*  دکتر سید جواد هاشمی فشارکی در آغاز ضمن تبریک هفته وحدت درخصوص اهمیت هویت بیان داشت :  هویت یکی از ابعاد فرهنگی ملی بوده و هویت ملی نوعی «متمایزسازی آگاهانه شخصیت خویش از دیگران» می باشد . و یکی از مولفه های مهم در نقشه مهندسی فرهنگی است .

* ایشان در خصوص تاثیر معماری بر فرهنگ اظهار داشت :  معماری علم و هنر شکل دهی به فضاست و دریک فرایند برنامه‌ریزی، طراحی ساختمان‌ها بوده و به عنوان ظرف فضای زندگی انسان، آئینه تمام نمای فرهنگ در هر جامعه‌ای است .و معماری به عنوان بستر فرهنگ بوده و می توان گفت سبک زندگی و فرهنگ یک فرد یا جمعی به صورت معماری منعکس می‌شود. بعبارتی معماری ، یک پدیده اجتماعی از فرهنگ جامعه در ادوار مختلف نشات گرفته و متقابلا برآن تاثیر می گذارد . وآینه ای است از شرایط جامعه در زمان خود .

* وی در خصوص تاثیر فرهنگ بر معماری گفت : تهدید به دو گونه سخت و نرم بوده و تهدیدات هویتی جز تهدید نرم به حساب آمده و از اهمیت زیادی برخور بوده و تهدیدات فرهنگی که متوجه ارزش‌های اجتماعی و هنجار‌های موجود در جامعه  میباشد ، بخش عمده آن از بستر معماری بناها که ظرف مکانی زندگی و فرهنگ انسان است ، صورت می گیرد . گرچه ظاهر معماری بروز هنر و سلایق فردی بوده ، لکن بسترهای سوق دهی رویکرد فکری معمار تاثیر دارد . وفرهنگ و زاعقه بهره وران معماری ساختمانها براساس بازار تقاضا و نیز فرهنگ طراحان و سازندگان براسا منفعت محوری ، بدون توجه به زیانهای فرهنگی آن شکل گرفته و تاثیر مخربی بر فرهنگ جامعه میگذارد .

* ایشان در خصوص بسترهای تاثیر گذار بر سبک زندگی بیان داشت : شهرو روستا به عنوان  فضای کلان زیست و حیات انسان بوده و عناصر آن شامل فضاهای عمومی شهری از قبیل بوستانهای شهری ، میادین ؛ مرکز محله ، زمین های بازی و….. و بخصوص معماری بناها بعنوان سلول واحد زیست شامل معماری خانه ، معماری فضای عبادی ، معماری محل کار ، معماری فضای تحصیل ، معماری فضای تفریح ، ورزشی و … بصورت مستقیم بر بر شکل گیری سبک زندگی انسان تاثیر گذار می باشد . و بعبارتی بسترهای فوق بعنوان کالبد فضای زیست میتواند سبک زندگی انتخابی فرد را سهل کرده و یا سخت کند .

* وی در خصوص تهدیدات هویتی معماری یکصد سال اخیر در مقطع پیش از انقلاب اظهار داشت : پس از ظهور اسلام در ایران منشا تاثیرات شگرفی در ارتقای کیفیت زندگی و فضای زیست انسان گردید  و معماری بعنوان بستر هویت ساز نیز ارتقا یافت و منشا خلق آثار بسیار ارزنده ای گردید. لکن در یک سال پیش دچار افول گردید . با شکل گیری نظام آموزش معماری دانشگاهی ، ترجمه وکپی الگوهای معماری غربی توسط دانشکده های معماری آموزش داده شد و دانش آموختگان آن شدند مروجان معماری مغایر با فرهنگ و اقلیم ایران ، همچنین معماران فرنگ رفته ، مانند وارطان هوانسیان ، طاهرزاده بهزاد ، دیبا ، فرمانفرمائیان و معماران یهودی میدان دار طراحی های مهم کشور شدند و بجز معدودی از اثار آنان ، عمده اثار طراحی شده آنان بیگانه با معماری سنتی و هویت فرهنگی ایرانیان مسلمان بود . معماری ای که چندقرن بصورت درون گرا بوده ، به معماری برون گرا تغییر شکل یافت . معماری با حجاب به معماری بی حجاب و نقاب  مبدل شد و تاثیر منفی بر فرهنگ مردم داشته است . فرهنگ مناطق مختلف کشور که با آداب مهمانی یا مضیف ، جشن و هیات ، ارتباط با گیاه و دام و …. داشته اند ، مورد تضعیف قرار میگیرند . طرحهای مغایرسنت و عملکرد ( مثل مسجد الجواد ، شهرک ارمان ( اکباتان ) و…. مصادیق بارز معماری ای است که هنوز باقی مانده است .

