مفهوم شناسی و روش شناسی جهاد تبیین
مفهوم شناسی و روش شناسی جهاد تبیین

در این نوشتار نخست تعریف جهاد تبیین تشریح شده و سپس ۵ روش یا ۵ اقدام درخصوص جهاد تبیین ، تبیین شده است .
*
دکتر سید جواد هاشمی فشارکی

دو قطب غرب و شرق در تلاش بودند که انقلاب اسلامی پیروز نشود ؛ ولی تقدیر الهی برتحقق آن بود، و در طول ۴۴ سال عمر پربرکت جمهوری اسلامی نیز دشمنان همه گونه تهدید و تحریم و فشار را وارد کردند، ولی موفق نشدند ، با لشکر تحریف و انحراف توسط انبوهیا از رسانه ها و شبکه های خبری ، بدنبال استحاله ملت و سیطره یاس و نامیدی برمردم و بخصوص جوانان می باشد ، در این شرایط حساس جهادتبیینی که رهبر انقلاب در ۱۹ بهمن سال ۱۴۰۰ اعلام کردند، کشور و ملت را در برابر تهدیدات مهلک مصون می کند و موتور پیشران کشور در برابر امواج دشمنان می‌باشد.

* تعریف جهادتبیین ،  جهاد تبیین از دو بخش تشکیل شده است که هرکدام در زیر تشریح شده اند .

جهاد ، به تلاش و کوشش در راه خدا و در برابر دشمن گفته میشود . در مبانی اسلامی هر عملی که در مواجهه با دشمن و با تلاش و کوشش انجام گیرد، جهاد نام دارد و اجر فراوانی برای آن ذکر شده است.  و اینکه  با این همه مومنان به عنوان جهاد کبیر علمی (فرقان، آیه ۵۲) و همچنین : ” و جهدوا فى الله حقّ جهاده» سوره‌ی حج، آیه‌ی۷۸ یعنى اینکه تلاش کنید در راه خدا ، آنگونه که لازمه تلاش است لذا هر زحمتى که بکشید، جهاد فی سبیل‏الله وماجوراست.

تبیین یعنی بیان و توصیف و مفهوم تبیین : “…. تبلیغ کردن و نشان دادن، … است.” یکی از نام های قرآن کریم ، «بیان» است؛ «هذا بَیانٌ للنّاسِ». این قرآن تبیین کننده برای مردم است. «لَقَد أَرسَلنا رُسُلَنا بِالبَیِّناتِ وَأَنزَلنا مَعَهُمُ الکِتابَ وَالمیزانَ لِیَقومَ النّاسُ بِالقِسطِ»  چنانچه خداوند می فرماید : نزلنا علیک الکتاب تبیانا لکل شیء، ما بر تو کتاب را فرو فرستادیم که تبیان و روشنگر هر چیزی است. (نحل، آیه ۸۹) شاهدی بر این مدعا اینست که پیامبران و امامان مردم را به میدان می آوردند که قیام کرده و اقامه عدالت داشته باشند. در صحنه‌های مختلف جهاد، امام با روشنگری زمینه حضور آگاهانه آنها را فراهم می کنند.

جهادتبیین  : همه مسلمین وظیفه و مسئولیت دارند که به جهاد تبیین اقدام کرده و حقایق را به گونه‌ای بیان کنند که دشمن نتواند فتنه‌گری کند. ” قد جاء کم بصائر من ربکم فمن ابصر فلنفسه و من عمی فعلی‌ها و ما انا علیکم بحفیظ؛ آیات الهی و کتب آسمانی که سبب بصیرت شماست البته از طرف پروردگارتان آمد، پس هر کس بصیرت یافت خود به سعادت رسید و هر کس که کور بماند خود در زیان افتاد، و من نگهبان شما نیستم. “(انعام، آیه ۱۰۴) امام خامنه ای نیز فرموده اند : «خیلی از حقایق است که باید تبیین بشود.درقبال این حرکت گمراه کننده ای که از صد طرف به سمت ملت ایران سرازیر است و تاثیرگذاری بر افکار عمومی، که یکی از اهداف بزرگ دشمنان ایران و اسلام وانقلاب اسلامی است» و یا حرکت تبیین خنثی کننده این توطئه دشمن است و افکار صحیح و درست را منتشر کنید.

