ماه شعبان یکی از سه ماه پر فضیلت  ( رجب ، شعبان ؛ رمضان) است و اعمال مخصوصی دارد. یکی از اعمال این ماه پربرکت خواندن صلوات شعبانیه منقول از امام سجاد (ع) می باشد.صلوات ماه مبارک شعبان که ائمه اطهار نیز تاکید زیادی به توجه به آن داشته اند . [۱]

لازم به ذکر است ، متن زیارت از کتاب مفاتیح الجنان بوده و ترجمه آن عینا از ترجمه استاد حسین انصاریان می باشد . [۲]

• ویژگی های این دعا :
• مضمون این صلوات تبیین جایگاه اهل بیت (ع) و ولایت آنان و لزوم تبعیت از ایشان است.
• دعا با صلوات شروع و شش بار تکرار می شود . صلوات با اظهار ارادت و محبت به ساحت پیامبر و اهل بیت ایشان ، «برترین اعمال» است و موجب تقرب به خدا و رسول خدا می شود و عملی است که خداوند و فرشتگان نیز انجام می دهند . [۳]
• راه نجات مومنان را در تبعیت از ائمه نشان داده است .
• راه نجات از گرفتاریها را نشان داده است . حالت غریق یعنی فردی که در اوج نیاز، از همه تکیه گاه ها بریده شده است. حالت غریق مقدمه درک حضور خداوند و رسیدن به مقام اخلاص است . [۴]
• صلوات شعبانیه بهترین راه طلب خیر و استغفار به درگاه الهی در ماه رسول خدا (ص) می باشد .
• نیمی از این مناجات بصورت التماس و تضرع به درگاه خداوند مطرح شده است .
• مضامین محتوایی این صلوات شامل موارد زیر می باشد :
  • تبیین جایگاه آخرین پیامبر الهی ، حضرت محمد (ص) و وضعیت مردم با پیامبر الهی (ص)
  • فضیلت ماه شعبان
  • درخواست از خدا برای حضرت محمد (ص)
  • دعا به درگاه الهی در پیروی از پیامبر (ص)
  • دعا و درخواست از درگاه الهی برای این دنیا و سرای  دیگر خویش

• درخواست از خدا برای حضرت محمد (ص) :
• خدایا! بر محمّد و خاندان محمد درود فرست، اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ ( ۶ مرتبه )
• درودی فراوان که برای آنان موجب خشنودی صَلاةً كَثِيرَةً تَكُونُ لَهُمْ رِضاً،

• جایگاه آخرین پیامبر الهی ، حضرت محمد (ص) :
• درخت نبوت شَجَرَةِ النُّبُوَّةِ،
• و جایگاه رسالت وَمَوضِعِ الرِّسالَةِ،
• و محل آمد و شد فرشتگان وَمُخْتَلَفِ الْمَلائِكَةِ،
• و معدن دانش وَمَعْدِنِ الْعِلْمِ،
• و خانواده وحی، وَأَهْلِ بَيْتِ الْوَحْىِ .
• آن سرور فرستادگان، سَيِّدِ رُسُلِكَ

• جایگاه حضرت محمد (ص) برای مردم :
• پناهگاه محکم الْكَهْفِ الْحَصِينِ،
• و فریادرس بیچارگان درمانده وَغِياثِ الْمُضْطَرِّ الْمُسْتَكِينِ،
• و پناه گریختگان وَمَلْجَإِ الْهارِبِينَ،
• و دستاویز استوار برای چنگ‌اندازان، وَعِصْمَةِ الْمُعْتَصِمِينَ .
• آن پاکان الطَّيِّبِينَ
• و نیکان الْأَبْرارِ
• و خوبان‌ الْأَخْيارِ،

• وضعیت مردم با پیامبر الهی (ص) :
• کشتی روان در اقیانوس‌های عمیق، الْفُلْكِ الْجارِيَةِ فِى اللُّجَجِ الْغامِرَةِ،
• هرکه به آن توسّل جوید ایمنی یابد يَأْمَنُ مَنْ رَكِبَها،
• و هرکه آن را رها کند غرق شود، وَيَغْرَقُ مَنْ تَرَكَهَا،
• پیش افتاده از آن‌ها از دین خارج است الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مارِقٌ،
• و عقب مانده از آنان نابود است وَالْمُتَأَخِّرُ عَنْهُمْ زاهِقٌ،
• و همراه آنان ملحق به‌حق است. وَاللَّازِمُ لَهُمْ لاحِقٌ .
• ( درودی فراوان که) و برای ما مایه اداکردن و بجا آوردن حق محمّد و خاندان محمّد باشد، وَ لِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ أَداءً وَقَضاءً
• که حقوقشان را بر همه واجب کردی الَّذِينَ أَوْجَبْتَ حُقُوقَهُمْ،
• و پیروی ولایتشان را بر همگان فرض نمودی. وَفَرَضْتَ طاعَتَهُمْ وَوِلايَتَهُمْ.

