در جهان امروز که تضاد و تقابل منافع بین کشورهای مختلف وجود دارد و بدنیال آن نیز نزاعها و درگیریها یا مذاکره و… وجود دارد ، سوالی که مطرح میشود اینست که کدامیک از سیاستهای زیر اقتضا میکند . این نوشتار گزینه های مذاکره وگفتگو وتعامل ، مسامحه و تساهل ؛ بی خیالی و بی تفاوتی ؛ مبارزه و مقابله و همچنین مقاومت اسلامی را مورد واکاوی قرارداده است .
دکتر سیدجواد هاشمی فشارکی
- مذاکره وگفتگو وتعامل
مذاکره گفتگویی میان دو یا چند فرد یا گروه یا کشور است که با هدف دستیابی به یک درک مشترک، رفع نقاط اختلاف، یا رسیدن به منفعتی در نتیجه آن گفتگو، ایجاد توافق در خصوص دوره های اقدام، چانه زنی برای منفعت گروهی یا جمعی، یا حصول نتیجه ای رضایت بخش برای منفعت تمامی افراد یا گروه های درگیر در فرایند مذاکره، انجام می شود .لکن امریکاییها وغربی ها در آغاز موضوع مذاکره را مطرح میکنند ولی در واقع بدنبال تحمیل اراده سیاسی خود و با استفاده از ابزارهای مختلف قطع نامه های سازمان ملل و فشار سیاسی و نظامی و….. می باشند.
برمبنای تجربه های مختلف عینی درجهان وایران رهبرانقلاب چنین تبیین کرده اند :”سردمداران نظام سلطه نگرانند؛ پیشنهادهای آنها عموماً شامل فریب و خدعه و دروغ است. امروز ملّت ایران علاوه بر آمریکای جنایت‌کار، تعدادی از دولتهای اروپایی را نیز خدعه‌گر و غیرقابل اعتماد میداند. دولت جمهوری اسلامی باید مرزبندی خود را با آنها با دقّت حفظ کند؛ از ارزشهای انقلابی و ملّی خود، یک گام هم عقب‌نشینی نکند؛ از تهدیدهای پوچ آنان نهراسد؛ و در همه حال، عزّت کشور و ملّت خود را در نظر داشته باشد و حکیمانه و مصلحت‌جویانه و البتّه از موضع انقلابی، مشکلات قابل حل خود را با آنان حل کند. در مورد آمریکا حلّ هیچ مشکلی متصوّر نیست و مذاکره با آن جز زیان مادّی و معنوی محصولی نخواهد داشت. ” ( رهبرانقلاب ؛بند دوم توصیه ششم گام دوم انقلاب اسلامی ؛ ۲۲بهمن ۱۳۹۷)
دولت دوازدهم مایل بود که برجام که حاصل مذاکره با غربیها بود را به عنوان مهم ترین دستاوردش معرفی کند، ولی چنین نشد و دولت دوازدهم با ۸سال فرصت سوزی و خسارت سنگین به سبب امضای برجام ومحدودیتهای پیش آمده ، مایه ی عبرت آموزی شد. رهبر انقلاب در آخرین دیدار دولت ۱۲ برای جلوگیری از احتمال تکرار این تجربه خسارت بار برای دولتهای بعدی این واقعیت را هشدار دادند که برای برون رفت از مشکلات توجه به ظرفیت‌های داخلی است ؛ چراکه ماحصل ۸ سال مذاکره و تکیه به غربی ها نه تنها سودی برای دولت یازدهم ودوازدهم نداشت بلکه خاطرات تلخی از آنها در ذهن مردم نقش بست . و مایه عبرت تاریخ شد .
- مسامحه و تساهل
مسامحه یعنی با کسی آسان و سهل فرا گرفتن و اغماض بوده و دستور اسلام به تسامح و تساهل به مثابه یک فضیلت اخلاقی بشمار میرود و موارد تسامح و تساهل در رویارویی با مردم ، در تشریع ، در دعوت مردم به دین ، در همزیستی مسالمتآمیز مسلمانان با یکدیگر وبا پیروان ادیان دیگر و همچنین در زمامداری و مدیریت جامعه می باشد .لکن در برابر حقوق مردم، برقراری عدل و مبارزه با ظلم و شرک وکفر و نفاق و انحراف برعکس آن ،مسامحه وتساهل جایی نداشته و بر قاطعیت تاکید شده است .
- بی خیالی و بی تفاوتی
در اسلام بی خیالی وجود ندارد و در سخنان معصومین ، شخص بی تفاوت، بی دین معرفی شده است؛ می توان یکی از آثار بی تفاوتی را بی دینی قلمدادکرد . «بی تفاوتی» در جامعه، آفت بسیاری از امور خواهد شد . ضمن اینکه در نظام سلطه بین المللی حاکم برجهان؛ براساس منافع دول استعمار عمل کرده و بی تفاوتی اصلا معنا نداشته و انان چنین مجالی را به کشورها نمیدهند .
- مبارزه ومقابله
یکی از مهمترین اهداف رسالت انبیاء، مبارزه با ظلم و ستم بوده است و ظلم‌ستيزى و عدم سكوت در برابر ظالمان، ويژگى اهل ایمان در اسلام شمرده میشود و لزوم پرداختن حکومتهای الهی، به مبارزه با ظلم یکی از تکالیف مهم می باشد .