* تهدیدات دشمن  دشمنان برای اهداف دنیوی و مادی خویش همواره بدنبال آنند که حقایق را کتمان کنند . “از حقیقت ناب و محکمات دوری می‌کنند. ” (آل عمران، آیه ۷) .بیماردلان از کافران و منافقان  مطالب را به گونه‌ای بیان می‌کنند که مردم در شک و شبهه قرار گیرند و نتوانند انتخاب صحیحی داشته باشند. درجدال حق و باطل هردو طرف رنج می‌کشد و به سختی می‌افتند: «إِنْ تَکُونُوا تَأْلَمُونَ فَإِنَّهُمْ یَأْلَمُونَ کَمَا تَأْلَمُونَ وَتَرْجُونَ مِنَ اللَّهِ مَا لَا یَرْجُونَ» ولی تفاوت در این است که مومنان با اعتقاد به «إِحْدَى الْحُسْنَیَیْن» جهاد می‌کنند و جبهه دشمن «اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ» بر سر هوای نفس خود می‌جنگند. یکی از شیوه‌های اساسی دشمن شبهه سازی، و آمیختگی حق و باطل است؛ مردم وحتی خواص یا انتخابی ندارند و سردرگم می‌شوند، یا اگر انتخابی داشته باشند، همراهی با دشمن است. . و بنا به فرمایش رهبرانقلاب در راس تلاش های دشمن در تلاش برای سرنگونی جمهوری اسلامی مسئله‌ی تبلیغات بوده و می باشد . ( ۱۹ دی ۱۴۰۱) و خنثی کننده آن نیز جهاد تبیین می باشد .

پیشینه تاریخی تهدیدات آن نیز درقرآن بر نیزه کردن در جنگ صفین ، ارعاب در زمان امام حسن ، وحضرت مسلم و قتال مسلمین کوفه با امام حسین (ع) و…. وجود داشته و در شرایط حال نیزتهدید آرمانهای انقلاب ، آزادی ، زندگی ، ولایت فقیه و …. در حوادث ۱۴۰۱ از سوی دشمنان بوضوح مشاهده میشود . درجنگ شناختی ؛ مایوس سازی و نا امید کردن مردم می باشد ، جنگ امروز، جنگ اراده‌هاست . لذا مبارزه با کار سخت انحراف و تحریف دشمنان نیازمند جهاد است .

* ضرورت جهاد تبیین امروز تحریف واقعیت ها یک سیاست قطعیِ رسانه‌های معاند می باشد .  مخدوش کردن نکات مثبت کشور ، بزرگ نمایی و صدها برابر کردن ضعف های داخلی توسط دیکتاتوری رسانه ای استکبار ، ضرورت جهاد تبیین را می نمایاند . و اگر تبیین نباشد، دشمن فرصت ها را برای گمراه‌سازی مردم در عرصه‌های مختلف خواهد ربود .

* اهمیت جهاد تبیین جهاد تبیین مسلمانان را از لاک دفاعی در برابر دشمنان به موضع تهاجمی علیه آنان کشانده و مانع ریزش های خودی و افزایش رویشها و تحقق اهداف اسلام و انقلاب را بهمراه خواهد داشت . اگر تبیین نباشد ، عرصه میدان برای گمراه سازی مردم توسط دشمنان در حوزه های مختلف هموارخواهد کرد . و مظلومیت جهموری اسلامی در این است که در عین درخشان بودن دستاوردهایش و قدرتمندی اش ، امواج تهدیدات دشمن شدید بوده ، و در این عرصه تبرد مدافع کم هست زیرا دفاع ، بها و هزینه دارد. «جهاد تبیین» شروعی برای رشد فکری و ارتقای بینش آگاه سازی و قدرت تفکیک حقیقت از دروغ‌ های رسانه ‌ای را بهمراه داشته و دعوت الهی را آشکار میکند . حتی اعلنتم دعوته تا اینکه دعوت خدا را آشکار کردید. چنانکه خداوند می فرماید : “یا ایّها الّذین آمنوا استجیبوا لله و للرسول اذا دعاکم لمایحییکم ؛ ای کسانیکه ایمان آورده اید به خداوند و پیامبر (ص) هنگامی که شما را به چیزی می خوانند که زنده تان می سازد پاسخ دهید. جهاد تبیین موتور پیشران کشور در امواج تهدیدات نرم دشمنان برای تحقق اهداف انقلاب اسلامی در گام دوم انقلاب است . باید ابرها کنار روند تا خورشید حق و مهدویت تابان شود .

