انقلاب کبیر و شکوهمند اسلامی ایران در حالی چهلمین سالگرد پیروزی خود را پشت سر گذاشت و قدم به دهه‌ پنجم و چله دوم حیات پرافتخار خود نهاد، که فراز و نشیب‌های فراوانی را طی کرده و شیرینی‌ها و تلخی‌های گوناگونی را چشیده و اگرچه دشمنان مستکبرش و عناصر نفوذی‌شان گمان‌های باطلی در نابودی این حکومت الهی را در سر داشتند، اما امام امت و یاران انقلابی‌اش همواره در تلاش و مجاهدت بوده و دوستانش در سراسر جهان، امیدوارانه آن را در گذر از چالش‌ها و به دست آوردن پیشرفت‌های خیره‌کننده، همواره سربلند و سرافراز دیده‌اند.

در چنین پیچ تاریخی و نقطه‌ عطفی، رهبر حکیم انقلاب اسلامی با صدور «بیانیه‌ گام دوم انقلاب» و برای ادامه‌ این راه روشن، به تبیین دستاوردهای شگرف و بی نظیر چهار دهه‌ گذشته پرداخته و توصیه‌هایی راهبردی به‌منظور «جهاد بزرگ برای ساختن ایران اسلامی بزرگ» ارائه فرموده‌اند.

بیانیه‌ «گام دوم انقلاب اسلامی» تجدید مطلعی است خطاب به ملت ایران و به‌ویژه جوانان مومن انقلابی که به ‌مثابه منشوری راهبردی برای برداشتن گام بلند انقلاب و «دومین مرحله‌ خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی » خواهد بود و انشاالله «فصل جدید زندگی جمهوری اسلامی» را رقم زده و شکل خواهند داد.

این گام دوم، انقلاب را «به آرمان‌های والایش که همانا ایجاد تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع و ظهور خورشید ولایت عظمی (ارواحنافداه) هست در جهان ظلمت‌زده» هموار خواهد کرد.

گام دوم انقلاب بیانیه‌ای است راهبردی که برای استمرار راه انقلاب اسلامی و به منظور تجربه‌اندوزی و عبرت‌آموزی به تبیین دستاوردهای چهل سال گذشته می‌پردازد. ایشان در این بیانیه (بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی ؛ رهبرانقلاب اسلامی ، ۲۲ بهمن ۱۳۹۷   ) با هدف «جهاد بزرگ برای ساختن ایران اسلامی بزرگ» توصیه‌هایی ارائه می‌دهند. مخاطب اصلی این بیانیه به دولت و سازمان‌ها نبوده و بلکه ملت ایران و به ویژه جوانان عزیز که امید امام و اسلامند را مورد خطاب قرار می‌دهد و به توضیح و روشن کردن مسئله برداشتن «گام دوم» به سوی آرمان‌های انقلاب اسلامی در ۷ فصل راهبردی (علم و پژوهش، معنویّت و اخلاق، اقتصاد، عدالت و مبارزه با فساد، استقلال و آزادی، عزت ملی، روابط خارجی، مرزبندی با دشمن و سبک زندگی) می‌پردازد.

اجتماعی به مفهوم  منسوب به اجتماع ؛ همگانی و عمومی می باشد . و به موجوداتی که در جمعیت‌های دارای تعامل زندگی می‌کنند ، گفته میشود . و زندگی اجتماعی اجتناب ناپذیر بوده و بتناسب نیاز فعالیتهای اجتماعی رشد پیدا کرده است . محاسن و مزایای زیادی ( امکان ارایه خدمات اجتماعی به همنوع و تعاون در امور خیر و…..) داشته ؛ همچنین با چالشهای عدیده ای ( بحران کمبود آب و آلودگی ؛ بیکاری، بی‌تفاوتی اجتماعی، امنیت روانی ؛ اخلاق عمومی، بحران هویتی و … ) نیز مواجه می باشد . ونیز فرصتها ( فرصتهای اجتماعی و یازمانهای مردم نهاد و….)  وتهدیداتی ( اخلاقی ، فرهنگی ، اجتماعی ، تهاجم فرهنگی و…..) نیز فرا روی اجتماعات بشری بوده و میباشد .

در کنار سرمایه های انسانی و اقتصادی ، سرمایه اجتماعی  نیز وجود دارد که  بخشی از ثروت ملّی به شمار میرود  که بدون آن نمی توان اقدامات مفید و هدفمندی صورت گیرد . در تاریخ انقلاب اسلامی نفش بسزایی در شکل گیری آن از نطفه تا کنون داشته وبا توجه به تهدیدات و چالشهای موجود مشارکت سرمایه های اجتماعی تنها گزینه برون رفت از آن و تضمین سعادت اینده کشور در آن می باشد . در این نوشتار ؛ موضوعات اجتماعی ذکر شده در بیانیه گام دوم انقلاب احصا و تببین شده است :

۱-  افزایش چشمگیر موضوعات اجتماعی :

( انقلاب اسلامی )  مشارکت مردمی را …. به اوج رسانید و در موضوعات اجتماعی مانند کمک‌رسانی‌ها و فعّالیّتهای نیکوکاری که از پیش ‌از انقلاب آغاز شده بود، افزایش چشمگیر داد. پس ‌از انقلاب، مردم در مسابقه‌‌ی خدمت‌رسانی در حوادث طبیعی و کمبودهای اجتماعی مشتاقانه شرکت میکنند. ( بند ثالثا در برکات انقلاب اسلامی ، بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی ؛ ۲۲ بهمن ۱۳۹۷ )

