تخریب   ( Demolition )

تعریف : یعنی ویران سازی و خرابکاری و در امورات نظامی به فرد خرابکار ، تخریبچی گویند .و تخریب به دو دسته تقسیم میشود .

۱ – تخریب مصنوعی : تخریبی است که انسان در آن نقش داشته و خودبخود در طبیعت بوجود نمی آید .و انواع آن عبارتست از :

الف ) ساده : که با استفاده از وسایلی مانند بیل و کلنگ ایجاد میشود .

ب ) مکانیکی : تخریبی است که در آن از وسایلی مانند لودر و بیل مکانیکی و… استفاده میکنند .

ج ) انفجاری : تخریبی است که در ان از مواد منفجره از قبیل تی ان تی ، دینامیت و سی چهار استفاده میشود .

۲ – تخریب طبیعی : تخریبی است که بر اثر حوادث طبیعی و غیر مترقبه اتفاق می افتد و انسان در بوجود آوردن آن نقشی ندارد . مانند سیل،زلزله ، طوفان .

استفاده از تخریب مصنوعی

در صورتیکه از مواد یادشده مثل مواد انفجاری ، ساده ، مکانیکی در راه سازندگی استفاده شود تخریب تجاری یا صنعتی گویند و اگر همین مواد در جنگ کاربرد داشته باشد تخریب نظامی گویند .

تقسیم تخریب نظامی

۱ – رزم مین : کاشتن مینهای مسلح در مسیر عبور دشمن و خنثی نمودن مینهای کار گذاشته در مسیر نیروهای خودی را رزم مین گویند .

۲ – انفجارات : که شامل کار در آزمایشگاه ، ساختن مواد منفجره و شناسائی آنها و همچنین نوع استفاده از مواد منفجره و کار با آنها را شامل میشود .

تخریب و آشنایی با مواد منفجره

اقدامات تأمینی در هنگام تخریب

۱ – اولین اشتباه آخرین اشتباه است

۲ – داشتن اعتماد به نفس و آرامش خاطر و خونسردی

۳ – داشتن شجاعت و نداشتن غرور

۴ – استفاده از حداقل نفرات

۵ – همیشه در تخریب بیش از یک کار آنجام ندهید

۶ – ندادن و نگرفتن اطلاعات ناقص و مبهم

۷ – داشتن اطلاعات کافی در مورد مواد منفجره ای که با ان کار میکنیم

۸ – برای کار باید محل خاصی در نظر گرفت که محل تردد عموم نباشد

۹ – باید از وسایل ایمنی استفاده کرد

۱۰ – از مشغول شدن به هر عمل دیگری (سیگارکشیدن ، گوش کردن به رادیو ، تعریف کردن و …)در هنگام کار با مواد منفجره باید خودداری کرد

انفجار : هرگاه یک ماده شیمیایی مایع یا جامد بر اثر عواملی مانند ضربه ، فشار و حرارت به حالت گاز در آید انفجار گویند.

مواد منفجره : دسته ای از مواد شیمیایی هستند که در اثر عواملی مانند حرارت،ضربه،فشار و اصطکاک خیلی سریع و آنی در حدود یکهزارم ثانیه تغییر شکل داده و از حالت مایع و جامد به گاز تبدیل شود .

موج انفجار : انرژی یا حرارت یا گازهای آزاد شده ایست که به فضای اطراف فشار آورده و آنها را دور میکند و در نتیجه ،یک خلاء ایجاد میشود و در مرحله آخر چونکه میخواهد این خلاء را پر کند یک حالت مکش ایجاد میکند

سرعت انفجار : مقدار مسافتی که موج انفجار در یک ثانیه در ستونی از مواد می پیماید را سرعت انفجار گویند. مثلا سرعت انفجار خرج سی چهار (۷۸۰۰ متر در ثانیه )است یعنی اگر ۷۸۰۰ متر مواد منفجره سی چهار داشته باشیم در ثانیه اول ،ابتدا و انتهای آن با هم منفجر میشود.

قدرت انفجار : مقدار تخریب ایجاد شده در اثر موج انفجار هر ماده را قدرت انفجار آن ماده می گویند .