* ایشان در خصوص تخریب بافتهای سنتی در پیش از انقلاب گفت : طرحهای شهرسازی ، برای توسعه شهرهای سنتی بی توجه به بافتی که در آن روابط محله و همسایگی  وجود داشت با خیابان کشی های نامناسب ، تخریب شده و گسستگی بافت با هویت شد و بخش های سنتی ، با بی مهری و متروکه شدن بسیاری از آنها مواجه و فرسوده شد .

تخریب هویت فرهنگی مناطق مختلف ایران از مجرای معماریهای بی هویت سده گذشته بسیار گسترده بوده و باید این روند ضد تمدنی متوقف شود !

در نشست هسته ملی معماری و شهراسلامی اندیشکده همت ، با موضوع معماریهای بی هویت سده گذشته ، تهدید هویت فرهنگی مناطق مختلف ایران ، که باحضور اساتیدی چون استاد نقره کار ، دکتر حمزه نژاد ، خانم دکتر محبی ، خانم مهندس وقار ، مهندس مظفری و…. در اندیشکده همت در روز سه شنبه ۲۴ آبان ماه ۱۴۰۱ ساعت ۱۵ تا ۱۷:۳۰ برگزارشد . در آغاز دکتر سید جواد هاشمی فشارکی با موضوع هویت فرهنگی ، هویت در معماری ، تهدیدات هویتی مواردی را ایراد نمودند ، که بصورت اجمال در این گزارش ارایه شده است .

*  دکتر سید جواد هاشمی فشارکی در آغاز ضمن تبریک هفته وحدت درخصوص اهمیت هویت بیان داشت :  هویت یکی از ابعاد فرهنگی ملی بوده و هویت ملی نوعی «متمایزسازی آگاهانه شخصیت خویش از دیگران» می باشد . و یکی از مولفه های مهم در نقشه مهندسی فرهنگی است .

* ایشان در خصوص تاثیر معماری بر فرهنگ اظهار داشت :  معماری علم و هنر شکل دهی به فضاست و دریک فرایند برنامه‌ریزی، طراحی ساختمان‌ها بوده و به عنوان ظرف فضای زندگی انسان، آئینه تمام نمای فرهنگ در هر جامعه‌ای است .و معماری به عنوان بستر فرهنگ بوده و می توان گفت سبک زندگی و فرهنگ یک فرد یا جمعی به صورت معماری منعکس می‌شود. بعبارتی معماری ، یک پدیده اجتماعی از فرهنگ جامعه در ادوار مختلف نشات گرفته و متقابلا برآن تاثیر می گذارد . وآینه ای است از شرایط جامعه در زمان خود .

* وی در خصوص تاثیر فرهنگ بر معماری گفت : تهدید به دو گونه سخت و نرم بوده و تهدیدات هویتی جز تهدید نرم به حساب آمده و از اهمیت زیادی برخور بوده و تهدیدات فرهنگی که متوجه ارزش‌های اجتماعی و هنجار‌های موجود در جامعه  میباشد ، بخش عمده آن از بستر معماری بناها که ظرف مکانی زندگی و فرهنگ انسان است ، صورت می گیرد . گرچه ظاهر معماری بروز هنر و سلایق فردی بوده ، لکن بسترهای سوق دهی رویکرد فکری معمار تاثیر دارد . وفرهنگ و زاعقه بهره وران معماری ساختمانها براساس بازار تقاضا و نیز فرهنگ طراحان و سازندگان براسا منفعت محوری ، بدون توجه به زیانهای فرهنگی آن شکل گرفته و تاثیر مخربی بر فرهنگ جامعه میگذارد .

