اسم حسن از اسما الهی است و عظمت دارد و مجرای افاضات الهی از امام حسن (ع) می باشد . با حسن احسان داده میشود و با حسین به می توان به مقام محسن نایل گردید . سید دنیا و اهل جنه ، که از دریای معارف وی بی بهره و یا کم بهره ایم .
دکتر سید جواد هاشمی فشارکی
- زندگانی امام حسن(ع)
امام حسن (ع) در نیمه ماه مبارک رمضان سال سوم هجری در خانه حضرت علی (ع) در مدینه متولد شدند. [۱] امام حسن (ع) هفت سال از عمر شریفش را در دوران پیامبر (ص) سپری کردند [۲] و بسیاری از اعمال عبادی ازجمله نمازهای پنج گانه خود را از شخص حضرت آموختند. [۳] امام مجتبی (ع) ضمن حفظ برخی آیاتی که بر پیامبر نازل می شد، روایاتی نیز از آن حضرت نقل کرده اند. امام حسن (ع) علاوه بر درک محضر پیامبر (ص) در بسیاری از حوادث دوران هجرت همراه ایشان بودند. مانند حادثه مهم مباهله که همه ادیان، نحله ها و گروه های سیاسی مدینه حضور داشتند. آن حضرت مشمول حدیث کسا و آیه تطهیر شدند . [۴]
امام حسن (ع) مدت سی سال از عمر مبارک خود را در کنار پدر بزرگوارشان سپری کردند که بخشی از آن، دوران خلافت آن حضرت بود. از مهم ترین حوادث سرنوشت ساز دوره حضرت علی (ع)، سه جنگ مهم جمل، صفین و نهروان با ناکثین و قاسطین و مارقین بود که در هر جنگ، امام حسن (ع) به عنوان سبط اکبر رسول خدا (ص) نقش مؤثر و برجسته ای را در حمایت از امام علی (ع) ایفا کردند. در آستانه جنگ جمل به عنوان نماینده اعزامی امام برای بسیج کوفیان به کوفه رفتند. [۵]
امام حسن (ع) از طریق نص به امامت رسیدند. [۶]حضرت علی (ع)، بعد از ضربت خوردن فرزندش حسن (ع) را به امامت منصوب کردند. [۷]
آن حضرت پس از بیعت، به رسم خلیفگان پیش از خود خطبه خواندند و امتیازات اهل بیت (علیهم السلام)، حقوق و ویژگی ها، شایستگی ها و فضایل بی همتای امام علی (ع) را در ایمان و عمل، مجاهدت در رکاب پیامبر (ص) و بی میلی به دنیا برشمردند. سپس به روابط صمیمی خود با پیامبر (ص) اشاره کردند و آنان را به بیعت عمومی فراخواند. [۸] و از آنان بر اساس کتاب خدا و سنت پیامبر (ص) بیعت گرفتند. [۹] وضعیت نشان می دهد امام (ع) از اول، از تردید و قاطع نبودن مردم در عراق بیمناک بودند لذا از تعهد هرگونه عمل افراطی خودداری کردند. [۱۰] مردم وقتی متوجه نظر امام شدند، خواستار بیعت به شرط نبرد با گمراهان شام شدند و با امام بیعت کردند . [۱۱] و آن حضرت زمام امور را به مدت تقریباً شش ماه به دست گرفتند.
- صلح نامه
بعد از شهادت امام علی(ع) مردم عراق با امام حسن(ع) به عنوان خلیفه بیعت کردند . ولی معاویه امتناع کرد . مردم در مبارزه با معاویه سستی بخرج دادند . در حادثه‌ای در مدائن، به امام حمله شد و خیمه وی غارت و خودامام نیز مجروح شد . باخیانت برخی سرداران سپاه امام حسن(ع) و وجود شایعات فراوان ، و برای حفظ مصلحت مسلمانان وحفظ جان شیعیان و خطر وجود خوارج در اطراف امام ، امام حسن(ع) ناچارا صلح نامه با معاویه را امضا کردند .
