع پايداري اقتصاد ملي و دفاع اقتصادي، موضوعي نوپا بوده، و اين نوشتار به لحاظ فاقد پيشينه‎ي منابع مکتوب، امیداست که بتواند راهگشاي مديران وکارشناسان اين حوزه و علاقمندان گرامي واقع گردد.

سيدجواد هاشمي فشارکي؛ سميه پورعبدي دًهنده

 فهرست مطالب

 مقدمه‎ي مؤلّف. ۱۳

پيشگفتار.. ۱۵

فصل اول.. ۳۱

ادبيات ومفاهيم اقتصاد.. ۳۱

 اقتصاد:. ۳۱

۱- تعريف علم اقتصاد:.. ۳۱

۲- حوزه‎هاي اقتصاد:.. ۳۴

۳- نظام‎هاي اقتصادي:.. ۳۵

بيماري هلندي چيست؟. ۴۰

بيماري چگونه ايجاد مي‎شود؟.. ۴۰

ركود اقتصادي جهان:. ۴۲

فصل دوم.. ۴۷

اقتصاد ايران.. ۴۷

مباني اقتصاد جمهوري اسلامي ايران در قانون اساسي. ۴۷

قانون مديريت خدمات کشوري. ۵۰

اقتصاد جمهوري اسلامي ايران. ۵۰

الف- صنايع جمهوري اسلامي ايران.. ۵۰

ب- تحولات اقتصادي ايران در بخش واقعي  

ج- اقتصاد ايران و تحولات اقتصادي جهان.. ۵۱

د- جمعيت و سياستهاي اشتغالزايي.. ۵۳

ه- وضعيت تراز پرداخت‌هاي خارجي.. ۵۴

و- کسري تجاري غيرنفتي و ارزش واقعي ريال.. ۵۵

ز- نقدينگي و عوامل مؤثّر بر آن.. ۵۶

ح- روند قيمتها.. ۵۷

ط- انرژي.. ۵۷

ي- جدول‎هاي داده‌هاي اقتصادي ۵۹

ک- وابستگي کشورها به نفت ايران.. ۶۵

ل- سهم نفت ايران در واردات نفت چين، هندوژاپن۶۶

عوامل انساني. ۶۷

جمعيت ايران. ۶۷

توليد ناخالص داخلي. ۶۹

صادرات ايران. ۶۹

اقتصاد ايران—داده‎هاي آماري: . ۶۹

چشم‌انداز آينده‎ي اقتصاد ايران. ۷۶

رشد اقتصادي. ۷۷

ذخاير ارزي و بدهي خارجي. ۷۷

چشم‌انداز آماري. ۷۷

منابع و معادن. ۷۸

صنايع.. ۷۸

راه‌ها.. ۷۸

وضعيت اقتصاد ايران. ۷۹

چگونه بيماري هلندي را درمان کنيم؟. ۸۰

فصل سوم.. ۸۱

شناخت تهديدات عليه اقتصاد ملي.. ۸۱

کلام رهبري معظم انقلاب اسلامي. ۸۱

تهديدات اقتصادي. ۸۲

مفاهيم نظري جنگ اقتصادي:. ۸۳

انواع و دامنه‎ي تهديدات اقتصادي. ۸۵

روش‎هاي اعمال تهديدات اقتصادي. ۸۷

راهبرد كلان تهديد آمريكا:. ۹۱

جنگ اقتصادي، عرصه‎ي ظهور راهبرد تهديد همه جانبه:. ۹۳

تحريم‌هاي عليه ايران. ۹۵

پيشينه‎ي تحريم‌هاي عليه ايران.. ۹۶

تحريم‌هاي سازمان ملل.. ۹۶

تحريم‌هاي تجهيزات راهبردي.. ۹۶

تحريم‌‎هاي کشورهاي مختلف عليه ايران.. ۹۷

ايالات متحده آمريکا.. ۹۷

تحريم‌هاي آمريکا عليه ايران در سطوح ايالتي.. ۹۹

تحريم‌هاي کانادا عليه ايران.. ۱۰۰

تحريم‌هاي بريتانيا عليه ايران.. ۱۰۰

تحريم‌هاي روسيه عليه ايران.. ۱۰۰

تحريم‌هاي اتحاديه‎ي اروپا عليه ايران.. ۱۰۱

تحريم‌هاي بلژيک عليه ايران.. ۱۰۱

تحريم‌هاي آلمان عليه ايران.. ۱۰۱

تحريم‌هاي فرانسه عليه ايران.. ۱۰۱

تحريم‌هاي سوئيس عليه ايران.. ۱۰۱

تحريم‌هاي کشورهاي آسيايي عليه ايران.. ۱۰۲

  1. تحريم‌هاي امارات متحده‎ي عربي عليه ايران.. ۱۰۲
  2. تحريم‌هاي ژاپن عليه ايران.. ۱۰۲
  3. تحريم‌هاي بحرين عليه ايران.. ۱۰۲
  4. تحريم‌هاي چين عليه ايران.. ۱۰۲
  5. تحريم‌هاي هند عليه ايران.. ۱۰۳
  6. ساير تحريم‎ها عليه ايران.. ۱۰۳