* ایشان در خصوص بسترهای تاثیر گذار بر سبک زندگی بیان داشت : شهرو روستا به عنوان  فضای کلان زیست و حیات انسان بوده و عناصر آن شامل فضاهای عمومی شهری از قبیل بوستانهای شهری ، میادین ؛ مرکز محله ، زمین های بازی و….. و بخصوص معماری بناها بعنوان سلول واحد زیست شامل معماری خانه ، معماری فضای عبادی ، معماری محل کار ، معماری فضای تحصیل ، معماری فضای تفریح ، ورزشی و … بصورت مستقیم بر بر شکل گیری سبک زندگی انسان تاثیر گذار می باشد . و بعبارتی بسترهای فوق بعنوان کالبد فضای زیست میتواند سبک زندگی انتخابی فرد را سهل کرده و یا سخت کند .

* وی در خصوص تهدیدات هویتی معماری یکصد سال اخیر در مقطع پیش از انقلاب اظهار داشت : پس از ظهور اسلام در ایران منشا تاثیرات شگرفی در ارتقای کیفیت زندگی و فضای زیست انسان گردید  و معماری بعنوان بستر هویت ساز نیز ارتقا یافت و منشا خلق آثار بسیار ارزنده ای گردید. لکن در یک سال پیش دچار افول گردید . با شکل گیری نظام آموزش معماری دانشگاهی ، ترجمه وکپی الگوهای معماری غربی توسط دانشکده های معماری آموزش داده شد و دانش آموختگان آن شدند مروجان معماری مغایر با فرهنگ و اقلیم ایران ، همچنین معماران فرنگ رفته ، مانند وارطان هوانسیان ، طاهرزاده بهزاد ، دیبا ، فرمانفرمائیان و معماران یهودی میدان دار طراحی های مهم کشور شدند و بجز معدودی از اثار آنان ، عمده اثار طراحی شده آنان بیگانه با معماری سنتی و هویت فرهنگی ایرانیان مسلمان بود . معماری ای که چندقرن بصورت درون گرا بوده ، به معماری برون گرا تغییر شکل یافت . معماری با حجاب به معماری بی حجاب و نقاب  مبدل شد و تاثیر منفی بر فرهنگ مردم داشته است . فرهنگ مناطق مختلف کشور که با آداب مهمانی یا مضیف ، جشن و هیات ، ارتباط با گیاه و دام و …. داشته اند ، مورد تضعیف قرار میگیرند . طرحهای مغایرسنت و عملکرد ( مثل مسجد الجواد ، شهرک ارمان ( اکباتان ) و…. مصادیق بارز معماری ای است که هنوز باقی مانده است .

* ایشان در خصوص تخریب بافتهای سنتی در پیش از انقلاب گفت : طرحهای شهرسازی ، برای توسعه شهرهای سنتی بی توجه به بافتی که در آن روابط محله و همسایگی  وجود داشت با خیابان کشی های نامناسب ، تخریب شده و گسستگی بافت با هویت شد و بخش های سنتی ، با بی مهری و متروکه شدن بسیاری از آنها مواجه و فرسوده شد . تخریب هویت فرهنگی مناطق مختلف ایران از مجرای معماریهای بی هویت سده گذشته بسیار گسترده بوده و باید این روند ضد تمدنی متوقف شود !

* وی در خصوص سیاست رسمی ترویج معماری بی حجاب گفت : براساس شنودهای ساواک از جلسه محفلی بهائیان در سال ۱۳۵۰ که منتشر شده است ، مبین آن می باشد که دولت هویدار به بهائیان میدان وسیعی داده و از ازادی زیادی برخوردار بوده اند و اذعان به سیاست شان براساس دستور صریح آمریکا و لندن بر این بوده است که در ایران و کشورهای مسلمان مد لباس و یا ساختمانها و بی حجابی را رونق دهند و ملت مسلمان پیروی مد و تبلیغات شان قرار گیرد .