• فضیلت ماه شعبان :
• این است ماه پیامبرت، وَهذا شَهْرُ نَبِيِّكَ
• شعبانی که آن را به رحمت و رضوانت پوشاندی، شَعْبانُ الَّذِى حَفَفْتَهُ مِنْكَ بِالرَّحْمَةِ وَالرِّضْوانِ
• ماهی که رسول خدا (درود خدا بر او و خاندانش باد) در روزه‌داری و بپا داشتن عبادت در شب‌ها و روزهایش تا هنگام مرگ، با تمام توان کوشش می‌کرد، الَّذِى كانَ رَسُولُ اللّهِ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ يَدْأَبُ فِى صِيامِهِ وَقِيامِهِ فِى لَيالِيهِ وَأَيَّامِهِ بُخُوعاً
• تنها برای فروتنی در برابرت لَكَ فِى إِكْرامِهِ
• و گرامی داشت و بزرگداشت ماه شعبان، وَ إِعْظامِهِ إِلى مَحَلِّ حِمامِهِ .

• دعا به درگاه الهی در پیروی از پیامبر (ص) :
• خدایا! ما را در این ماه به پیروی از روشش اللّهُمَّ فَأَعِنَّا عَلَى الاسْتِنانِ بِسُنَّتِهِ فِيهِ،
• و رسیدن به شفاعتش یاری کن، وَنَيْلِ الشَّفاعَةِ لَدَيْهِ .
• خدایا! او را برای من شفیعی با شفاعت پذیرفته اللّهُمَّ وَاجْعَلْهُ لِى شَفِيعاً مُشَفَّعاً،
• و راهی روشن به سویت قرار ده وَطَرِيقاً إِلَيْكَ مَهْيَعاً،
• و ما را پیرو او گردان وَاجْعَلْنِى لَهُ مُتَّبِعاً

• دعا و درخواست از درگاه الهی برای این دنیا :
• و دلم را با طاعتت آباد کن وَاعْمُرْ قَلْبِى بِطاعَتِكَ،
• و به نافرمانی از خود رسوایم مساز وَلَا تُخْزِنِى بِمَعْصِيَتِكَ،
• و این امور را روزی من کن: وَارْزُقْنِى مُواساةَ
• حمایت از آن‌که رزقت را بر او تنگ گرفتی؛ مَنْ قَتَّرْتَ عَلَيْهِ مِنْ رِزْقِكَ؛
• به مدد آنچه از احسانت بر من وسعت دادی بِما وَسَّعْتَ عَلَىَّ مِنْ فَضْلِكَ،
• و از عدلت بر من گستردی وَنَشَرْتَ عَلَىَّ مِنْ عَدْلِكَ،
• و مرا در سایه رحمتت زنده داشتی، وَأَحْيَيْتَنِى تَحْتَ ظِلِّكَ،

• دعا و درخواست از درگاه الهی برای سرای دیگر :
• تا آنگاه که تو را در قیامت دیدار کنم، درحالی‌که از من خشنود باشی حَتّى أَلْقاكَ يَوْمَ الْقِيامَةِ عَنِّى راضِياً،
• و از گناهانم چشم‌پوشی وَعَنْ ذُنُوبِى غاضِياً،
• و رحمت و رضوانت را بر من واجب نموده قَدْ أَوْجَبْتَ لِى مِنْكَ الرَّحْمَةَ وَالرِّضْوانَ،
• و مرا در بهشت و جایگاه خوبان درآورده باشی. وَأَنْزَلْتَنِى دارَ الْقَرارِ وَمَحَلَّ الْأَخْيارِ.
• به حول و نیرویت ای پروردگار جهانیان. بِحَوْلٍ مِنْكَ وَقُوَّةٍ يَا رَبَّ الْعالَمِينَ .

