در این نوشتار نخست خلاصه ای زندگی نامه امام بیان شده و سپس صلوات خاصه امام هادی بصورت موضوعی تبیین شده است .
*
دکتر سید جواد هاشمی فشارکی
“امام هادی یا امام علی النقی (۲۱۲-۲۵۴ق) دهمین امام معصوم و فرزند امام جواد(ع) است. او از ۲۲۰ تا ۲۵۴ق به مدت ۳۴ سال، امامت را به عهده داشت. امام هادی با چند تن از خلفای عباسی از جمله متوکل همزمان بود و بیشتر سالهای امامت را در سامرا تحت محدودیتهای شدید حاکمان عباسی گذراند. مزار امام هادی در سامرا که به دلیل دفن وی و فرزندش امام حسن عسکری(ع)، حرم عسکریین خوانده میشود، از زیارتگاههای شیعیان در عراق است. حرم عسکریین در سالهای ۱۳۸۴ و ۱۳۸۶ش طی حملات تروریستی تخریب شد. ستاد عتبات عالیات ایران از سال ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۴ش آن را بازسازی کرده و سپس توسعه داده است. ”
این صلوات یک مقدمه و یک نتیجه دارد که بعد از (پس ، فَ ) آمده است . ابتدا و وسط و انتها درخواست از خداوند بوده و موضوع درخواست صلوات و درود بر آن امام همام می باشد .
در این صلوات برخی از صفات و ویژگیهای امام (ع) برشماری شده و سپس جایگاه امام در جامعه تبیین شده است ، که شاید هدف اصلی از صلوات ( با توجه به شرایط اختناق روزگار ) یاداوری راهنمای جامعه بودن و حجّت خداوند بر روی زمین می باشد ، که در قالب صلوات بیان شده است .
- ابتدا و وسط و انتها درخواست از خداوند :
خدایا اللّهُمَّ / ای پروردگار، يَا رَبِّ / ای معبود جهانیان. يَا إِلهَ الْعالَمِينَ
- موضوع درخواست :
درود فرست صَلِّ / بر او درود فرست صَلِّ عَلَيْهِ / برترین درود أَفْضَلَ مَا صَلَّيْتَ
- طرف مورد درخواست :
بر حسن بن علی بن محمّد، عَلَى الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ
- برخی از صفات و ویژگیهای امام (ع) براساس این دعا چنین است :
- نیکوکار، الْبَرِّ
- پرهیزگار، التَّقِيِّ،
- صادق، الصَّادِقِ
- وفادار، الْوَفِيِّ،
- نور تابنده، النُّورِ الْمُضِيءِ،
- خزانهدار دانشت، خازِنِ عِلْمِكَ،
- به یاد اندازهی توحیدت وَالْمُذَكِّرِ بِتَوْحِيدِكَ،
- و سرپرست فرمان و قانونت وَ وَلِيِّ أَمْرِكَ،
- و یادگار پیشوایان دین، وَخَلَفِ أَئِمَّةِ الدِّينِ
- جایگاه امام در جامعه :
- آن راهنمایان رشد یافته ، الْهُداةِ الرَّاشِدِينَ،
- و حجّت بر اهل دنیا، وَالْحُجَّةِ عَلَى أَهْلِ الدُّنْيا،
- اولاد رسولانت فرستادی، وَأَوْلادِ رُسُلِكَ
- بر یکی از برگزیدگان عَلَى أَحَدٍ مِنْ أَصْفِيائِكَ
- و حجّتهایت ، وَحُجَجِكَ
معارف صلوات بر امام هادی، حضرت امام علی النقی(ع)- به ترتیب وارده در دعا
- خدایا اللّهُمَّ
- درود فرست صَلِّ
- بر حسن بن علی بن محمّد، عَلَى الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ
- نیکوکار، الْبَرِّ
- پرهیزگار، التَّقِيِّ،
- صادق، الصَّادِقِ
- وفادار، الْوَفِيِّ،
- نور تابنده، النُّورِ الْمُضِيءِ،
- خزانهدار دانشت، خازِنِ عِلْمِكَ،
- به یاد اندازهی توحیدت وَالْمُذَكِّرِ بِتَوْحِيدِكَ،
- و سرپرست فرمان و قانونت وَوَلِيِّ أَمْرِكَ،
- و یادگار پیشوایان دین، وَخَلَفِ أَئِمَّةِ الدِّينِ
- آن راهنمایان رشد یافته الْهُداةِ الرَّاشِدِينَ،
- و حجّت بر اهل دنیا، وَالْحُجَّةِ عَلَى أَهْلِ الدُّنْيا،
