یکی از وظایف سازمان حج کشورهای اسلامی ، اجاره هتل حجاج در مکه ومدینه و نیز چادر جهت عرفات و منا می باشد ، یادداشت پیش رو در خصوص وضعیت اسکان حجاج در مشاعر در ایام موسم حج غمبار ۱۳۹۴ ه .ش – ۱۴۳۶ ه. ق با اصلاح وتعدیل می باشد . درخصوص اسکان مکه مکرمه ومدینه منوره دریادداشت مجزا ارایه شده است.
دکتر سیدجوادهاشمی فشارکی ، ناظر ويژه اسکان حج
- مقدمه
زایرین وحجاج عزیزجهت بهره مندی از فضای معنوی وعبادات اسلامی درطول سفر نیازهایی دارند. يكي از مهمترین نیازهای زائرین بيت الله الحرام و حرم مطهر نبوي، تأمین مسکن مناسب مي باشد. در چارچوب هزینه های تمام شده خدمات به زائرین ، سهم هزینه های تأمین مسکن بین ۶۰% تا ۶۵% کل هزینه های حج را دربرمیگیرد . همواره دستیابی به اسکان مناسب از دغدغه ها و اولویت های مسولین حج بوده است . نظارت مسکن این مهم مورد رصد و واکاوی قرار داده نیمی از هتلها بازدید وجلساتی نیز با مدیر مسکن مکه وچهار مدیر مسکن منطقه و مصاحبه با برخی مدیران مجموعه ها وکاروانها ومعینه فنی هتلها . گزارش تخصصی خود را تقدیم می نماید .
همه ساله یکی از پیش نیازهای عملیات حج بررسی و تحویل گرفتن هتلهای اسکان زائرین در مکه و مدینه است . طی سالهای اخیر عدم همکاری سفارت عربستان در صدور ویزای بموقع به نیروهای ستادی بخصوص نیروهای مسکن موجبات خدشه در روند تحویل وتحول به موقع هتلها میگردید که در سال ۱۳۹۴ هم این امر باعث گردید بعضی هتلهای جدیدالاجاره که هنوز مراحل تجهیز و تکمیل را می گذراندند، دچار نقصان شوند . بخشی از نقصانهای فوق و دیگر عوامل که ذیلاً به انها اشاره میشود این بود که در بعضی هتلها در حالي كه زائرين وارد هتل شده هنوز خرابي های هتل و کمبودهای وسایل وجود داشت و این روند چند روز طول کشید تا اینکه برخی از مشکلات ساختمانهای نوساز ونیز ساختمانهای موجود برطرف گردید ، مواردی همچون تکمیل ساخت وساز و نیز نبود یا خرابی لباسشويي،كتري برقي، يخچال ، ميز و صندلي، موكت و فرش و …
بررسی سوابق عموم مالکین ومستثمرین سعودی بیانگر این است که انها همیشه در تحویل ساختمانها بار تکمیل و تنظیف و اماده بهره برداری نمودن ساختمانها را عملاً بر دوش عوامل ایرانی نهاده اند که این موضوع علاوه بر هزینه اقتصادی ، در بدو ورود عوامل مدیرمجموعه ها انرژی زیادی از انها میگیرد که برای این موضوع باید چاره ای اندیشیده وانها ملزم به رعایت وظایف خود گردند.
در خصوص وظايف مدير مجموعه ها لازم به ذكر است علي رغم وجود بیش از سی بند شرح وظيفه جهت مديران مجموعه در حوزه امور مسكن(ساختمان ها و هتل ها)، در اين حوزه نيز ضعف هاي زيادي در: آشنايي و تسلط به مباحث تخصصي مسكن _ تحويل گرفتن ساختمان از مالك _ تحويل ساختمان به مديرمجموعه یا مدیر كاروان و رفع نواقص و مشكلات موجود مسكن وجود داشته است كه بايستي برنامه ریزی جامعی در این خصوص صورت پذيرد.
یکی از موضوعات مهم قابل بحث در کاروانها ، تفاوت و مبانی گروه هاي قيمتي و نحوه تخصيص آن ها است که این امر نیز نیاز به شفاف سازی واصلاح دستورالعملهای مربوطه دارد .