* ویژگی های جهاد تبیین  ، براساس عباراتی که رهبر انقلاب در بیانات خویش اظهار داشته اند ، جهادتبیین یک نوع از جهاد فی سبیل الله و تلاش در راه خدا ،یک فریضه و تکلیف دینی برمکلف است . یک امر قطعی و تردید ناپذیر بوده و ضرورتش یقینی است . یک جهاد عینی ، ونه کفایی است یعنی برای همه با هر توانی واجب است . یک اقدام فوری بوده و اتلاف زمان ، تعلل و موکول فریضه به بعد جایز نیست . ادای فریضه در وقتش مقبول است . جدی بودن یعنی براساس وظیفه شناسی مجدانه ساعی وکوشا و اهتمام داشتن ، تاکید بر یک جهاد عظیم روزگار بوده وبعبارتی بزرگتر و مهمتر از بقیه کارها و بقیه جهادها ست و باید تاکیدکرد که جهاد تبیین مهمترین کار نیروی انقلابی است .

*پنج اقدام جهادتبیین : همه در جهادتبیین پنج گونه و پنج اقدام  را بایستی انجام دهند :

* اقدامات جهاد تبیین : چکار باید کرد ؟ چگونه باید عمل کرد؟ : اقدام نخست جهاد تبیین ایجابی ( اثباتی  ،  کنشی) یعنی بیان حقایق ، و ” روایت درست ” ، بیان مطالب و حقایق کارهای انجام شده با روش صحیح ، بیان دستاوردهای عظیم انقلاب ، توصیف و تشریح و مقایسه تطبیقی – عمومی ، تخصصی در حوزه های مختلف و هدف جهاد تبیین ایجاد امید به اینده درخشان در برابر هدف دشمن که کوچک نمایی ، ناموفق جلوه دادن ، انزجار از توان داخلی ، بزرگنمایی کارهای غربیهاست . اقدام دوم جهاد تبیین دفاعی ( تدافعی ) ، یعنی خنثی کردن اثر تهاجمات دشمن بر اذهان و افکار و رفتار مردم و متخصصان و تصمیم مدیران می باشد . هدف جهادتبیین ، شناخت اقدامات دشمن ، روشنگری ، بصیرت ، آگاهی ، خنثی کردن تهدیدات و تحریفات ، شبهه زدایی ، خنثی سازی حرکت دشمنان دربرابر تحریف یا انحراف و فریب و اغواگری در برابر جنگ شناختی بر ادراک مردم ، جنگ ترکیبی ، جنگ روایتها ، بمباران مغزها و تلاش در برابر آن می باشد . اقدام سوم جهاد تبیین پیش گیرانه ( دفع کننده ) یعنی آماده بودن برای دفع تهدید دشمن پیش از تاثیر تهاجم دشمن میباشد .بعبارتی قبل از انتشار ویروس ، با هدف آمادگی مردم در برابر تهدیدات اینده تلاش صورت گیرد .  اقدام چهارم جهاد تبیین پیش دستانه ( تهاجمی ،  آینده نگرانه) یعنی حمله تبیینی به قصد از میان بردن امکان حمله قریب‌الوقوع دشمنان می باشد . اقدام پنجم جهاد تبیین آینده ساز (عاقبت اندیش ) یعنی زمینه ساز ظهور مهدوی درگام دوم انقلاب با هدف گفتمان سازی ، فرهنگ مهدوی و انتظار و زمینه ساز ظهور حضرت حجت می باشد .