۲ – آزادی اجتماعی :

استقلال ملّی به معنی آزادی ملّت و حکومت از تحمیل و زورگویی قدرتهای سلطه‌گر جهان است. و آزادی اجتماعی به معنای حقّ تصمیم‌گیری و عمل کردن و اندیشیدن برای همه‌ی افراد جامعه است؛ و این هر دو از جمله‌ی ارزشهای اسلامی‌اند و این هر دو عطیّه‌ی الهی به انسانها‌یند و هیچ کدام تفضّل حکومتها به مردم نیستند. حکومتها موظّف به تأمین این دو اند. منزلت آزادی و استقلال را کسانی بیشتر میدانند که برای آن جنگیده‌اند. ملّت ایران با جهاد چهل‌ساله‌ی خود از جمله‌ی آنها است (توصیه پنجم گام دوم انقلاب اسلامی، بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی ؛ ۲۲ بهمن ۱۳۹۷ )

۳ – مشروعیّت فراتر از مقبولت اجتماعی :

این دو ( عدالت و مبارزه با فساد)  لازم و ملزوم یکدیگرند. فساد اقتصادی و اخلاقی و سیاسی، توده‌ی چرکین کشورها و نظامها و اگر در بدنه‌ی حکومتها عارض شود، زلزله‌ی ویرانگر و ضربه‌زننده به مشروعیّت آنها است؛ و این برای نظامی چون جمهوری اسلامی که نیازمند مشروعیّتی فراتر از مشروعیّتهای مرسوم و مبنائی‌تر از مقبولیّت اجتماعی است، بسیار جدّی‌تر و بنیانی‌تر از دیگر نظامها است. ( بند نخست توصیه چهارم گام دوم انقلاب اسلامی، بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی ؛ ۲۲ بهمن ۱۳۹۷ )

۴ – نهادهای اجتماعی میدان یابند :

شعور معنوی و وجدان اخلاقی در جامعه هرچه بیشتر رشد کند برکات بیشتری به بار می‌آورد؛ این، بی‌گمان محتاج جهاد و تلاش است و این تلاش و جهاد، بدون همراهی حکومتها توفیق چندانی نخواهد یافت. اخلاق و معنویّت، البتّه با دستور و فرمان به دست نمی‌آید، پس حکومتها نمیتوانند آن را با قدرت قاهره ایجاد کنند، امّا اوّلاً خود باید منش و رفتار اخلاقی و معنوی داشته باشند، و ثانیاً زمینه‌ را برای رواج آن در جامعه فراهم کنند و به نهادهای اجتماعی در این باره میدان دهند و کمک برسانند؛ با کانونهای ضدّ معنویّت و اخلاق، به شیوه‌ی معقول بستیزند و خلاصه اجازه ندهند که جهنّمی‌ها مردم را با زور و فریب، جهنّمی کنند. ( بند دوم توصیه دوم گام دوم انقلاب اسلامی، بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی ؛ ۲۲ بهمن ۱۳۹۷ )

۵ – نیاز اصلی در فعالیتهای اجتماعی ؛ معنویت و اخلاق:

معنویّت به معنی برجسته کردن ارزشهای معنوی از قبیل: اخلاص، ایثار، توکّل، ایمان در خود و در جامعه است، و اخلاق به معنی رعایت فضلیت‌هایی چون خیرخواهی، گذشت، کمک به نیازمند، راستگویی، شجاعت، تواضع، اعتماد به نفس و دیگر خلقیّات نیکو است. معنویّت و اخلاق، جهت‌دهنده‌ی همه‌ی حرکتها و فعّالیّتهای فردی و اجتماعی و نیاز اصلی جامعه است؛ بودن آنها، محیط زندگی را حتّی با کمبودهای مادّی، بهشت میسازد و نبودن آن حتّی با برخورداری مادّی، جهنّم می‌آفریند. ( بند نخست توصیه دوم گام دوم انقلاب اسلامی ، بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی ؛ ۲۲ بهمن ۱۳۹۷ )

• سخن پایانی

یکی از برکات انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی افزایش چشمگیر موضوعات اجتماعی بوده و این نیاز جامعه که مشروعیّت آن فراتر از مقبولت اجتماعی است ، بایستی توسعه یافته و میدان یابند و در   برابر تهاجمات گوناگونا دشمن میدان یافته و با کانونهای ضدّ معنویّت و اخلاق، به شیوه‌ی معقول بستیزند و خلاصه اجازه ندهند که جهنّمی‌ها مردم را با زور و فریب، جهنّمی کنند. لذا ضرورت دارد، مورد توجه مسئولان و نهادهای ذی‌ربط و آحاد جامعه قرار گیرد تا کشور و انقلاب در گام دوم به اهداف انقلاب نایل گردیده و شاهد رشد کمالات انسانی و زمینه ساز ایجاد تمدن نوین اسلامی گردیم . ان شالله

منبع :

هاشمی فشارکی، سیدجواد ؛ فرهنگ موضوعی بیانیه راهبردی گام دوم انقلاب اسلامی ، انتشارات جهاد دانشگاهی ؛ ۱۳۹۷