خداوند متعال جهاد را یکی از واجبات مهم قرار داده و به پیامبرش دستور داده که بر دشمنان سخت گرفته و با آنان جهاد نماید: اى پیامبر! با کافران و منافقان جهاد کن، و بر آنها سختگیر.«یا أَیُّهَا النَّبِیُّ جاهِدِ الْکُفَّارَ وَ الْمُنافِقِینَ وَ اغْلُظْ عَلَیْهِم»؛چراکه سستی در برابر دشمنی که از هر فرصتی برای ضربه زدن استفاده میکند باعث نابودی دین و مؤمنان خواهد بود. لذا در شرایط جهان امروز ؛سازمان ملل در سیطره کفار قراردارد؛ بایستی با تدبیر و بعنوان گزینه نهایی عمل شود . مگر آنکه ضرورت ایجاد کند و حکم ولی فقیه صادر شود.
- مقاومت اسلامی
بامطالعه اندیشه اسلامی، سیاسی امام خمینی(ره) به‌عنوان احیاگر اسلام ناب محمدی درمی‌یابیم که ایشان با اتکا بر مبانی فقه اسلامی و برمبنای تکلیف دینی با مقاومت در برابر استکبار جهانی به‌عنوان سمبل نظام ظالم جهانی درجهت نجات مظلومین و حاکم نمودن مستضعفین بر عالم در مقابل مستکبرین پای در میدان مبارزه گذارد و با انفجار نور فجر ۵۷ ، پس از پیروزی انقلاب اسلامی بارقه‌ی امیدی در دل دیگر جنبشهای اسلامی در جهان ایجاد نموده و توانسته است تا معادلات جهانی را دستخوش تغییرات بنیادین نماید.
تحولات منطقه‌ای انقلاب اسلامی و راهبرد ارائه شده با اندیشه امام خمینی (ره) تبیین شده و تاثیرات این تفکر انقلابی را در جنبشهای اسلامی معاصر را روشن می‌سازد به‌خصوص درباره نخستین مکان عملی در کشورهای اسلامی یعنی جنبش مقاومت حزب‌الله که با تاثیرپذیری بسیار زیادی از تفکر و راهبرد مقاومت به پیروزی‌های خارق‌العاده‌ای در برابر دشمن واحد جهان اسلام یعنی اسرائیل غاصب دست یافته است .آنان با درک صحیح از موقعیت ونقش ولایت‌فقیه در جهان اسلام و نوع نگاه عقیدتی به رهبری امام خمینی(ره) و در ادامه نیز تحت هدایت های امام خامنه‌ای توانسته اند با به‌کارگیری راهبرد مقاومت باعث ایجاد یک قدرت منطقه ای مبدل شده و بارقه‌های امید در جهان اسلام و تمایل ملل مسلمان به این راهبرد شدند.بخصوص اینکه حزب الله در برابر داعش در سوریه نقش بسیار مهمی ایفا کرده و اینک مانند خار چشم دشمنان اسلام در مناطق مختلف از ملت مسلمان و دولت قانونی سوریه حمایت های بی بدیلی را انجام می دهند .( هاشمی فشارکی و…..، راهبرد مقاومت در اندیشه امام خمینی (ره) و نگاهی به جنبش حزب ا… ، انتشارات جهاد دانشگاهی ، ۱۴۰۰)
- سخن پایانی
در شرایط امروزی که ظلم وستم سراسر جهان را ازسوی نظام سلطه فراگرفته وبیش از همه کشورهای اسلامی درمعرض انواع تهدیدات مستقیم وغیرمستقیم امریکا وکشورهای اروپایی قراردارند و صدای مظلومیت آنان نیز درمجامع به اصطلاح بین المللی شنیده نمیشود ، مقاومت اسلامی تنها راه نجات جهان در برابر نظام سلطه میباشد و مؤمنان، بایستی براساس آیه زیر اهل ایستادگی و مقاومت، در برابر ظلم و تجاوز باشند ؛ انجا که خداوند می فرماید :” و آنان که چون ظلمی بر آنها هجوم کند (از مؤمنان یاری طلبیده) انتقام می‌جویند.” شوری/ وَ الَّذِينَ إِذا أَصابَهُمُ الْبَغْيُ هُمْ يَنْتَصِرُونَ. ( آیه ۳۹ سوره شوری ) چنانکه در شرایط جنایات اسراییل غاصب در فلسطین اشغالی ؛ جتایات صدام در تجاوز به ایران ؛ جنایات داعش علیه مردم مسلمان عراق و سوریه و جنایات سعودیها در یمن و…. بی خاصیت بودن سازمانهای بین المللی آشکار شده و تنها راهبرد مقاومت توانسته برخی را نجات بخشی کرده و برخی نیز با مقاومت در حال دستیابی به حقوق حقه خود می باشند .
برخی مسلمانان نیز ساده انگار نبوده و بجای حمایت از مقاومت ، چیز دیگری را حمایت و یا مطرح نکنند ؛ چرا که از انجا که راههای دیگر اساسا جواب نداده ، لذا به صلاح دین و دنیا نبوده و میتواند در جهت تضعیف مسلمانان و اسلام باشد . پراکه مقاومت اسلامی تنها راه نجات جهان در برابر نظام سلطه فعلی می باشد .
دکتر سیدجواد هاشمی فشارکی ؛ مولف کتاب « راهبرد مقاومت در اندیشه امام خمینی (ره) و نگاهی به جنبش حزب ا…» توسط انتشارات جهاد دانشگاهی
