ژانر دفاع مقدس در سینمای مقاومت
ژانر دفاع مقدس در سینمای مقاومت

سینمای مقاومت مفهومی عام‌تر از سینمای دفاع مقدس دارد چراکه اگر سینمای دفاع مقدس را سینمایی در تقدیس دلاوری‌ها و رشادت طلبی‌های ایرانیان در جنگ تحمیلی قلمداد کنیم، سینمای مقاومت شامل همه انواع مبارزه با ظلم در همه جای جهان و در همه زمان‌ها است.

سینمای مقاومت یکی از حوزه‌های مهمی است که تاثیر بسیار زیادی بر سینمای دفاع مقدس داشته است. در واقع صحبت از سینما در این روز‌ها که سایه شوم جنگ و برجسته شدن مفهوم مقاومت پس از جنگ ۸ ساله، بیش‌ازپیش برجسته شده، شاید برای برخی مساله‌ای در اولویت چندم باشد، اما حقیقت چیز دیگری است.

نگاهی به کارنامه درخشان سینمای مقاومت و ژانر برجسته آن یعنی سینمای دفاع مقدس گویای این نکته است که همواره باید برای سینما، اهمیت و کارکرد آن اولویتی درخور قائل شد.

ژانر دفاع مقدس در سینمای مقاومت ایران نشان از برجستگی و اولویت سینما در روز‌هایی دارد که کار فرهنگی‌ شان و جایگاهی برجسته داشته است و هم‌زمان با مجاهدینی که در میدان مبارزه و در زمین جنگ حاضر می‌شدند، فیلم‌های سینمایی با محوریت مقاومت نیز تولید و برای مردم ملجائی از امید و انگیزه بود.

سینمای مقاومت مفهومی عام‌تر از سینمای دفاع مقدس دارد چراکه اگر سینمای دفاع مقدس را سینمایی در تقدیس دلاوری‌ها و رشادت طلبی‌های ایرانیان در جنگ تحمیلی قلمداد کنیم، سینمای مقاومت شامل همه انواع مبارزه با ظلم در همه جای جهان و در همه زمان‌ها است.

بر این اساس سینمای ایران بعد از انقلاب موازی با کار سینماگرانی که رشادت‌ها و مباحث جنگ عراق را به تصویر می‌کشیدند به دادخواهی سایر مظلومان جهان پرداخت و صدایی برای انعکاس تظلم خواهی و تقدیس مقاومت شد. جرقه‌های نخستین سینمای مقاومت هم در همین زمان برجسته شد و سینماگران ایرانی به تولید آثاری در این حوزه مشغول شدند.

نگاهی به فیلم‌های مقاومت

سرب (۱۳۶۷)؛ مسعود کیمیایی نخستین فیلم‌سازی است که دربارهٔ مساله فلسطین فیلم ساخته؛ وی موضوع مهاجرت یهودیان ایرانی به ارض موعود (اسرائیل) در سال ۱۳۳۰ را دست‌مایه ساخت این فیلم کرده است.

آتش پنهان (۱۳۶۹)؛ آتش پنهان به کارگردانی حبیب کاووش، فیلمی است که مناسبات اسرائیل و رزمندگان فلسطینی را به نمایش می‌گذارد.

ژانر دفاع مقدس در سینمای مقاومت

بازمانده (۱۳۷۳)؛ سیف‌الله داد سومین فیلم‌ساز ایرانی است که دفاع فلسطینیان از وطن خود را دستمایهٔ ساخت فیلمی کرده که در آن به اشغال فلسطین توسط صهیونیست‌ها به‌عنوان یکی از مسائل مهمی که توسط جامعه جهانی مغفول واقع‌شده است می‌پردازد.

لبنان عشق من (۱۳۷۴)؛ به کارگردانی حسن کاربخش داستان ماری، امدادگری فرانسوی است که همراه با نیرو‌های صلیب سرخ به کمک آسیب دیدگان جنگ اسراییل و لبنان آمده است. او و همکارانش هنگامی‌که تعدادی از بچه‌های بی‌سرپرست را از خیابان جمع کرده‌اند، توسط نیرو‌های اسراییلی در جاده متوقف می‌شوند. اسراییلی‌ها که حضور نیرو‌های صلیب سرخ را به‌عنوان شاهدان جنایت‌های خود مزاحم می‌بینند، آمبولانس را منفجر می‌کنند. ولی ماری موفق به فرار می‌شود.

قاعده بازی (۱۳۷۶)؛ ساخته سیدعبدالرضا نواب صفوی داستان یک هواپیمای ۴۷۴ است که از وین عازم تل آویو است، توسط نیرو‌های مبارز فلسطینی ربوده می‌شود. دولت صهیونیست برای استفادهٔ تبلیغاتی، ترجیح می‌دهد که مسافران به نحوی از بین بروند، اما مبارزان فلسطینی برای نجات جان مسافران نقشهٔ صهیونیست‌ها را خنثی می‌کنند.