- مشاعر
مخ ومغز حج تمتع در مشاعر تبلور پیدا میکند . حجاج در چهار روز ۹ تا ۱۲ ذیحجه زوار از فضای مطبوع هتلها خارج و در فضای گرم چادرها مستقر میشوند . در این ایام که فشار پیاده روی ، گرما وخستگی حاکم میشود . مکان مطلوب استراحت ، از اهمیت مظاعفی برخوردار میشوند. همه ساله تلاشهای زیادی نیز صورت میگرد ولی بازهم شمکلات حادث میشوند وتاثیرات نامناسبی را میگذارند. امسال ، با توجه به حادثه بسیار غمبار منا ، شرایط روحی سختی در منا حاکم بود وارزیابی مناسبی از محیط میسر نشد.لکن اهم موارد به شرح زیر تقدیم میشود.
- وضعيت کلی مشاعر
اطلاعات کلی عرفات ومنا براساس قرارداد به شرح زیر می باشد :
- خیام منا وعرفات ۳۰۰ ریال عربستان
- سایرهزینه های خیام ۲۷ ریال عربستان
- جمع خیام وهزینه ها۳۲۷ ریال عربستان می باشد
- ( حمل ونقل ایام تشریق ۱۸۰ریال عربستان)
- مسول طرح تقسیم اسکان مشاعر( عرفات ومنا) اقای مهندس قلی زاده از نیروهای نسبتا قدیمی سازمان ودارای ۴ سال سابقه مسکن حج میباشند .
- وضعيت کلی عرفات
تعداد کل خیام ۶۴۸۸ خیمه بوده و براساس کاروانی توزیع شده است .سرانه تخصیصی خیمه درعرفات هر ۱۰ نفر یک خیمه وتوزیع ان بین کاروانها بدین شرح اعلام گردید:
- کاروانهای ۱۶۰ نفره ۱۶ خیمه ، که برابر با سرانه می باشد
- کاروانهای ۱۳۵ نفره ۱۳ خیمه ، که نیم چادر کمتر می باشد.
- کاروانهای ۱۱۵ نفره ۱۱ خیمه، که نیم چادر کمتر می باشد.
- کاروانهای ۸۵ نفره ۹ خیمه، که نیم چادر بیشتر می باشد.
- تعداد خیمه تحویلی به مجموعه ها ۹۹ خیمه بوده . که این میزان از ۲ خیمه( لولوه البرهان ) الی ۱۰ خیمه ( دار هادی ) بوده است
توزیع خیام براساس مکاتب ۸ گانه به شرح زیر میباشد :
- درمکتب ۱ تعداد زایر ۷۵۹۱ نفر وتعداد عوامل ۲۴۵ نفر استقرار داشته وتعداد خیام جهت زایر ۷۸۲خیمه و تعداد ۳۷ خیمه جهت خدمات واستراحت عوامل مجموعه ها بوده که جمعا ۸۱۹ خیمه میشود.
- درمکتب ۲ تعداد زایر ۸۱۴۱ نفر وتعداد عوامل ۳۲۵ نفر استقرار داشته وتعداد خیام جهت زایر ۷۹۲ خیمه و تعداد ۴۳ خیمه جهت خدمات واستراحت عوامل مجموعه ها بوده که جمعا ۸۳۵ خیمه میشود.
- درمکتب ۳ تعداد زایر ۷۶۳۷ نفر وتعداد عوامل ۳۰۴ نفر استقرار داشته وتعداد خیام جهت زایر ۷۵۲ خیمه و تعداد ۴۲ خیمه جهت خدمات واستراحت عوامل مجموعه ها بوده که جمعا ۷۹۴ خیمه میشود.
- درمکتب ۴ تعداد زایر ۷۴۱۵ نفر وتعداد عوامل ۲۹۶ نفر استقرار داشته وتعداد خیام جهت زایر ۷۸۴ خیمه و تعداد ۶۲ خیمه جهت خدمات واستراحت عوامل مجموعه ها بوده که جمعا ۸۴۶ خیمه میشود.
- درمکتب ۵ تعداد زایر ۷۴۶۱ نفر وتعداد عوامل ۲۹۵ نفر استقرار داشته وتعداد خیام جهت زایر ۷۳۰ خیمه و تعداد ۴۷ خیمه جهت خدمات واستراحت عوامل مجموعه ها بوده که جمعا ۷۷۷ خیمه میشود.
- درمکتب ۶ تعداد زایر ۸۰۰۱ نفر وتعداد عوامل ۳۱۸ نفر استقرار داشته وتعداد خیام جهت زایر ۷۸۵ خیمه و تعداد ۴۱ خیمه جهت خدمات واستراحت عوامل مجموعه ها بوده که جمعا ۸۲۶ خیمه میشود.