قطعنامه‎هاي عليه ايران:. ۱۰۳

سوابق تهديدات اقتصادي:. ۱۰۵

الف) تحريم‎ها عليه ايران در دوره کارتر:.. ۱۰۷

ب) تحريم‎ها عليه ايران در دوره ريگان:.. ۱۰۷

ج) تحريم‎ها عليه ايران در دوره‎ي بوش پدر:.. ۱۰۷

د) تحريم‎ها عليه ايران در دوره‎ي کلينتون:.. ۱۰۷

ه) تحريم‎ها عليه ايران در دوره‎ي بوش پسر:.. ۱۰۸

و) تحريم‎ها عليه ايران در دوره‎ي اوباما:.. ۱۰۸

شناخت راهبرد دشمن: (هدفهاي دشمن). ۱۱۱

نهادهاي بين المللي: (تجارت جهاني). ۱۱۳

نقاط ضعف ايران در برخورد با اقتصاد جهاني:. ۱۱۶

نقاط قوت ايران در برخورد با اقتصاد جهاني:. ۱۱۶

فصل چهارم.. ۱۲۱

شناخت آسيب پذيري‎هاي اقتصاد ملي.. ۱۲۱

کلام رهبري معظّم انقلاب اسلامي:. ۱۲۱

آسيب شناسي اقتصاد ملي در برابر جنگ اقتصادي. ۱۲۱

۱- نظام بانکي.. ۱۲۲

۲- ارزي:.. ۱۲۵

۳- سرمايه‎گذاري و مالي:.. ۱۲۸

۴- امنيت شبکه‎ي بانکي:.. ۱۳۱

۵- صادرات و واردات:.. ۱۳۱

۶- پول‎شويي:.. ۱۳۲

۷- دانش و فناوري:.. ۱۳۶

۸- قطعات کليدي و حساس:.. ۱۳۷

۹- بخش نفت و گاز:.. ۱۳۷

فصل پنجم.. ۱۴۱

دفاع اقتصادي در برابر تهديدات.. ۱۴۱

کلام رهبري معظم انقلاب اسلامي. ۱۴۱

جهاد اقتصادي:. ۱۴۹

اقتصاد مقاومتي:. ۱۵۰

الف) کاهش تقاضا:.. ۱۵۰

ب) کاهش تورم:.. ۱۵۱

ج) رقابت:.. ۱۵۱

د) مقابله با کسري بودجه:.. ۱۵۱

راهبرد و اهداف کلان در برابر تهديدات اقتصادي:. ۱۵۲

ايجاد تعادل بهينه ميان “آرمان گرايي و پايداري” از يکسو و “منابع ملي و واقع گرايي” از سوي ديگر:.. ۱۵۸

جلب حمايت مجموعه‎ي سياست داخلي از طريق ايجاد تفاهم ملي نسبت به منابع منطقه‎اي و بينالمللي:.. ۱۵۹

ابتکار جسورانه در جهت حذف قطعي سياست “مهار دو گانه” و تحريم‎ها:   ۱۵۹

حوزه ‎هاي دفاع اقتصادي:. ۱۶۰

مديريت بحران اقتصادي:. ۱۶۲

سياست‎هاي پولي و مقابله با بحران مالي:.. ۱۶۲

سياست‎هاي مالي و مقابله با بحران مالي:.. ۱۶۵

تعاريف و اصطلاحات. ۱۷۱

۱- اقتصاد جنگ:.. ۱۷۱

۲ ـ اقتصاد دفاعي:.. ۱۷۱

۳ ـ جنگ اقتصادي (نبرد اقتصادي):.. ۱۷۱

۴- امور اقتصادي:.. ۱۷۲

پيوستها.. ۱۷۳

پيوست ا. ۱۷۳

بيانات رهبري در ديدار رئيس‌جمهوري واعضاي هيات دولت‌ ۱۷۳

‌‌پيوست ۲٫ ۱۷۶

تدوين سياست‌هاي کلي نظام درخصوص اقتصاد مقاومتي۱۷۶

سياستهاي كلي اقتصاد مقاومتي.. ۱۷۷

منابع و مآخذ. ۱۸۱