* اقدام نخست: جهاد تبیین ایجابی ( اثباتی  ،  کنشی)  در این اقدام از جهاد تبیین ، بیان حقایق ، ” روایت درست ” یعنی بیان مطالب و حقایق کارهای انجام شده با روش صحیح می باشد . بیان دستاوردهای انقلاب ، توصیف و تشریح و مقایسه تطبیقی – عمومی ، تخصصی در حوزه های مختلف با رویکرد جهاد علمی و ادراکی ،  بسط و ترویج ونشر حقایق انقلاب ونظام اسلامی می باشد . پیشینه این روش اقدامات پیامبر (ص) در بیان حقایق اسلام برای مردم جاهلیت ، و جنبش علمى ، فکری علوم اسلامی ، مروج و بسط دهنده علوم مذهب شیعه توسط امام باقر (ع) و صادق (ع) با توجه به شرایط کشمکش قدرت بین بنی امیه و  عباسیان در زمان خویش با تبیین اسلام ناب محمدی شاگردانی را تربیت کردند ، کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران شهید مطهری ، کتاب صعود چهل ساله، مروری بر دستاوردهای ۴۰ ساله‌ انقلاب اسلامی براساس آمارهای بین‌المللی به قلم حجت الاسلام سید محمد حسین راجی ، دستاوردهای بیان شده در مراسم چهل سالگی انقلاب ، دستاوردهای دولت انقلابی را بازگو کردن می باشد .

هدف جهاد تبیین در این روش ، ایجاد افتخار به دستاوردهای انقلاب و  اینده درخشان این روند در برابر هدف دشمن که کوچک نمایی ، ناموفق جلوه دادن ، انزجار از توان داخلی ، بزرگنمایی کارهای خارج می باشد . و محور اصلی در این نوع  ازجهاد تبیین «بیان کردن واقعیات تاریخ» به نحو صحیح می باشد .

* اقدام دوم : جهاد تبیین دفاعی ( تدافعی )  خنثی کردن اثر تهاجمات دشمن بر اذهان و افکار و رفتار مردم و متخصصان و تصمیم مدیران در جنگ شناختی بر ادراک مردم ، جنگ ترکیبی ، جنگ روایتها ، بمباران مغزها می باشد . لذا لازمه آن شناخت اقدامات دشمن و تلاش در برابر آن می باشد .

پیشینه این جهادتبیین خطبه حضرت فاطمه (س) در برابر انحراف ثقیفه ، تدبیر امام حسن (ع) در قرار دادن مواد و بندهایی در صلح‌نامه‌ای که با معاویه ، حکومت معاویه را در بین مردم رسوا و جامعه را به اشتباه خود واقف کرد (عدم تعیین جانشینی ، لغو سب امام علی(ع)و … ) ، امام حسین (ع) در میدان نبرد دشمن ، خطبه های حضرت زینب در برابر یزید ، روشهای امام سجاد (ع) در احیای نهضت حسینی(ع) ، امام صادق (ع) با مناظرات علمی خود ،مناظرات امام رضا (ع) با اندیشمندان سایر ادیان جهادتبیین را به انجام رساندند . امام خمینی در حمله صدام ، رهبرانقلاب در فتنه ۸۸ و ….  نمونه اخیر می باشد . بعد از رسول خدا (ص) ، دشمنان تلاش کردند اهل بیت (ع) را از جامعه حذف کنند  ، وبعد از امام راحل نیز دشمنان بدنبال حذف ولایت فقیه بوده اند ، که ناکام بوده اند .

هدف جهادتبیین در این روش ، روشنگری ، بصیرت ، آگاهی بخشی، خنثی کردن تهدیدات و تحریفات ، شبهه زدایی در برابر هدف دشمن شامل سیاه نمایی ، وارونه‌نمایی ، ساختارشکنیِ ذهنی ، یاس و نامیدی ، سست انگیزه ها و قدمها که شبهه پراکنی و تردید افکنی بوده و مانند موریانه و ویروس وقتی شبهه وارد ذهن شود ، و خارج کردن آن مشکل بوده و مانند یک بیماری مضمن می شود . و بعبارتی خنثی سازی حرکت دشمنان دربرابر تحریف یا انحراف و فریب و اغواگری می باشد .

اهمیت این روش جهادتبیین اکسیر بصیرت افزایی ، جامعه را در برابر تهدیدات مهلک مثل واکسن مصون میکند  .