- درمکتب ۷ تعداد زایر ۸۰۳۷ نفر وتعداد عوامل ۳۲۰ نفر استقرار داشته وتعداد خیام جهت زایر ۷۸۶خیمه و تعداد ۴۶خیمه جهت خدمات واستراحت عوامل مجموعه ها بوده که جمعا ۸۳۲ خیمه میشود.
- درمکتب ۸ تعداد زایر ۷۲۸۸ نفر وتعداد عوامل ۲۸۹ نفر استقرار داشته وتعداد خیام جهت زایر۷۱۷ خیمه و تعداد ۴۲ خیمه جهت خدمات واستراحت عوامل مجموعه ها بوده که جمعا ۷۵۹ خیمه میشود.
- ودرمجموع در۸ مکتب تعداد زایر ۶۱۵۷۱ نفر وتعداد عوامل ۲۳۹۲ نفر استقرار داشته وتعداد خیام جهت زایر ۶۱۲۸ خیمه و تعداد ۳۶۰ خیمه جهت خدمات واستراحت عوامل مجموعه ها بوده که جمعا ۶۴۸۸ خیمه میشود.
- تعداد ۱۶۰ چادر جهت بعثه تعداد ۴۰ چادر جهت ایات عظام وتعداد ۴۲ چادر جهت جانبازان عزیز اختصاص داده اند.که اگر ۲۲۰ چادر بعثه و جانبازان را از آن کسر کنیم . ۵۹۴۸ چادرخالص برای زوار و عوامل می ماند . اگر این تعداد چادر را به کل زوار وعوامل ( امار ابلاغی ۶۱۵۷۱ زایر و ۲۳۹۲ نفر عوامل اعلام شده است.= ۶۳۹۶۹ نفر ) تقسیم کنیم بطور متوسط سرانه ناخالص هرچادر ۷۵/۱۰ نفر میشود.
ابعاد خیمه درعرفات ۳/۶ در ۳/۶ متر وبه مساحت ۱۲/۹۶ مترمربع می باشد
- وضعيت کلی منا
تعداد زایر ۶۱۶۱۶ نفر درمنا استقرار داشته وتعداد ۴۷۶۹ چادر جهت زایرو تعداد ۲۹۲ چادر جهت خدمات وتعداد ۵۲ چادر جهت حلق اختصاص یافته که جمعا چادرهای منا ۵۱۱۳ چادر می شود.توزیع چادرها براساس مکاتب ۸ گانه به شرح زیر میباشد :
- درمکتب ۱ تعداد زایر ۷۵۹۱ نفر استقرار داشته وتعداد ۵۷۴ چادر جهت زایرو تعداد ۳۷ چادر جهت خدمات وتعداد ۶ چادر جهت حلق اختصاص یافته که جمعا ۶۱۷ چادر می شود.
- درمکتب ۲ تعداد زایر ۸۱۹۱ نفر استقرار داشته وتعداد ۶۴۸ چادر جهت زایرو تعداد ۴۱ چادر جهت خدمات وتعداد ۶ چادر جهت حلق اختصاص یافته که جمعا ۶۹۵ چادر می شود.
- درمکتب ۳ تعداد زایر ۷۶۸۲ نفر استقرار داشته وتعداد ۵۸۴ چادر جهت زایرو تعداد ۳۵ چادر جهت خدمات وتعداد ۶ چادر جهت حلق اختصاص یافته که جمعا ۶۲۵ چادر می شود.
- درمکتب ۴ تعداد زایر ۷۴۱۵ نفر استقرار داشته وتعداد ۶۱۹ چادر جهت زایرو تعداد ۳۹ چادر جهت خدمات وتعداد ۶ چادر جهت حلق اختصاص یافته که جمعا ۶۶۴ چادر می شود.
- درمکتب ۵ تعداد زایر ۷۴۶۱ نفر استقرار داشته وتعداد ۵۶۶ چادر جهت زایرو تعداد ۳۷ چادر جهت خدمات وتعداد ۶ چادر جهت حلق اختصاص یافته که جمعا ۶۰۹ چادر می شود.
- درمکتب ۶ تعداد زایر ۸۰۰۱ نفر استقرار داشته وتعداد ۶۱۰ چادر جهت زایرو تعداد ۳۴ چادر جهت خدمات وتعداد ۶ چادر جهت حلق اختصاص یافته که جمعا ۶۵۰ چادر می شود.