- پس ، فَ
- بر او درود فرست صَلِّ عَلَيْهِ
- ای پروردگار، يَا رَبِّ
- برترین درودی که أَفْضَلَ مَا صَلَّيْتَ
- بر یکی از برگزیدگان عَلَى أَحَدٍ مِنْ أَصْفِيائِكَ
- و حجّتهایت و وَحُجَجِكَ
- اولاد رسولانت فرستادی، وَأَوْلادِ رُسُلِكَ
- ای معبود جهانیان. يَا إِلهَ الْعالَمِينَ
متن صلوات بر امام هادی، حضرت امام علی النقی(ع)
اللّهُمَّ صَلِّ عَلَى الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ الْبَرِّ التَّقِيِّ، الصَّادِقِ الْوَفِيِّ، النُّورِ الْمُضِيءِ، خازِنِ عِلْمِكَ، وَالْمُذَكِّرِ بِتَوْحِيدِكَ، وَوَلِيِّ أَمْرِكَ، وَخَلَفِ أَئِمَّةِ الدِّينِ الْهُداةِ الرَّاشِدِينَ، وَالْحُجَّةِ عَلَى أَهْلِ الدُّنْيا، فَصَلِّ عَلَيْهِ يَا رَبِّ أَفْضَلَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ أَصْفِيائِكَ وَحُجَجِكَ وَأَوْلادِ رُسُلِكَ يَا إِلهَ الْعالَمِينَ
ترجمه صلوات بر امام هادی، حضرت امام علی النقی(ع)
خدایا درود فرست بر حسن بن علی بن محمّد، نیکوکار، پرهیزگار، صادق، وفادار، نور تابنده، خزانهدار دانشت، به یاد اندازهی توحیدت و سرپرست فرمان و قانونت و یادگار پیشوایان دین، آن راهنمایان رشد یافته و حجّت بر اهل دنیا، پس بر او درود فرست ای پروردگار، برترین درودی که بر یکی از برگزیدگان و حجّتهایت و اولاد رسولانت فرستادی، ای معبود جهانیان.
شعر صلوات بر امام هادی (ع)
بر محو کننده سیاهی صلوات
بر حافظ دانش الهی صلوات
ذکر حسن عسکری ،آرام دل است
بر مژده ی پایان تباهی صلوات
« اللّهم صلّ علی مُحمّد و آلِ محمّد و عجّل فرجهم »
بر عسکری آن نور ولایت صلوات
بر آن گل گلزار رسالت صـلوات
خواهی که خدا گناه تو عفو کند
بفرست بر آن روح کرامت صلوات
« اللّهم صلّ علی مُحمّد و آلِ محمّد و عجّل فرجهم »
بهرِ مصباح رهبری صلوات
به گلِ باغ سروری صلوات
به نکو باب مهدی موعود
به رُخ پاکِ عسکری صلوات
« اللّهم صلّ علی مُحمّد و آلِ محمّد و عجّل فرجهم »
فرزند اما دهمین را صلوات
مفخر اهل زمین را صلوات
عسکری آن گلِ گلزار رسول
حجت دین مبین را صلوات
بر محوکننده سیاهی صلوات
بر حافظ دانش الهی صلوات
ذکر حسن عسگری(علیه السلام) آرام دل است
بر مژده پایان تباهی صلوات
« اللّهم صلّ علی مُحمّد و آلِ محمّد و عجّل فرجهم »
ای حسن نام و حسن ذات و صفات
جن و انس بر تو ملک عسکر مات
هر چه گویم به مدیح تو کم است
جز که خوانم مدیحت صلوات
« اللّهم صلّ علی مُحمّد و آلِ محمّد و عجّل فرجهم »
ما دیده به راه دلبری مه روئیم
با بادۀ ناب دیده را می شوئیم
در این شب پر شکوه با هر صلوات
تبریک به صاحب الزمان می گوئیم
« اللّهم صلّ علی مُحمّد و آلِ محمّد و عجّل فرجهم »
تانغمه ی شادی ازدل باغ شنفت
گل بانفس بهارخندیدوشکفت
میلاد امام عسکری رابه همه ی
بایک صلوات تهنیت باید گفت
« اللّهم صلّ علی مُحمّد و آلِ محمّد و عجّل فرجهم »
الا که موسم شادی و همدلی آمد
زمانِ ناد علیاً سینجلی آمد
زمین سامره را سینه منجلی آمد
دهم ولی خداوند را ولی آمد
که دومین حسن از چهارمین علی آمد
بر آن علی به گل روی این حسن صلوات
« اللّهم صلّ علی مُحمّد و آلِ محمّد و عجّل فرجهم »
ولّی ذات خدا شاه انس و جان است این
جهان جان نه، که جان همه جهان است این
چراغ اهل زمین، ماه آسمان است این
