در این نوشتار تعاریف تولید و جهش تولید و اولویتهای تولید در هریک از سازمانها و نهادها تبیین شده و ضرورت بررسی و ارزیابی میزان تحقق “جهش تولید” آنها مورد تاکید قرار گرفته است .
دکتر سید جواد هاشمی فشارکی
عنوان سال در سنوات اخیر : طی چند سال اخیر عنوان محوری سال از سوی رهبر انقلاب موضوعات اقتصادی بوده است، به‌خصوص در سه سال اخیر که «حمایت از کالای ایرانی» ، « رونق تولید» و « جهش تولید» شعار سال بوده است؛ چنانچه این موضوع مورد توجه جدی نهادهای ذیربط قرار می‌گرفت بسیاری از مشکلات کشور یا به وجود نمی‌آمد و یا به بحران تبدیل نمی‌شد .لذا ضرورت دارد مدیران کشور تحقق عنوان محوری سال را مبنای برنامه‌ریزی خود قرار دهند.
بدنبال تعیین عنوان سال ۱۳۹۹ به نام “جهش تولید” از سوی رهبر انقلاب اسلامی ، نگارنده درابتدای سال، الزامات تحقق شعار سال را در حوزه ها و بخشهای مختلف تبیین کرده و طی یادداشتی تحت عنوان “ الزامات تحقق «جهش تولید» فراتر از سخنرانی هاست ” در ایسنا منتشر شد . اینک که پایان سال می باشد ، بایستی میزان تحقق جهش تولید در سازمانی مورد ارزیابی قرارگیرد و محکی از میزان تعبیت از این فرمایش رهبر انقلاب و تامین این نیاز ضروری کشور باشد. و اداراتی که بنر های بزرگی در ورودی خود نصب کردند ودر صفحه نخست پایگاه اطلاع رسانی خود درج کردند ومسولینی که در سخنرانی های خود رجزها خواندند ، میزان از حرف تا اقدام عملی شان مشخص شود .
- اقتصاد موتور محرک جامعه و تولید ماده محترقه این موتور است «اقتصاد یک نقطه کلیدی تعیین‌کننده است… اقتصاد البته هدف جامعه اسلامی نیست، اما وسیله‌ای است که بدون آن نمی‌توان به هدف‌ها رسید. تأکید بر تقویت اقتصاد مستقل کشور که مبتنی بر تولید انبوه و باکیفیت و توزیع عدالت محور و مصرف به‌اندازه و بی اسراف و مناسبات مدیریتی خردمندانه است» (بند نخست توصیه سوم، بیانیه گام دوم انقلاب، رهبر معظم انقلاب، بهمن ۱۳۹۷)
- تولید از ریشه لغوی ولد و به مفهوم ایجاد کردن، به وجود آوردن و زایش است که در حوزه‌های مختلف موضوعیت دارد؛ تولید صنایع سبک و سنگین، صنایع و لوازم ساختمانی، صنایع معدنی، مواد کانی و معدنی، صنایع شیمیایی، صنایع نفتی و پتروشیمی، صنایع تبدیلی، محصولات کشاورزی، صنایع‌دستی، صنایع، محصولات و مواد غذایی، لوازم بهداشتی، درمانی و بیمارستانی، صنایع دفاعی و امنیتی، لوازم مخابراتی و ارتباطی، محصولات فرهنگی، محصولات نرم‌افزاری، محصولات نوشت‌افزاری، لوازم‌خانگی و اداری، لوازم صوتی و تصویری و ده‌ها حوزه دیگر که هر کدام ده‌ها و بلکه صدها جزئیات کالا و محصولات دارند که مورد نیاز هر جامعه‌ای است و دولت‌ها برای تأمین آن از طریق تولید داخلی یا واردات از سایر کشورها اقدام می‌کنند.