- درمکتب ۷ تعداد زایر ۸۰۳۷ نفر استقرار داشته وتعداد ۶۰۹ چادر جهت زایرو تعداد ۳۵ چادر جهت خدمات وتعداد ۸ چادر جهت حلق اختصاص یافته که جمعا ۶۵۲ چادر می شود.
- درمکتب ۸ تعداد زایر ۷۲۸۸ نفر استقرار داشته وتعداد ۵۵۹ چادر جهت زایرو تعداد ۳۴ چادر جهت خدمات وتعداد ۸ چادر جهت حلق اختصاص یافته که جمعا ۶۰۱ چادر می شود.
چادر توزیع شده درمنا بین کاروانها بدین شرح اعلام گردید:
- کاروانهای ۱۶۰ نفره ۱۲ چادر، که بطور میانگین درهر چادر ۳/۱۳ نفر استقرار داشته اند.
- کاروانهای ۱۳۵ نفره ۱۰ چادر ، که بطور میانگین درهر چادر ۵/۱۳ نفر استقرار داشته اند.
- کاروانهای ۱۱۵ نفره ۹ چادر، که بطور میانگین درهر چادر ۷/۱۲ نفر استقرار داشته اند.
- کاروانهای ۸۵ نفره ۷ چادر، که بطور میانگین درهر چادر ۱/۱۲ نفر استقرار داشته اند.
- تعداد چادر تحویلی به مجموعه ها ۷۷ چادرو از ۲ چادر ( دار مبارک ومساکن الحیات ) الی ۱۰ چادر ( دار هادی ) بوده است
ابعاد چادر درمنا ۴ در ۴ متر و به مساحت ۱۶ متر مربع می باشد
- مزدلفه:
- تعداد ۱۱ ساختمان دستشویی که هر کدام ۲۰ چشمه سرویس بهداشتی داشتند، آماده بهره‌برداری شده بود که بعضاً بعضی از آنها نیاز به تعمیر و بازسازی داشت که این کار صورت نگرفته بود. یک ساختمان دو طبقه سرویس بهداشتی نیز با داشتن ۳۰ چشمه دستشویی در حال احداث بود. تلفن دفتر رسیدگی به مشکلات سرویس‌های بهداشتی جلوی تمامی آنها در مزدلفه نصب بود.
- محیط مختص ایرانی‌ها بطور کامل از باقی‌مانده زباله‌های سال قبل پاکسازی نشده بود و بهتر بود با حضور چند کارگر بطور کامل تمیز می‌شد.
در مزدلفه مساحت کل زمین اختصاص یافته ونیز سرانه تخصیصی در دسترس نمی باشدوبرای ان برنامه خاصی ندارند. ولی سطح اشغال هرنفر درحالت استاندارد خوابگاهی ۰/۹ در ۲ متر یعنی ۱/۸ مترمربع میباشد که معمولا زیرانداز را براین اساس انتخاب میکنند
- قوت ها
- ایجاد دوچادر جهت حلق در مجاورت سرویسها
- ارتقا امور نسبت به سنوات قبل
- تکثیر قراردادها و دراختیار قرار دادن درپیش از موسم مشاعر
- حصار توری جلوی کوه جبل‌الرحمه بازسازی و جداول بزرگ پشت آن گذاشته شده بودند.
- تجهيز چادرهاي عرفات به فرش و کولر آبي سيار و يخچال صندوقي وروشنايي
- نقاط قابل بهبود
- شفاف نبودن بندهایی از قرارداد که مبهم مانده
- عدم قابلیت سرعت در رفع اشکالات
- صدای جیرجیر کارکردن کولرها به گوش می‌رسید و که نظر بر اثر عدم روغنکاری بود.
- مدیریت موسسه و مکاتب بسیار ضعیف بوده و اراده پیگیری و حل مشکلات را نداشتند.
- عوامل فنی در اختیار مکتب به طور ثابت حضور نداشته و در طول اعلام خرابی ها چند ساعت طول می کشید تا نقص برطرف گردد.
- خرابی کولرها یک دیگر از مشکلات ثابت مکاتب بوده که به طور متناوب خراب می شد و چند ساعت بر طرف کردن مشکل طول می کشید.
- عدم توجیه زائرین توسط مدیران کاروان ها نسبت به شرایط جوی و امکاناتی منا و عرفات و کمبودهای احتمالی که حتماً وجود خواهند داشت.