* اقدام سوم : جهاد تبیین پیش گیرانه ( دفع کننده )  یعنی آماده بودن برای دفع تهدیدات احتمالی دشمن پیش از تاثیر تهاجم دشمن برجامعه  می باشد . بعبارتی جامعه از آمادگی در برابر تهدیدات اینده برخوردار بوده و قبل از انتشار ویروس ، جامعه واکسینه شوند . چون کافران دوست دارند شما از سلاح ها و ساز و برگ جنگی خود غفلت ورزید، تا یک باره به شما هجوم کنند. وَدَّ الَّذِینَ کَفَرُوا لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِکُمْ وَأَمْتِعَتِکُمْ فَیَمِیلُونَ عَلَیْکُمْ مَیْلَةً وَاحِدَةً  ( نسا ایه ۱۰۱)

هدف جهاد تبیین در این روش آمادگی پیش از ورود ویرویس در آذهان جامعه می باشد و همانند سلول های دفاعی در بدن سالم ، مانع از ورود میکروب به ذهن و افکار جامعه میشود .

 مانند هشدارهایی که رهبر انقلاب پیش از اقدامات فریبنده دشمن از جمله در شروط رهبری انقلاب برای مذاکرات برجام می باشد ، که اگر عمل می شد ، اینهمه خسارت برکشور وارد نمیشد .

* اقدام چهارم : جهاد تبیین پیش دستانه ( تهاجمی ،  آینده نگرانه)  جهاد تبیین پیش دستانه یعنی حمله تبیینی به قصد از میان بردن امکان حمله قریب‌الوقوع دشمن و مشغول کردن دشمن به ضعفهای اساسی خویش می باشد . رهبر انقلاب اسلامی در ۱۴ دی ماه ۱۴۰۱ تأکید کردند: موضع جمهوری اسلامی در قبال مدعیان ریاکار غربی در مقوله زن، مطالبه‌گری و هجوم است زیرا غرب متجدد و فرهنگ منحط غربی در این زمینه واقعاً مقصر است و در حق حیثیت و کرامت زن، جنایت کرده است که امیدواریم دیدگاههای اسلام با تبیین و تکرار مناسب از زبان و قلم نخبگان و فرهنگیان زن، حتی در افکار عمومی غرب اثر بگذارد.

هدف جهاد تبیین در این روش حمله به بنیان های بی منطق غرب و وضعیت زیبای ظاهری و بحران شدید فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی دشمنان و منفعل کردن آنان و مجال ندادن در فرصت یافتن برای شیطنت و ایجاد موج بیداری جهانی و برانگیختن مردم جهان در بیزاری از آنان می باشد .

همانند حمله موشکی سپاه پاسداران علیه مواضع گروهک‌های تروریستی در شمال عراق در تاریخ ۱۴۰۱/۷/۶ صورت گرفت .

* اقدام پنجم : جهاد تبیین آینده ساز ( زمینه سازی ظهور )  بنا بر روایات ، شرایط حاضر، از وضعیت آخرالزمان و رخداد جنگ دجال ( صهیونیسم و مرکب رسانه ایش ) با جبهه حق بشارت می دهد . جدال سرنوشت ساز حق و باطلی ، که جهاد تبیین ملت مسلمان ایران را از پیچ تاریخی عبور داده و جهان را معطوف به منجی موعود کرده و زمینه سازی شرایط ظهور را فراهم می سازد. ازآنجاکه بیانیه‌ی «گام دوم انقلاب» منشوری راهبردی برای «دومین مرحله‌ی خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی» بوده و انقلاب را «به آرمان بزرگش که ایجاد تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمی (ارواحنافداه) هست» نزدیک خواهد کرد ،

هدف جهاد تبیین در این روش جهاد تبیینی، ما مکلف هستیم پیشیبانی های فکری و علمی و … را از محور مقاومت بعمل اورده و زمینه ساز ظهور مهدوی درگام دوم انقلاب با هدف گفتمان سازی ، فرهنگ مهدوی و انتظار و زمینه ساز برای ظهور حضرت مهدی (عج) را در جهان فراهم سازیم .