* دکتر هاشمی فشارکی در خصوص تهدیدات هویتی بعد از انقلاب چنین تبیین کرد :  درخصوص رعایت هویت اسلامی در معماری و شهر پس از انقلاب ،مصوبات خوبی صورت گرفته ، لکن در حوزه اجرا با تراکم فروشی  برای کسب در آمد شهرداریها و یا بدلیل سرعت ساخت و …. مورد توجه قرار نگرفته است . و در نظامات فنی اجرایی امور مهندسی نیز اصلاح رویکرد صورت نگرفته است.

همچنین بعد از انقلاب فرهنگی، حوزه اموزش عالی معماری و رشته های مرتبط بجز دو سه درس حکمت و معماری اسلامی ، مابقی دروس اصلاح نشده است . و در نتیجه پرورش یافته های این چهار دهه ، بر اساس همان فرایند آموزشی قبل از انقلاب آموزش می بینند .

درحوزه مهندسان معمار طراح معماری ساختمانها ، علیرغم تصویب دو دهه قانون نظام مهندسی ساختمان که براساس بند اول ماده ۲ وظایف سازمان تقويت‌ و توسعه ‌فرهنگ ‌و ارزشهاي ‌اسلامي ‌در معماري‌ و شهرسازي می باشد ، لکن تاکنون هیچ اهتمامی صورت نگرفته است ، مهندسان معماری که پروانه حرفه مهندسی گرفته و در بازار کار مشغول فعالیت هستند ، بدون آموزش این بند می باشند .

* وی در خصوص مظلومیت معماری اظهار داشت : مظلومیت معماری در پس از انقلاب بگونه ای است که حتی شاهد سخنان نسجیده برخی مسولان ( که در کسوت وزیر گردشگری می باشد ، مغضلاتی که در معماری از سده پیش تشدید شده است ف را به بعد از انقلاب انتساب داده است ، این خود یکی از اسیب های وارده بر پیکر نحیف معماری بدون چاره یابی برای رفع ضعفهای آن می باشد .

* ایشان در خصوص فقر هویتی در معماری ۴ ملیون مسکن  گفت : نهضت ساخت ۴ ملیون مسکن از سوی دولت انقلابی ایت الله رئیسی یک اقدام بسیار ضروری و مفید می باشد ، ولی نگرانی از فقر هویتی در معماری این ساختمان ها به لحاظ سرعت در اجرا و نیز عدم پایبندی مشاوران و مجریان به این مهم دغدغه اساسی ای است که بایستی تدابیری برای ان اندیشیده شود .

* وی در خصوص ریشه اشکالات معماری بیان داشت : معماری ساختمانها  منتج از آسیب پذیریهای درونی که امیال درونی معماران و متقاضیان مسکن می باشد ، و نیز تهدیدات بیرونی که مد و الگوهای نامتجانس با هویت بومی می باشد ، و عوامل اقتصادی ( سود اوری ) و منفعت محوری سرمایه گذاران و در نهایت ضعف های مدیریتی متولیان پروژه های شهرک سازی و ساختمان سازی می باشد  .

* دکتر سید جواد هاشمی فشارکی در پایان  در خصوص معماری در گام دوم انقلاب گفت : با ورود انقلاب اسلامی به دومین مرحله‌‌ی خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی که هدف آن  تشکیل تمدن نوین اسلامی  می باشد ، و براساس بند هفتم بیانیه گام دوم انقلاب که ترویج سبک زندگی اسلامی است ، ما موظف به ترویج معماری اسلامی و بومی می باشیم که تسهیل گر فرهنگ اسلامی و ایجاد شهر اسلامی است . و همچنین براساس این بند راهبردی که مبارزه با سبک زندگی غربی نیز تاکید شده است ،  سبک معماری غربی ، تهدیدگر فرهنگ بومی بوده و ما بایستی ازالگو ها و جلوه های معماری غربی پرهیز نماییم . و این موضوع مهم بایستی هم به مطالبه عمومی و هم مطالبه معماران متعهد از نهادهای مسول در آید .