- به هنگام حلق متأسفانه با وجود اختصاص چادر جهت تراشیدن موی سر بعضاً مشاهده می گردید که زائرین در خارج از چادر اقدام به تراشیدن موی سر می نمودند و حتی به تذکرات نیروهای خدماتی مبنی بر قرار گرفتن در چادرها بی توجهی می نمودند که البته این موضوع در ساعت های اولیه و با وجود گرما، شدید تر بود.
- جمع آوری زباله ها توسط عوامل مکتب ها با کندی روبرو بوده و بسیار با تأخیر انجام می شد.
- عدم تناسب سرويسهاي بهداشتي زنانه ومردانه به نسبت جمعيت زوار زن ومرد
- اشکالات سرويسهاي بهداشتي :
- شسته ویا خراب بودن جای پا درکاسه توالت
- نداشتن بست شلنگ که سبب رها شدن شلنگ‌ها از شير توالت مي گرديد .
- کنده شدن تعداد ي ازدستگيره‌هاي شير توالت وحمام
- خراب بودن چفت (قفل) تعدادي از توالتها
- خراب بودن درب ولولاي تعدادي از توالتها
- از تعداد زيادي از شيرهاي توالت آب مي چکيد
- تعدادزيادي از توالتها فاقد جالباسي بودند
- خراب بودن ونامناسب بودن شیر مایع دستشویی ها
- پرنکردن میع دربرخی دستشویی ها
- پیشنهادات وارایه راهکارها
- افزایش امنیت فیزیکی ورودیها برای جلوگیری از سرقت در پیش از استقرارکاروانها
- امکان رصد کردن دوربینها به منظور نظارت لحظه ای بر محیط
- ایجاد یک اطاقک در وسط محدوده چادرها به منظور اشراف برمحیط
- خروج از روش سنتی وبهره گیری از سامانه
- ارزیابی عدالت در توزیع چادربین کاروانها و تخصیص ان به زوار توسط کاروان
- کاستن چادر تخصیصی ایات عظام
- مطالعه اسکان تشریق برخی کشورهای نزدیک به حجم و خدمات ایران
- جمع آوری و تدوین تجربیات گذشته مدیریتی و کارشناسی تاثیر گذار براسکان تشریق حج
- پیش بینی چادر مناسب جهت مدیریت بحران در حادثه احتمالی درمنا وعرفات
- مطالعه و بازنگري در قراردادهاي اسکان بمنظور پيش بيني همه موارد مورد نياز
- رفع نواقص احتمالی برق- کولرها و … از ضروریات اجتناب ناپذیر است که با توجه به کمبود زمان برای زائرین لازم است اکیپی فنی با تمام تجهیزات در مکاتب آماده پاسخگویی باشند.
- جمع آوری زباله ها از چادرها و خیابان های مرتبط با تردد زائرین ایرانی با سرعت بیشتری انجام و در این رابطه پیشنهاد قرار گرفتن یک شهردار برای هر مکتب مناسب به نظر می رسد.
- تغییر سیستم سرمایشی خیمه ها از کولرهای آبی به کولرهای گازی با توجه به اینکه در سال های آتی ایام تشریق در فصل تابستان قرار خواهد گرفت. هرچند هزینه بیشتری را طلب می کند اما به لحاظ روحی و روانی موجب آسایش خاطر بهتر زائرین خواهد شد
- مسئولین مسکن و حمل و نقل مناطق به عنوان معاونان ایرانی مکاتب منصوب گردند تا بدون فوت وقت در حل مشکلات مدیر ایرانی مکتب را یاری رسانند.
- مدیران مجموعه ها در انتخاب عوامل ایرانی یکی از آنها را از میان افراد فنی و دارای مهارت تأسیساتی و تعمیراتی انتخاب نمایند تا در صورت ضرورت بتوانند به ایرادات پوشش مناسب بدهند.
- یکی از مجموعه های مکتب ۳ (هتل میدان به مدیریت آقای حصارکی) از قلاب یخچال دار استفاده نمود که می تواند برای سال های آتی به عنوان یک الگو قرار بگیرد و انرژی و چانه زنی ها جهت گرفتن یخ برای سرد نگه داشتن اقلام را کاهش محسوسی بدهد.