هفت‌سنگ (۱۳۷۶)؛ ساخته سیدعبدالرضا نواب صفوی داستان دیوید پسر خاخام الیاس مشوه شمعون پس از سال‌ها اقامت در هلند و پایان تحصیلاتش برای زیارت و ملاقات با شخصی به نام شیخ کریم وارد فلسطین می‌شود. خاخام که قصد دارد پسرش را در الخلیل نگه دارد و برای آیندهٔ او در دستگاه حکومتی صهیونیست‌ها امید‌ها دارد، دیوید را به مقامات معرفی می‌کند، اما مأموران موساد که از مقاصد ضدصهیونیستی دیوید مطلع شده‌اند به دنبال او می‌روند.

چشمان آبی زهرا (۱۳۸۱)؛ سعید سلطانی در «چشمان آبی زهرا» درواقع روایتی نمادین از به وجود آمدن کشور جعلی اسرائیل را ارائه می‌کند. به این معنی که تئودور (فرزند یکی از مقامات اسرائیلی)، به‌عنوان یک کودک ناقص‌الخلقه، استعاره‌ای از رژیم صهیونیستی است که با دزدیدن اجزای سایرین در پی زنده نگه‌داشتن خود است.

قناری (۱۳۸۲)؛ جواد اردکانی در فیلم «قناری» سعی در بازنمایی این مطلب دارد که با اشغال فلسطین توسط صهیونیسم جای آرامی برای زندگی باقی نمانده است.

هیام (۱۳۸۲)؛ محمد درمنش در فیلم «هیام»، عشق به وطن و مقاومت در برابر اسرائیل را دستمایهٔ ساخت این فیلم قرار داده است.

زخم زیتون (۱۳۸۳)؛ این فیلم که توسط “محمدرضا آهنج” کارگرانی شده داستان زنی است که همسرش از مبارزان علیه اشغالگری اسرائیل است. وی که با حضور همسرش در جهاد علیه اسرائیلی‌ها مخالف است، در اثر اتفاقی مجبور می‌شود خودش نیز در جریان مبارزه قرار بگیرد.

تولدی دیگر (۱۳۸۶)؛ ساخته عباس رافعی، داستان زهیر ملوان جوانی است که برای کسب درآمد بیشتر از لبنان خارج‌شده و در یک کشتی که عازم آفریقای جنوبی است مشغول به کار است. وی هنگامی‌که باخبر می‌شود همسرش در جنگ گم‌شده به لبنان برگشته و به جستجوی همسرش می‌پردازد.

بیگانگان (۱۳۸۸)؛ فیلم سینمایی بیگانگان به کارگردانی عباس رافعی به زبان‌اصلی عربی و با حضور عواملی از کشور‌های آلمان، سوریه، لبنان و مصر در شهر‌های لاذقیه، جولان و دمشق فیلم‌برداری شده و در مورد دختر و پسری است که در آستانه ازدواج هنگام فرار با خانواده‌های خود در بندر حیفا یکدیگر را گم می‌کنند. جستجوی آن‌ها برای یافتن یکدیگر ۴۰ سال طول می‌کشد. در خلال این جستجو تاریخ کشور فلسطین و جریان اشغال آن توسط صهیونیست‌ها روایت می‌شود.

ژانر دفاع مقدس در سینمای مقاومت

شکارچی شنبه (۱۳۸۸)؛ پرویز شیخ‌طادی در این فیلم ماجرای استحاله فکری و ذهنی یک کودک و حرکت از فطرت پاک انسانی تا تبدیل‌شدن به موجودی خشن، خطرناک و خون‌ریز را به تصویر کشیده است. این فیلم درواقع در مورد آموزش‌های ایدئولوژیک صهیونیسم به فرزندان خود می‌باشد.

۱۴) سی‌وسه روز (۱۳۸۹)؛ به کارگردانی جمال شورجه روایتی واقعی از مقاومت یک روستای مجاور با اسرائیل است که از حمله اسرائیلی‌ها به دیگر جناح‌های مقاومت جلوگیری می‌کند.

ریسمانی نزدیک‌تر از رگ (۱۳۹۰)؛ اثری اقتباسی برگرفته از رمانی به همین نام است که توسط «عبدالقدوس الامین» نوشته شده است. این فیلم داستان زندگی یک خانواده لبنانی در طول ۱۶ سال اشغال جنوب لبنان است که درواقع نگاهی به مقاومت مردم در این کشور دارد. مسعود اطیابی کارگردان اثر، برای این فیلم توانست جایزه بهترین فیلم بیداری اسلامی سی‌امین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر را از آن خود کند.

در پایان باید گفت سینمای مقاومت می‌تواند به تولید آثار مهم و قابل توجهی در آینده نزدیک دست یابد.

انتهای پیام/۱۲۰