به جسم شرع و تن اهل دین روان است این
امام ما پدر صاحب الزمان است این
بر آن امام و بر این صاحب زمن صلوات
« اللّهم صلّ علی مُحمّد و آلِ محمّد و عجّل فرجهم »
چراغ دیده رخ دلربای این پسر است
تمام عالم خلقت برای این پسر است
چو ذات حق به دل خلق جای این پسر است
دل شکسته دلان آشنای این پسر است
سخن اگر به مدیح و ثنای این پسر است
به صفحه و قلم و منطق و سخن صلوات
« اللّهم صلّ علی مُحمّد و آلِ محمّد و عجّل فرجهم »
وزیده بوی گل مهر او ز هر چمنی
نیافریده خداوند همچو او حسنی
خوشا زبان و خوشا منطق و لب و دهنی
که در ثنای وجودش برآورد سخنی
به یاد رویش هر جا که هست انجمنی
سزد که خلق فرستد بر انجمن صلوات
« اللّهم صلّ علی مُحمّد و آلِ محمّد و عجّل فرجهم »
سلام خلق و درود خدا به جان و تنش
فدای لیلة میلاد و صبح آمدنش
جمال آینة ذات حیّ ذوالمننش
به باغ وحی دمد بوی گل ز پیرهنش
وجود مهدی موعود سرو نسترنش
به باغبان و بر این سرو نسترن صلوات
« اللّهم صلّ علی مُحمّد و آلِ محمّد و عجّل فرجهم »
ز پرده چهره چو بی پرده همچو ماه نمود
دل امام دهم را به یک کرشمه ربود
شهادتین ز لبهای جانفزاش سرود
به فاطمه به علی بر ائمه گفت درود
سپس بخواندن قرآن دهان چو غنچه گشود
به آیه آیۀ قرآن بر آن دهن صلوات
« اللّهم صلّ علی مُحمّد و آلِ محمّد و عجّل فرجهم »
خدا ستوده به قرآن خود عیان او را
رسول خوانده امام جهانیان او را
ستوده حجّت حق صاحب الزّمان او را
پدر گرفته در آغوش خود چو جان او را
نهاده بوسه به حسن و لب و دهان او را
بر آن لبی که ورا گشته بوسه زن صلوات
« اللّهم صلّ علی مُحمّد و آلِ محمّد و عجّل فرجهم »
الا که حجّت ذات خدای دادگری
ز سروران جهان تا جهان بپاست، سری
سران خلق سراسر ستاره تو قمری
به فاطمه پسری و به مهدیش پدری
ز وصف خوبتران زمانه خوبتری
به حضرت تو ز دادار ذوالمنن صلوات
« اللّهم صلّ علی مُحمّد و آلِ محمّد و عجّل فرجهم »
سلام باد به جان و درود بر بدنت
روان عیسی مریم ز فیض پیرهنت
هزار موسی عمران به طور هم سخنت
نشان بوسۀ داود بر لب و دهنت
گرفته یوسف صدیق جان ز فیض تنت
تو را ز جمله نبیّین به جان و تن صلوات
« اللّهم صلّ علی مُحمّد و آلِ محمّد و عجّل فرجهم »
به وصف توچه توان گفت کس که خود حسنی
به شهر سامره و باغبان هر چمنی
قسم به حق خدا ز وصف منی
نکوتر از گل توصیف و برتر از سخنی
تو خود به گلشن توحید باغ یاسمنی
به لاله رخت از باغ یاسمن صلوات
« اللّهم صلّ علی مُحمّد و آلِ محمّد و عجّل فرجهم »
ز آب جوی تو خضر وجود رخ شوید
به شوق کوی تو پیر طریق ره پوید
زمان به گردش خود گردد و تو را جوید
بهشت لالة خود از دم تو می بوید
ز زلف پر شکنت عطر تازه می روید
به عطر تازۀ آن زلف پر شکن صلوات
« اللّهم صلّ علی مُحمّد و آلِ محمّد و عجّل فرجهم »
خوشا دلی که بُود باغ جنّت غم تو
خوشا گلی که گرفته است فیض از دم تو
دل هزار سلیمان اسیر خاتم تو
سلام بر تو و بر مهدی مکرّم تو
ثنای تو است نه تنها به نظم «میثم» تو
تو را ز پیر و جوان و ز مرد و زن صلوات
« اللّهم صلّ علی مُحمّد و آلِ محمّد و عجّل فرجهم »
منابع :
- منبع ترجمه : پایگاه اطلاع رسانی استاد حسین انصاریان https://erfan.ir/m675
- منبع شعر : پایگاه صد صلوات blog.ir
- خلاصه زندگی نامه : ویکی شیعه https://fa.wikishia.net/view/%D8