- متراژی که در عرفات یا منا در اختیار کاروان قرار میگیرد بگونه ای باشد که با تناسب خواهران وبرادران تطبیق داشته باشد که مورد اعتراض زائران نباشد
- تجديد طراحي شبکه برق منا و بازسازي شبکه برق
- مرمت و بازسازي اساسي سرويسهاي بهداشتي منا
- استفاده از دستگاههاي سرمايشي با راندمان بالا با توجه به تشدید گرما در حج آینده و ناکارآمدی کولرهای آبی موجود.
- کسر هزينه اشکالات ارايه خدمات مشاعر، بهمراه جريمه صدمه به زوار ناشي از قصور موسسه مطوفين از هزينه قرارداد.
- اصلاح تعداد سرويسهاي بهداشتي زنانه به نسبت جمعيت زوار.
- طراحی و ساخت سرویس های بهداشتی ویژه جانبازان و حجاج ویلچری در عرفات و منا .
- ميزان تحقق سياست هاي ابلاغي
سیاست های اجاره مسکن برای سال ۹۴ دربندهای زیر توسط نماینده ولی فقیه ابلاغ گردیده است .که نتایج بررسی ان به چنین است :
- _ ادامه سیاست استفاده از ظرفیت حج برای عمره در مدینه منوره(این سیاست اعمال گردیده است)
- _ وارد نمودن هتل های دارای برند در چرخه ی اجاره مسکن حتی با شرط تامین خدماتی نظیر صبحانه و هزینه سرو غذا در رستوران از ناحیه مالکین ومستثمرین هتلها با افزایش قیمت مناسب (هتلهای دارای برند دومورد بوده ولی موردی در خصوص شرط قید شده مشاهده نشد)
- _ استفاده از تمام مالکان و صاحبان هتل ها و عدم اکتفا به چند مالک ( شاهد تعدد مالک بوده ایم ولی تمام مالکان را دربرنمیگیرد)
- _ ایجاد هتل های جدید با مشارکت شرکت های عربستان و سرمایه گذاران عربستان( این بند از سیاست مشاهده نگردید وبایستی برای سال بعد دنبال گردد)
- _ اتخاذ تدابیر لازم برای تامین مسکن عمره گزاران و حج گذاران با توجه به ساخت و سازهای جدید در مدینه منوره خارج از منطقه مرکزی در ۵ سال آینده( دراین خصوص هتل اثیر الذهبی جهت سازمان وبعثه و مراج فلاح جهت زایر و نیز زایری در سال جاری در چرخه بهره برداری قرارگرفته است ودرصورت تداوم این سیاست بایستی برای سال بعد دنبال گردد)
- _ تسریع در اجاره هتل ها و قطعی نمودن وضعیت اجاره هتل های مدینه منوره قبل از بازگشت تیم اجاره کننده به ایران (بخشی تسریع و بخشی درپس از ایام صورت گرفته است )
- _ استفاده از ظرفیت نقدینگی جهت تشویق مالکین و مستثمرین هتل ها در اجاره مسکن مدینه منوره( اطلاعاتی دراین خصوص در حین عملیات موسم در دست نبوده ودرصورت تداوم سیاست بایستی برای سال بعد دنبال گردد)
- _اجاره هتل هایی که صد درصد رضایت ما را جلب نموده اند و واگذار نمودن زمان اجاره مابقی هتل های خارج از این قید , به موسم عمره( اطلاعات کامل جهت بررسی این بند در دست نیست)
- _ تاکید به خدمات هتلی در مدینه منوره با توجه به احتمال محدودیت در صدور ویزا برای متولیان موضوع(اطلاعات کامل جهت بررسی این بند در دست نیست)
- _ استفاده از خدمات بومی و مدیریت هتل درتمام زمینه ها حتی خدمات رستورانی و کادر سازی و نیرو سازی در این زمینه با توجه به ملاحظات بلند مدت دولت عربستان( دربخشهای قابل توجهی استفاده شده است ولی کادر سازی ونیرو سازی تلقی نشده ودر اغلب موارد افراد بکارگرفته شده از توجیهات لازم برخوردار نیستند . وبایستی آموزش دیده شود حتی درابتدای عملیات موسم )