- تولید در نام‌گذاری سال ۹۹ یعنی تولید داخلی و علی‌القاعده به مفهوم مونتاژ داخلی نیست، بلکه به مفهوم بومی بودن تولید است به‌گونه‌ای که وابستگی به خارج کاهش یابد؛ این بدان معناست که تولیدات نیازهای ضروری باید در داخل کشور صورت گیرد تا نیازهای جامعه بدون تکانه های اقتصادی تولید و تأمین شود.
- جهش یعنی رشد شتابان، تولید با رشد فزاینده، رشدی که شیب مثبت افزایش تولید تند و متفاوت با شیب عادی و متعارف سالانه باشد، رشدی که درخشان و استثنایی و خیره‌کننده باشد .
- جهش تولید یعنی به حداکثر رساندن ظرفیت تولید و در بعضی از موارد و افزایش چند برابری تولید داخلی کشور ودر مجموع شیب نمودار رشد تولید در سال ۱۳۹۹ بایستی از شیب نمودار رشد تولید در سال های قبل ، تندتر باشد . ودر یک نگاه کلی به نمودار تولید بایستی، تغییر رشد مشهود باشد .
- هدف‌گذاری جهش تولید : در هدف‌گذاری جهش تولید در کشور باید تمرکز بر تأمین نیازهای جامعه باشد به نحوی که واردات را به‌شدت کاهش داده و حتی در بسیاری از موارد بی‌نیاز از واردات شویم، به‌خصوص در کالاهای اساسی مردم و جامعه، کالاهای کلیدی و حیاتی کشور، کالاهای زیاد ارز بر، کالاهای پرمصرف جامعه و در اولویت آنها نیز تولید کالاهایی که در معرض تحریم دشمنان قرار دارند، است. علی‌القاعده کالاهای لوکس، تزیینی، تجملی، تشریفاتی، آرایشی، تفننی و… ضمن اینکه در شرایط تحریم کشور باید ممنوع‌الورود باشند بایستی در اولویت آخر تولید قرار داشته باشند.
- اولویت «جهش تولید» : خط مقدم «جهش تولید» تولید صنایعی است که کشور در برابر تهدیدات دشمن محافظت می‌کند، شامل صنایع و محصولات مقابله با تهدیدات زیستی (بیولوژیکی)، شیمیایی، تهدیدات سایبری، مخابراتی و ارتباطی، بهداشت، درمان، دارو و سلامت، دفاعی، دام، طیور، کشاورزی، غذایی و امثال آن است که باید صد درصد نیاز کشور در داخل صورت گیرد و به نحوی باشد که به‌صورت سالانه با افزایش جمعیت، افزایش یافته و متناسب با تهدیدات نیز ارتقاء کیفی یابند.
- در چهار پنج سال گذشته کشور با چالش‌های مختلفی مواجه بوده است، افزایش تحریم‌ها از سوی شیطان بزرگ، افزایش واردات بی‌رویه، به‌خصوص کالاهای لوکس و مصرفی و همچنین کالاهایی که در داخل وجود داشته و نیاز به حمایت داشته‌اند، تعطیلی و یا کاهش تولید، رکود بازار و کاهش درآمد عمومی و به‌موازات آن رشد سرسام‌آور قیمت‌ها تا چند برابر که مشکلات معیشتی سخت و بی‌سابقه‌ای را برای مردم کشورمان رقم زده است.
تحقق “جهش تولید” در سازمان ها
- برای تحقق عنوان محوری سال بایستی موارد ذیل از ابتدای سال از سوی نهادهای ذیربط صورت می گرفت و تا پایان سال در بخشهای مختلف محقق و جامعه بهره‌مند می گردیدند:
الف) مجلس شورای اسلامی: غیر از بیانیه حمایت از شعار سال مجلس باید با مصوبات قانونی دولت را موظف به حمایت بیشتر از تولیدکنندگان کند، همچنین بانک‌ها را از واسطه‌گری و خرید املاک و امثالهم منع کرده و موظف به حمایت مالی از تولید میکرد.