حساسیت : عبارتست از مقدار پایداری یک ماده در مقابل عوامل اصلی انفجار

خصوصیات مواد منفجره نظامی :

۱ – با حجم کم دارای قدرت زیاد باشند

۲ – حمل ونقل و نگهداری آنها آسان باشد

۳ – شکل پذیر باشند

۴ – دارای خاصیت پایداری در مقابل ضربه های حاصل از عقب نشینی سلاحهای سنگین باشند

۵ – مواد اولیه آنها قابل دسترسی و مقرون به صرفه باشد

۶ – با وسایل معمولی قابل انفجار باشد

۷ – در شرایط متفاوت جوی دارای ثبات کافی باشند

۸ – قدرت ، سرعت و حساسیت آنها متناسب با مواد مصرفشان باشد

اقسام مواد منفجره از نظر حساسیت

۱ – مواد حساس : موادی هستند که بر اثر کوچکترین تحریک عوامل اصلی انفجار ، منفجر میشوند(اینگونه مواد در چاشنیها بکار میروند .مانند (فولمینات جیوه ، نیتروگلسیرین و…)از این مواد در چاشنیها و ماسوره ها بعنوان شروع کننده انفجار استفاده میشود.

۲ – مواد نیمه حساس : موادی هستند که با فشار،ضربه و حرارت منفجر میشوند و جهت انفجار به موج انفجار نسبتا ضعیفی نیاز دارند. مانند RDX   ) ،پتن  )از این مواد بعنوان خرج ثانویه در چاشنیها ،خرج کمکی و خرج اصلی در بعضی مینها استفاده میشود.

۳ – مواد غیر حساس : موادی هستند که برای منفجر شدن به موج انفجار نسبتا قوی احتیاج دارد که این موج انفجار حاصل از مواد نیمه حساس میباشد و اگر از مواد نیمه حساس استفاده نکنیم به مقدار زیادی مواد حساس نیازمندیم مانند (دینامیت ، خرج C4  ، TNT ) از این مواد بعنوان خرج اصلی انواع مهمات استفاده میشود.

آشنائی با مواد منفجره

T N T

از مواد غیر حساس است که بعنوان خرج اصلی در توپها ، راکتها ، مینها و بمبها استفاده میشود . رنگ ظاهری آن زرد و از علائم آن دیرسوز بودن ، ذوب شدن در حین سوختن و دود غلیظ میباشد.

C 4

از مواد غیر حساس است که از آن برای برشهای فلزات استفاده میشود و رنگ ظاهری آن سفید و از خاصیت شکل پذیری برخوردار است (مثل گز اصفهان ) از علائم مشخصه آن زودسوز بودن و شعله سفید است.

PETAN

از مواد نیمه حساس است که از آن بعنوان خرج کمکی در چاشنیها ،گلوله ها ،بمبها ، مینها و راکتها استفاده میشود.رنگ ظاهری آن سفید و از علائم مشخصه آن دیرسوز بودن است.سرعت انفجار آن ۸۴۰۰ متر در ثانیه است و در فتیله های انفجاری مورد استفاده قرار میگیرد.

DINAMIT

از مواد غیر حساسی است که از آن در تخریب خاکی ،کوه و جاده ها استفاده میشود و در انواع نظامی و تجاری یافت میشود.رنگ ظاهری آن در نوع ۴۰% قهوه ای و در نوع جامد  ۷۵% سفید خمیری شکل است.شرایط انبارداری آن بسیار مشکل است و از علائم آن دیرسوز بودن است و در حین سوختن ، تق تق می کند.

باروت

از مواد کندشکن است که از آن بعنوان خرج تأخیر و خرج پرتاب و خرج اصلی نارنجک و مین آموزشی استفاده میشود.رنگ ظاهری آن سیاه ، اما در رنگهای دیگر هم دیده شده ( سبز، قرمز ، زرد ) از علائم  مشخصه آن ، سریع سوختن ، دود و شعله زیاد است.

فولمینات جیوه

از مواد حساس است که از ان بعنوان خرج اولیه در چاشنیها استفاده میشود و رنگ ظاهری آن خاکستری است که در مجاورت هوا زرد میشود و از علائم مشخصه آن انفجار سریع این ماده است .