• آموزه های این دعا :
• اهل بیت پاک ؛ همانندکشتی نجات در امواج‌ دنیا هستند و ضرورت دارد انسان با تمسک آنان ، نجات یافته و در غیر اینصورت ، غرق خواهد شد.
• جلو رفتن و عقب از اهل بیت ؛ نجات بخش نیست و تنها کسانی به مقصود می‌رسند که همراه و ملازم انمه اطهار و ولی فقیه باشند.
• خداوند رعایت حقوق اهل بیت و اطاعت از ایشان و پذیرش ولایت آنان وجانشینان ایشان را بر امت اسلامی واجب کرده است. [۵]

******************************

پیوست :

متن صلوات شعبانیه طبق سند وارده

*******************************

سید ابن طاووس در اقبال نقل می‌کند که حضرت امام زين العابدين عليه السلام در هر روز از شعبان در وقت زوال و در شب نيمه آن اين صلوات را می‌خواندند:

در هر روز شعبان در وقت زوال [وقت ظهر شرعی] و در شب نیمه‌ی آن این صلوات را که از حضرت زین‌العابدین (علیه‌السلام) روایت شده بخواند:

بسم الله الرحمن الرحیم

• اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ شَجَرَةِ النُّبُوَّةِ، وَمَوضِعِ الرِّسالَةِ، وَمُخْتَلَفِ الْمَلائِكَةِ، وَمَعْدِنِ الْعِلْمِ، وَأَهْلِ بَيْتِ الْوَحْىِ . اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ الْفُلْكِ الْجارِيَةِ فِى اللُّجَجِ الْغامِرَةِ، يَأْمَنُ مَنْ رَكِبَها، وَيَغْرَقُ مَنْ تَرَكَهَا، الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مارِقٌ، وَالْمُتَأَخِّرُ عَنْهُمْ زاهِقٌ، وَاللَّازِمُ لَهُمْ لاحِقٌ .
• خدایا! بر محمّد و خاندان محمد درود فرست، درخت نبوت و جایگاه رسالت و محل آمد و شد فرشتگان و معدن دانش و خانواده وحی، خدایا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، کشتی روان در اقیانوس‌های عمیق، هرکه به آن توسّل جوید ایمنی یابد و هرکه آن را رها کند غرق شود، پیش افتاده از آن‌ها از دین خارج است و عقب مانده از آنان نابود است و همراه آنان ملحق به‌حق است.

• اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ الْكَهْفِ الْحَصِينِ، وَغِياثِ الْمُضْطَرِّ الْمُسْتَكِينِ، وَمَلْجَإِ الْهارِبِينَ، وَعِصْمَةِ الْمُعْتَصِمِينَ . اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ صَلاةً كَثِيرَةً تَكُونُ لَهُمْ رِضاً، وَ لِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ أَداءً وَقَضاءً بِحَوْلٍ مِنْكَ وَقُوَّةٍ يَا رَبَّ الْعالَمِينَ . اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ الطَّيِّبِينَ الْأَبْرارِ الْأَخْيارِ، الَّذِينَ أَوْجَبْتَ حُقُوقَهُمْ، وَفَرَضْتَ طاعَتَهُمْ وَوِلايَتَهُمْ.
• خدایا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، پناهگاه محکم و فریادرس بیچارگان درمانده و پناه گریختگان و دستاویز استوار برای چنگ‌اندازان، خدایا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، درودی فراوان که برای آنان موجب خشنودی و برای ما مایه اداکردن و بجا آوردن حق محمّد و خاندان محمّد باشد، به حول و نیرویت ای پروردگار جهانیان. خدایا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، آن پاکان و نیکان و خوبان‌که حقوقشان را بر همه واجب کردی و پیروی ولایتشان را بر همگان فرض نمودی.

• اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاعْمُرْ قَلْبِى بِطاعَتِكَ، وَلَا تُخْزِنِى بِمَعْصِيَتِكَ، وَارْزُقْنِى مُواساةَ مَنْ قَتَّرْتَ عَلَيْهِ مِنْ رِزْقِكَ؛ بِما وَسَّعْتَ عَلَىَّ مِنْ فَضْلِكَ، وَنَشَرْتَ عَلَىَّ مِنْ عَدْلِكَ، وَأَحْيَيْتَنِى تَحْتَ ظِلِّكَ، وَهذا شَهْرُ نَبِيِّكَ سَيِّدِ رُسُلِكَ شَعْبانُ الَّذِى حَفَفْتَهُ مِنْكَ بِالرَّحْمَةِ وَالرِّضْوانِ الَّذِى كانَ رَسُولُ اللّهِ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ يَدْأَبُ فِى صِيامِهِ وَقِيامِهِ فِى لَيالِيهِ وَأَيَّامِهِ بُخُوعاً لَكَ فِى إِكْرامِهِ وَ إِعْظامِهِ إِلى مَحَلِّ حِمامِهِ .
• خدایا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و دلم را با طاعتت آباد کن و به نافرمانی از خود رسوایم مساز و این امور را روزی من کن: حمایت از آن‌که رزقت را بر او تنگ گرفتی؛ به مدد آنچه از احسانت بر من وسعت دادی و از عدلت بر من گستردی و مرا در سایه رحمتت زنده داشتی، این است ماه پیامبرت، آن سرور فرستادگان، شعبانی که آن را به رحمت و رضوانت پوشاندی، ماهی که رسول خدا (درود خدا بر او و خاندانش باد) در روزه‌داری و بپا داشتن عبادت در شب‌ها و روزهایش تا هنگام مرگ، با تمام توان کوشش می‌کرد، تنها برای فروتنی در برابرت و گرامی داشت و بزرگداشت ماه شعبان،

• اللّهُمَّ فَأَعِنَّا عَلَى الاسْتِنانِ بِسُنَّتِهِ فِيهِ، وَنَيْلِ الشَّفاعَةِ لَدَيْهِ . اللّهُمَّ وَاجْعَلْهُ لِى شَفِيعاً مُشَفَّعاً، وَطَرِيقاً إِلَيْكَ مَهْيَعاً، وَاجْعَلْنِى لَهُ مُتَّبِعاً حَتّى أَلْقاكَ يَوْمَ الْقِيامَةِ عَنِّى راضِياً، وَعَنْ ذُنُوبِى غاضِياً، قَدْ أَوْجَبْتَ لِى مِنْكَ الرَّحْمَةَ وَالرِّضْوانَ، وَأَنْزَلْتَنِى دارَ الْقَرارِ وَمَحَلَّ الْأَخْيارِ.
• خدایا! ما را در این ماه به پیروی از روشش و رسیدن به شفاعتش یاری کن، خدایا! او را برای من شفیعی با شفاعت پذیرفته و راهی روشن به سویت قرار ده و ما را پیرو او گردان تا آنگاه که تو را در قیامت دیدار کنم، درحالی‌که از من خشنود باشی و از گناهانم چشم‌پوشی و رحمت و رضوانت را بر من واجب نموده و مرا در بهشت و جایگاه خوبان درآورده باشی.

منابع :

[۱]  شیخ طوسی ، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد متوفای ۴۶۰ق، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۸۲۸

[۲]  https://www.erfan.ir/mafatih100/

[۳]  «إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا» (سوره:الاحزاب آیه:۵۶)

[۴]  :«فَإِذا رَکِبُوا فِی الْفُلْکِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصینَ لَهُ الدِّینَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَی الْبَرِّ إِذا هُمْ یُشْرِکُون» (عنکبوت:۶۵)

[۵]  ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از خدا اطاعت کنید و از رسول و اولی‌الامری که از شماست اطاعت کنید؛ يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ ایه ۵۹ سوره نساء

صلوات شعبانیه /  صلوات شعبانیه متن / زیارت ماه شعبان / دعای شعبان / متن صلوات شعبانیه / ادعیه شعبانيه / دعای هر روز ماه شعبان / دعای ماه شعبان / صلوات در ماه شعبان / صلوات هر روز ماه شعبان / شجره النبوه وموضع الرساله / صلوات مخصوص ماه شعبان / دعای هرروز ماه شعبان /متن دعای هر روز ماه شعبان / صلوات شعبانیه هر روز / الفلک الجاریه / صلوات هر روز در وقت زوال / دعای ماه شعبان با معنی / استاد فشارکی / صلوات.شعبانيه /مناجات شعبانیه (مناجات ائمه (ع) در ماه شعبان / استاد انصاریان /