***********پیوست *************

موضوع : معماریهای بی هویت سده گذشته ، تهدید هویت فرهنگی مناطق مختلف ایران

سه شنبه ۲۴ آبان ماه ۱۴۰۱ ساعت ۱۵ تا ۱۷

مکان : تهران . اندیشکده همت

سخنرانان :

هویت فرهنگی ، هویت در معماری ، تهدیدات هویتی – دکتر سید جواد هاشمی فشارکی ( دبیر هسته ملی معماری و شهراسلامی)

فرهنگ در اقلیم ، مزاج و کالبد – دکتر حمزه نژاد

اسلام در مفهوم دار واسعه – حجه الاسلام کشوری

حکمت متعالیه – استاد نقره کار

وحدت معرفت و سکونتگاه – خانم مهندس وقار

تهدیدات بهاییت و صهیون برای انهدام سرمایه معماری ایران – مهندس احمد مظفری

نشست آنلاین هسته ملی تخصصی:

https://www.skyroom.online/ch/amir0128/hastemelli

به عنوان میهمان وارد شوید

هسته ملی معماری و شهراسلامی

بسمه تعالی

معماری های بی هویت سده گذشته ، تهدید هویت فرهنگی مناطق مختلف ایران

سه شنبه ۲۴ آبان ماه ۱۴۰۱ بین ساعات ۱۵ تا ۱۷ – اندیشکده همت

برای ابتدای کار لازم است چند مفهوم بازخوانی شود

فرهنگ و هویت که خود آن هم به دو شاخه فرهنگ ایرانی و فرهنگ اسلامی تقسیم می گردد

بازتاب این دو مفهوم در معماری میتواند با سرفصلهای معماری و مسکن اقلیمی و دار واسعه مورد مطالعه قرار بگیرد

در پله پایین تر آن چند مطلب در نشست نیاز به ارائه و تحلیل دارد همراه با روند تحولات معماری ایران هم لازم است از صد سال پیش تا انقلاب و از انقلاب تا امروز بررسی بشود

سخنان امام امت در زمینه فرهنگ و جایگاه آن در زندگی و بازتعریف هویت و جنبه های شخصی و جامعه شناسی، هویت فرهنگی تهدیدات هویت بی هویتی دکتر سید جوواد هاشمی فشارکی ۲۰

باز نمایی فرهنگ در ۱-اقلیم  ۲-مزاج ۳-کالبد

برای این مفاهیم از اساتید معماری اسلامی دکتر حمزه نژاد ۲۰

و بازنمایی اسلام در

۱-  مفهوم دار واسعه ( حجه الاسلام کشوری)۲۰

۲-  حکمت متعالیه(استاد نقره کار)۲۰

۳-  وحدت معرفت و سکونتگاه( خانم مهندس وقار )۲۰

تهدیدات بهاییت و صهیون برای انهدام سرمایه معماری ایران و جنگ نرم مهندس احمد مظفری ۲۰

جایگاه فناوریهای های نو، ورود آهن و حلبی به ساخت و ساز و دور ماندن از فرمها و مصالح اقلیمی و تغییرات فرمی در مسکن ایرانیان و تجویز متحد برای همه اقلیم ها باید مد نظر قرار داشته باشد

نتایج این نشست :

به مجموعه ای از داده های کاربردی دست یافته می شود

که در مستندهای فطرس مدیا و رسانه ها قابل ارائه باشد.

مستندات به دست آمده از این نشست پشتوانه و مقدمه ای برای تحقیقات دانشگاهی و مطالبه گری های مردمی خواهد بود

هم افزایی و فتح باب ما بین اعضای جلسه برای مراحل بعدی و بازشناسی مسیر و راهگشایی برای نقشه راه کشور و سیاست گذاری کلان در تاثیر نقش معماری بر فرهنگ خواهد بود.