* ملاحظات اقدامات جهاد تبیین  نیت  ،  توکل ، روش اقناعی ، استدلال منطقی واقعیات ، عدم مجادله ، عدم تخریب و توهین ، عدم اختلاف افکنی ، بینش و بصیرت ،  ابتکار عمل ، صبوری ،  فهم نقشه کلان دشمن ، شکار فرصت ها ، بهره مندی از سرچشمه‌های معرفت ( اسلام ) و ( انقلاب ) ؛ براساسِ تبیین عقلانیّت ،  استدلال ،  منطق»، و زینتِ آن «عواطف ، احساسات ،  حماسه»، بوده و معطوف بر برانگیختن حس مسئولیّت ایمانی ،  یا عرق ملی باشد .

* محیط جهاد تبیین فضای مجازی ، کوچه ، خیابان ، اتوبوس ، تاکسی ، مترو ، مساجد ،هیات های مذهبی ، روزنامه ، سایتهای خبری ، صدا و سیما ، محیط کسب و کار ، مدارس و دانشگاهها و هر جایی که ممکن هست .

* مسولیت جهاد تبیین ؛ براساس فتوای حکومتی امام المسلمین جهادتبیین یک تکلیف عمومی  بوده و “همه موظّفند در این زمینه وارد این میدان بشوند و هر کسی که یک مرکزی و منبری برای حرف زدن با افکار عمومی جامعه دارد، در این زمینه موظّف است.” البته” مسولین بیشتر موظّفند .” ضمن اینکه  توس مسولین” باید تلاش بشود تا مشکلات برطرف بشود؛” . در این جنگ رسانه ای دشمن ، درجه اول مسئولیت “متولّیان رسانه‌ها ؛ چه رسانه‌ی ملّی و چه سایر رسانه‌های گوناگون، چه فضای مجازی، چه مجموعه‌ی مطبوعات می باشد .

*شبکه جهاد تبیین : در صحنه رزم جهادتبیین فرمانده کل ، امام المسلمین بوده که فرمان جهاد تبیین را در بهمن ۱۴۰۰ اعلام کرده اند و فرمانده صحنه میدانی جهاد تبیین ، امامان جمعه هر شهر بعنوان فرمانده قرارگاه فرهنگی شهر بوده و انقلابیون باید با محوریت امام جمعه و با شبکه گسترده عمومی با فرمانده محلی که ائمه مساجد بوده بعنوان سنگر در دو عرصه جهاد تبیین (حضور درفضاهای مجازی و حضور در فضاهای واقعی ) بعنوان سرباز جهاد تبیین مجاهده نمایند . خداوند می فرماید :” با کافران سخت جهاد و کارزار کن. وَجَاهِدْهُمْ بِهِ جِهَادًا کَبِیرًا ” (آیه ۵۲ سوره فرقان) همچنین بر اساس آیه ۴۶ سوره سبأ بایستی  خالص برای خدا دو نفر دو نفر با هم یا هر یک تنها قیام کنیم ( أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَفُرَادَى ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا ) لذا بعنوان سرباز انقلاب ، مکلفیم مردم را به میدان عرصه جهادتبیین بیاوریم .

* سخن پایانی  برای نزدیک شدن فرج امام زمان (عج) ، آمادگی فردی و اجتماعی لازم و ضروری است؛ «ان الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بانفسهم» در حقیقت‏ خدا حال قومى را تغییر نمى‏‌دهد تا آنان حال خود را تغییر دهند» و حتما با جهاد تبیین اتفاقات بزرگی درعرصه روانی در جامعه رقم خواهند خورد؛ و این جنگ شناختی بزودی معکوس شده و جنبه های تهاجمی جهادتبیین عرصه های جهانی را نیز تصاحب کرده و درگام دوم انقلاب جهان تشنه ظهور مهدوی (عج) خواهد شد  . و از آنجا که  انقلاب اسلامی مطلع فجر بود و مقصد انقلاب براساس بیانیه گام دوم زمینه سازی ظهور مهدوی (عج) بوده ، لذا این میسر ، راه مقدسی بوده و هر تلاشی در این راه ماجوریت را بهمراه خواهد داشت .

همه روز خدمت کردن، همه شب متهجد بودن         ز دیاری به دیار دگر سفر هجرت داشتن

به خدای که شرط مقبولیت چنین است :                که به جهاد تبیین در کوی و برزن پرداختن