فتیله

وسیله ایست برای انتقال موج یا شعله به چاشنی و مواد ،درمدت زمان معین . فتیله ها بر حسب موارد استفاده بدو دسته باروتی و انفجاری تقسیم میشوند.

الف ) فتیله باروتی : وسیله ایست جهت انتقال شعله اولیه از آتشزنه به چاشنی که خود نیز بر دو نوع است ( تند سوز  ، کند سوز )

۱ – فتیله تند سوز : فتیله ایست که هر ۳۰ سانتیمتر آن در یک ثانیه میسوزد

۲ – فتیله کند سوز : فتیله ایست که هر ۲ سانتیمتر آن در یک ثانیه میسوزد.

اقدامات تأمینی فتیله باروتی

۱ – فتیله نباید بیش از حد خم شود

۲ – رطوبت نباید به فتیله برسد

۳ – قبل از استفاده باید آنرا از نظر کندسوز و تندسوز بودن امتحان کرد

۴ – اگر مقداری از سر فتیله نم کشیده یا باروت آن ریخته باشد ، باید آن قسمت را برید

نحوه روشن کردن فتیله باروتی

اول فتیله را مورب و بصورت زاویه ۴۵ درجه ببرید.سپس آنرا بین سه انگشت وسط طوری نگهدارید که انگشت وسط بالا و انگشتهای نشانه و انگشتری در زیر قرار گرفته باشد، بعد یکعدد کبریت بردارید و سر آنرا روی مواد فتیله قرار داده با انگشت شست نگهدارید، آنگاه بدنه قوطی کبریت را روی چوب کبریت بکشید و بعد از روشن شدن کبریت صبر کنید تا فتیله روشن شود.

ب ) فتیله انفجاری : وسیله ایست جهت انتقال موج از نقطه ای به نقطه دیگر و سرعت انفجار آن بقدری است که در هر ثانیه ۷۰۰۰ متر از آن منفجر میشود. فتیله های انفجاری از نظر ساخت به دو دسته تجاری و نظامی تقسیم میشود.

چاشنی

وسیله ایست که بر اثر حرارت یا ضربه ، مواد حساس آن منفجر شده و باعث انفجار مواد نیمه حساس آن میشود. چاشنیها به دو دسته ، اشتعالی و انفجاری تقسیم میشوند.

۱ – چاشنی اشتعالی : وسیله ایست جهت ایجاد شعله اولیه به مواد ، چاشنی اشتعالی یا از نوع ضربتی است و یا از نوع احتراقی .که نوع ضربتی و احتراقی آن حاوی مواد حساس به مقدار کم میباشد که بر اثر ضربه یا احتراق انفجار خفیف را باعث میشود ، و بر اثر این انفجار یا اشتعال ، مواد اطراف خود را منفجر میکند.مانند چاشنی خمپاره و گلوله توپ.

۲ – چاشنی انفجاری : وسیله ایست جهت ایجاد موج و حرارت لازم برای انفجار مواد ، این چاشنیها در دو نوع یافت میشود(ساده ، الکتریکی)

الف)چاشنی انفجاری ساده :به چاشنی ای گفته میشود که با استفاده از فتیله باروتی میتوان آنرا منفجر کرد و لوله استوانه ای شکلی است که حاوی مواد حساس و نیمه حساس میباشد.(برای استفاده از چاشنی ساده ابتدا چاشنی را به پشت ناخن زده سپس فتیله را به آرامی داخل چاشنی میگذاریم و دور از صورت خودمان برده و با چاشنی تنگ کن سر آنرا پرچ میکنیم بعد سر دیگر فتیله را با زاویه ۴۵ درجه بریده و آنرا آتش میزنیم.

ب)چاشنی انفجاری الکتریکی : چاشنی الکتریکی ،شبیه چاشنی ساده است و تنها تفاوت آن در سیستم انفجار آنست که این نوع چاشنی با برق ۵/۱ ولت منفجر شده و دارای دو سیم مثبت و منفی است و بر دو نوع (آنی یا نظامی ، تأخیری یا تجاری ) است.