- شهادت امام حسن(ع)
امام حسن (ع) در ۷ ویا ۲۸ صفر سال ۵۰ قمری مسموم شدند و به شهادت رسیدند. بنابه قول مشهور، جعده همسر آن حضرت به تحریک معاویه، ایشان را مسموم کرد. [۱۲] معاویه که امام را مانع تحقق اهداف خود در موروثی کردن حکومت می دانست، با وعده ازدواج جعده و یزید و دادن اموال فراوان وی را به این کار ترغیب کرد. [۱۳]
- مظلومیت امام (ع)در زمان حیات و شهادت و پس از ان
عدم حمایت بسیاری از مسلمانان از امام و حتی عده‌ای امام را سرزنش کرده و اتهام «مذلّ المؤمنین»(خوار کننده مومنان) زدند . در نهایت نیز توسط همسر خود مسموم و به شهادت رسید و هنگام تشیع نیز ؛جنازه وی را تیرباران کردند و مانع دفن وی در کنار مقبره جدش ( پیامبر ص ) نیز شدند . پس از آن نیز همواره مظلوم بودند. یکصد سال پیش نیز مقبره وی و سه امام دگیر توسط وهابیون تخریب شد و حتی اجازه زیارت قبر مطهر وی را نیز نمی دهند . آخرین مظلومیت نیز اتهام اقای حسن روحانی بود که گفت : “امام حسن(ع) امام صلح و پیوند بود، …. و دیدم اکثریت مردم قاطع جامعه صلح می‌خواهند و وقتی که مردم این را می‌خواهند، صلح را انتخاب میکنم. ” [۱۴]
تحریف صلح امام حسن (ع) در زمان کنونی توسط حسن روحانی برای سو استفاده در توجیه سازش با امریکای جنایتکار و امضای ذلت بار برجام پرخسارت ، جفا به حقیقت صلح امام حسن (ع) و خیانت به ملت ایران بود . وی قبلا نیز تاریخ نهضت کربلا و…. را تحریف کرده بود .
- سخن پایانی
سخاوت بی بدیل ، بخشش و عنایت همراه با هدایت ، قناعت و ساده زیستی ، مهربانی و شجاعت بی نظیر ، حلم و بردباری، روحیه عفو و گذشت ، اخلاق کریمانه ، مردم‌داری و توجه به اقشار محروم جامعه ، حساسیت نسبت به ناهنجاریهای جامعه و ناصحانه عمل کردن ، از صفات بارز امام بوده است .
سراسر زندگاني امام مجتبي(ع) سرشار از بركات و معارف الهي و حاوي نکات آموزنده بخصوص برای شرایط حال جامعه مسلمین بوده وسیره زندگی امام (ع) لازم است بعنوان الگوی سبک زندگی اسلامی واقع گردد.
[۱] ابن شهرآشوب (۵۸۸)، مناقب آل أبی طالب، تحقیق لجنة من أساتذة النجف الأشرف
[۲] اسکافی، ابوجعفر (م ۲۴۰)، المعیار و الموازنة، تحقیق محمدباقر محمودی، ۱۴۰۲.
[۳] اصفهانی، ابوالفرج (م ۳۵۶)، الاغانی، تحقیق عبدأ. علی مهنا و سمیر جابر، بیروت: دارالفکر، ۱۴۰۷.
[۴] بلاذری، احمدبن یحیی، (م ۲۷۹)، أنساب الاشراف، تحقیق سهیل زکار، بیروت: دارالفکر، ۱۴۱۷.
[۵] ذهبی، محمد بن احمد (م. ۷۴۸)، تاریخ الاسلام، تحقیق عمر عبدالسلام تدمری، بیروت: دارالکتاب العربی، ۱۴۱۲.
[۶] الامالی، تحقیق مؤسسه البعثة، قم، ۱۴۱۷.
[۷] طبرانی، سلیمان بن احمد (م. ۳۶۰ ق)، أخبارالحسن بن علی (ع)، کویت: دارالأوراد، ۱۴۱۲.
[۸] عبدالله ابن عدی جرجانی الکامل فی ضعفاء، الرجال، بیروت: دارالفکر، ۱۴۰۵.
[۹] عجلی، احمد بن صالح (م ۲۶۱)، معرفة الثقات، تحقیق عبدالعلیم عبدالعظیم البستوی، مدینة، مکتبة الدار، ۱۴۰۵.
[۱۰] قاضی نعمان، نعمان بن محمد (م ۳۶۳)، دعائم الاسلام، تحقیق آصف بن علی اصغر فیضی، دارالمعارف، ۱۳۸۳.
[۱۱] قاضی نورالله الحسینی المرعشی التستری، احقاق الحق و ازهاق الباطل، با تعلیقات آیت الله مرعشی نجفی، قم: مکتبة المرعشی النجفی، بی تا
[۱۲] کمال الدین، المقصد الاقصی فی ترجمه المستقصی، ص ۵۹۶.
[۱۳] حبیب السیره، ج ۲، ص ۳۱.
[۱۴] پایگاه ریاست جمهوری اسلامی ، چهارشنبه ۲۳ مهر ۱۳۹۹