ب) قوه قضاییه: با نظارت بیشتر و رسیدگی به مشکلات تولیدکنندگان داخلی به‌خصوص در امور حیاتی و نیازهای اساسی جامعه با مانعان جهش تولید برخورد میکرد ، همچنین جهش در رسیدگی به پرونده‌های قضایی و کاهش زمان دادرسی ضرورت دارد.
ج) دولت: محدودیت سخت‌گیرانه برای واردات به‌خصوص برای کالاهایی که در داخل در حال تولید بوده و یا امکان تولید و یا افزایش آن وجود می داشت، حمایت از تولیدکنندگان داخلی، کاستن از موانع تولید، کوتاه کردن فرآیند مجوزها، سرازیر کردن و سهل کردن تسهیلات بانکی و کاهش بهره بانکی و تمهیل سررسید وام‌های گذشته مشروط بر افزایش تولید واحدها، حمایت از صنایع کوچک، استفاده از ظرفیت بسیج، ارائه بسته مشوق‌ها به تولیدکنندگانی که در سال جدید با جهش تولید مواجه بودند و تقدیر از جهش دهندگان تولید در پایان سال ۹۹ در موارد ذیل:
- وزارت راه و شهرسازی با حمایت از شرکت‌ها در جهش تولید مصالح و لوازم ساختمانی
- وزارت بهداشت با حمایت از شرکت‌ها در جهش تولید دارو و لوازم درمانی و بیمارستانی
- وزارت جهاد کشاورزی، تلاش مضاعف در جهش تولید محصولات کشاورزی و باغی و دامی
- وزارت صمت با حمایت در جهش تولید صنایع بزرگ و کوچک
- وزارت تحقیقات، علوم و فناوری، تلاش در جهش تولید دانش و درنوردیدن مرزهای دانش جهانی
- وزارت آموزش‌وپرورش: تلاش در جهش تولید منابع درسی و آموزشی
- وزارت علوم و تحقیقات و فناوری: جهش تولید منابع اسلامی دانشگاهی و فناوری‌های بومی
- وزارت ارتباطات: تلاش در جهش تولید محصولات مخابراتی و ارتباطی و صوتی و تصویری و سرعت بخشی در تولید مرکز دیتای ملی
- وزارت کار و امور اجتماعی: تلاش در جهش تولیدات اشتغال‌زا
- وزارت ورزش: جهش تولید آیین‌نامه‌هایی که مروج اخلاق اسلامی و پهلوانی را در کشور و جهان گسترش دهد
- وزارت امور خارجه باید جهش تولید دیپلماسی انقلابی به دور از اتکا به برجام را در برنامه‌ریزی‌های خود قرار دهد
- سفارت‌خانه‌های ایران در کشورهای مختلف به‌خصوص در کشورهای اسلامی و منطقه و به‌ویژه در محور مقاومت از یکجانشینی بیرون آمده و زمینه‌های صدور کالاهای ایرانی به کشور مورد مأموریت خود را معرفی و بستر کار را تسهیل نموده و ارتقاء دهند.
- وزارت کار و امور اجتماعی: تلاش در جهت تولید اشتغال به‌خصوص برای جوانان
- وزارت اقتصاد و دارایی: تلاش در جهش کسب منابع درآمدی دولت، به‌خصوص از فرارهای مالیاتی
- سازمان مدیریت: پیگیری مجدانه موارد فوق
- بنیاد مسکن انقلاب اسلامی: تلاش در جهش تولید واحدهای روستایی مقاوم
- بانک‌ها: جهش ارائه تسهیلات و خدمات بانکی به تولیدکنندگانی که با افزایش ظرفیت و تولید روبرو می بودند .
- سایر وزارت خانه و سازمان‌های دولتی و شرکت‌های خصوصی به‌تناسب رسالت خود جهش تولید در حوزه کاری مربوطه‌شان را دنبال می کردند.