- _ بازبینی قراردادهای اجاره مسکن و اصلاح ایتم های مختلف و اجتناب از کلی گویی( مقدار لازم یا کافی و امثالهم) مشخص نمودن دقیق خدمات به تناسب هتل و تعداد حجاج( درمواردی به تعدادوسایل ولوازم به تعداد نفرات اطاق قید شده ولی دربرخی موارد ابهام دارد . مثل تعداد دمپایی ، حوله دستی ، ضخامت ملحفه ، کیفیت تشک ، ….ابهام وجود دارد ومشکلاتی را در زمان موسم داشته است )
- _ استفاده از خدمات آشپزخانه ای در هتل هایی که امکان آن وجود دارد .(بجز اماده سازی غذا، موردی درخصوص طبخ مشاهد نشد. دربرخی هتلها فضای اشپزخانه کوچک است .و در مواردی حتی کیفیت یک آشپزخانه بودن را ندارد . مثل یک ظرفشویی و کف شوی و……)
- _ حذف اتاق های پنج تخته و در صورت امکان افزایش سرانه مسکن از ۴ متر به ۵/۴ متر ( متاسفانه ۶۲۴ تخت دراطاقهای ۵ تخته قرار دارد که مورد نارضایتی زوار قرار دارد و تعدادی از اطاقها سرانه اطاقها کم بوده وسبب فشرده بودن تختها و معذب شدن اسکان دراطاقها گردیده است )
- _ تعیین وضعیت گروه ها و ظرفیت آنها و مد نظر قرار دادن سایر متغیرهای اثرگذار بر حوزه مسکن ( تعداد عوامل , پزشک مرد و زن , . . . ) بر اساس معیارهای دقیق و علمی و عدم تحمیل هزینه های فرضی به زائران( اطلاعات کافی ازنحوه وروش ونیز معیارهای دقیق و علمی در دست نیست. لکن درمواردی ابهام در تحمیل هزینه های فرضی به زایران وجود دارد)
- قوت ها
- برخوداری از افراد با تجربه سنوات قبل
- ارتقا نسبی هتلها نسبت به قبل
- ارتقا امور اسکان نسبت به سنوات قبل
- اضافه شدن خدمات غیر مسکنی ( مسار ) به مسکن سازمان
- ثبات نسبی دروضیت اسکان
- تعامل خوب عزیزان مسکن سازمان با مسکن بعثه
- نقاط قابل بهبود
- دقیق نبودن بندهایی از قرارداد که مبهم مانده . مثل مدت زمان تخلیه هتل وتحویل هتل
- عدم ثبت کمبودهای خدمات ووسایل در جهت خسارت به منظور اعلام به دفتر نمایندگی که از ضمانت مالک کسر نماید
- عدم تکرار بسیاری ازمشکلات مسکن سنوات قبل در سال جاری
- عدم تعمیم واگذاری نسخه ای از قرارداد به همه مدیران مجموعه ها
- عدم وحدت رویه بین مسول مسکن مناطق
- مدون نبودن شرح وظایف مسولین مسکن
- دقیق نبودن دستور العمل ضوابط درجه بندی هتلها
- ضعف در تعامل نظام مند بصورت سامانه ای بین مسکن سازمان ومسکن بعثه
- عدم بکارگیری چک لیست کنترل ساختمان بصورت استاندارد توسط مسکن سازمان وتوزیع ان بین مسولین مسکن مناطق و سپس بین مدیران مجموعه و کنترل اعمال آن
- ضعف در مستند سازی مسایل سال جاری برای بهره برداری در سال آتی
- تاخیر در اعزام عزیزان مسکن سازمان وبعثه به عربستان
- تجزيه و تحليل داده ها
روند امور مسکن چه از لحاظ کیفیت هتلی وچه از لحاظ مدیریت امورمسکن ارتقا یافته است لکن زیادی متناسب با شرایط و وضعیت کار دارد. متاسفانه عزیزان مدیران مجموعه ها نسبت به تحویل ساختمان از عوامل بومی بصورت سلیقه ای عمل مینمایند. برخی حتی چک لیست عمره را بدون تغییر استفاده کرده. برخی خود جوش وبرخی نیز بصورت ذهنی ونهایتا دست نویس. که مشکل سبب کمبود وسایل وظروف در اطاقها گردیده است. مدیران مسکن نیزاز کنترل های دقیق استفاده نکرده اند. متعاقبا تکمیل میشود – امروز بعد ازذخیره تایپ مطالب زیادی ذخیره نگردید
والسلام علیکم ورحمه اله و برکاته
حج غمبار ۱۳۹۴
مصدوم حادثه قتلگاه خیابان ۲۰۴ منا ، ناظر تخصصی مسکن سازمان حج و زیارت