اقدامات تأمینی چاشنیها

۱ – به چاشنی ضربه نزنیم و درون آنرا فوت نکنیم.

۲ – به بدنه چاشنی فشار وارد نکنیم

۳ – موقع گذاشتن فتیله در چاشنی باید احتیاط کرد که فتیله را با فشار و تا آخر درون چاشنی نکنیم

۴ – به چاشنی نباید حرارت مستقیم داد وزیاد در دست و جیب نباید نگهداریم

۵ – از چاشنیهای الکتریکی در زیر کابلهای فشار قوی استفاده نکنیم و همیشه سر دو سیم به هم متصل باشد

۶ – سیم چاشنی را از چاشنی بیرون نکشیم و چاشنیها را در جعبه خاک اره نگهداریم

انواع مین

• مین صوتی (acoustic mine): مینی که با امواج منتشرشده از هدف منفجر شود.
• مین ضد هوابُرد (anti-airborn mine): مینی که در محلهای احتمالی پیاده شدن نیروهای هوابرد کار گذاشته شود.
• مین ضد نفر (antipersonnel mine): مینی برای وارد کردن تلفات و ضایعات به افراد پیاده دشمن و ناتوان کردن آنها.
•  
• مین ضد تانک (antitank mine): مینی که تانک را از تحرک بیندازد یا باعث انهدام آن شود.
• 
• مین کف‌نشین (bottom mine): مینی که پس از رها شدن از ناو یا زیردریایی یا هواپیما در کف دریا قرار گیرد و دارای حسگرهای عمل‌کننده از نوع مغناطیسی و آوایی و فشاری باشد؛ این گونه مین برای نابودی شناور سطحی و زیرسطحی به کار می‌رود.
• مین جهنده ضدنفر (bounding mine): نوعی مین ضدنفر با خرج کوچکی که بدنه مین را به هوا پرتاب کند و موجب شود مین در بلندی سه یا چهار پایی (فوتی) منفجر و تکه‌های آن در کلیه جهت‌ها پرتاب شود.
• 
• مین شیمیایی (chemical mine): مینی محتوی مواد شیمیایی سمی برای کشتن افراد یا از کار انداختن یا آلوده کردن وسایل و زمین.
•  مین دورفرمان (controlled mine): مینی که از ایستگاه فرمانِ راه دور هدایت و منفجر شود.
• مین تأخیری (delayed action mine): مینی که مدتی پس از تحریک شدن منفجر شود و اغلب پشت سر نیروهای عقب‌نشینی‌کننده و برای به ستوه آوردن و انهدام نیروهای تعقیب‌کننده دشمن به کار رود.
• مین تمرینی (drill mine): گونه‌ای مین آموزشی که از دید اندازه و شکل و وزن مشابه مین جنگی است و برای تمرینهای لجستیکی استفاده می‌شود.
• مین فوگاز (fougasse): مینی که به محض انفجار آن تکه‌های فلزی یا اشیای دیگر در جهت‌های پیش‌بینی‌شده پرتاب شود.
• مین بی‌اثر (inert mine): گونه‌ای مین آموزشی که از دید اندازه و شکل و وزن همانند مین جنگی، اما کلیه مواد منفجره و آتش‌زای آن بی‌اثر باشد.
• مین مهارشده (moored mine): مینی که با استفاده از لنگر به کف دریا (در مناطق حساس دریا) مهار شود؛ این مین در ژرفای متناسب با آبخور کشتیها غوطه‌ور است و با برخورد بدنه کشتی به آن منفجر می‌شود.
• مین مشقی (practice mine): نوعی مین آموزشی که از دید اندازه و شکل و وزن مشابه مین جنگی است و ماسوره آن مقدار کمی ماده منفجره کُندشکن یا دودزا دارد.
• مین آموزشی (training mine): مینی شبیه مین جنگی که فاقد ماده منفجره باشد.
• مین پخشی (scatterable mine): مینی که به وسیله هواپیما یا بالگرد یا توپخانه یا خودروهای زمین پخش شود و در زیر خاک قرار داده نشود