د) سایر:
- بخش خصوصی: تلاش در جهش تولید محصولات خود
- سازمان صداوسیما: تلاش در جهش تولیدات غنی رادیویی و تلویزیونی
- رسانه‌ها: در ایجاد فرهنگ‌سازی جهت استفاده از کالاهای داخلی اهتمام و از تبلیغ هر نوع کالای خارجی امتناع ورزیده، از کارشناسان مختلف مدیریت، صنایع و… دعوت به عمل می اوردندتا راه‌های افزایش تولید را معرفی و بخش‌هایی که با جهش تولید مواجه بوده‌اند را معرفی کنند.
- قوای دفاعی و نیروهای مسلح کشور: تلاش در جهش تولیدات دفاعی و پشتیبانی‌کننده دفاع و جهش در تولید بازدارندگی کشور در برابر تهدیدات
- بسیج‌مستضعفین: تلاش مضاعف در خدمت‌رسانی خود به محرومین و سازندگی کشور و مقابله با ویروس کرونا ( که البته با طرح شهید سلیمانی کار گسترده ای انجام شد .)
- و در نهایت وظیفه اصلی و اساسی مردم درحمایت از تولید داخلی بوده و خواهد بود .
جمع بندی وسخن پایانی
- عملکرد میزان تولید همه نهادها بخصوص در سال ۱۳۹۹ ، بایستی بررسی شده و میزان تحقق جهش تولید ارزیابی شود و محکی باشد ، از میزان تعبیت از این فرمایش رهبر انقلاب و تامین این نیاز ضروری کشور .
- متاسفانه در سال ۱۳۹۹ ؛ تعطیلی و توقف تولید ادامه یافت ، واردات بی رویه و کالاهای لوکس و غیر ضروری ادامه یافت ، کمبود نیازهای اساسی و تداوم گرانی تداوم داشت و مشکلات زیادی را برای مردم بوجود اورد .
- جهت سالهای اتی بایستی برخورد شعاری ممنون شود .وهر اداره ونهادی در ابتدای سال راهبردهایش برای تحقق عنوان سال را ذکر کند و دنبال کند .و در پایان سال گزارش واقعی دهد . و سازمان بازرسی کل کشور نظارت نماید .
- همه سازمانها و نهادها باید علاوه بر تراکت در ورودی ادارات و سازمانها و سخنرانی و خطابه، براساس عنوان محوری سال و بیانیه گام دوم انقلاب برای تک‌تک ادارات و سازمان‌های زیر مجموعه خود برنامه تهیه کند، به نحوی که تا پایان سال در تمامی بخش‌ها با جهش تولید مواجه شویم تا هم کارخانه‌ها رونق و توسعه یابند، هم نیاز داخل تأمین و هم مشکلات مردم کم شود، هم اشتغال و درآمد مردم افزایش یابد وهم درآمد ملی ارتقا یابد. اگر چنین شود در سال بعد می‌توان با جهش دوم تولید، بازارهای جهانی را کسب کرد و کشور از یک درآمد پایدار برخوردار شده و از وابستگی به درآمد نفت خارج شود. اگر چنین شد، می‌توان نمره قابل‌قبول در سال آخر خدمت دولت فعلی ثبت کرد.
- سخن پایانی اینکه بندی از بیانیه گام دوم انقلاب که باید مورد توجه بیشتر قرار بگیرد: “«دهه دوم چشم‌انداز باید زمان تمرکز بر بهره‌داری از دستاوردهای گذشته و نیز ظرفیت‌های استفاده نشده باشد تا پیشرفت کشور از جمله در بخش تولید و اقتصاد ملی ارتقاء یابد» ” (رهبر انقلاب ، مقدمه هفت سرفصل توصیه‌ها، بیانیه گام دوم انقلاب، بهمن ۱۳۹۷)
دکتر سید جواد هاشمی فشارکی، مؤلف کتاب « فرهنگ موضوعی بیانیه راهبردی گام دوم انقلاب »
